Lieĝo (urbo)

Premioj
	• Kavaliro de Honora Legio ; • Good City ; • Bonne Ville de l'Empire first class ; • urbo de Belgio vd

Ĝemelurboj
	Fuĝoŭo (2016–); Portoprinco (2015–); Ramallah (2014–); Vuhano (2014–); Elbasan (2014–); Bilbao (2013–); Abiĝano (2013–); Biŝkeko (2012–); Tanĝero (2006–); Samarkando (2005–); Kebekurbo (2002–); Tajuano (2002–); Szeged (2001–); Sankt-Luizo (1980–); Krakovo (1978–); Porto (1977–); Plzeň (1965–); Lubumbashi (1961–); Volgogrado (1959–2022); Torino (1958–); Lillo (1958–); Kolonjo (1958–); Esch-sur-Alzette (1958–); Roterdamo (1958–); Aachen (1955–); Mastriĥto (1955–); Haselto (1955–); Heerlen (1955–); Nancio (1954–); Gento vd

Lieĝo
urbo
urbo ; episkopejo ; ĉefurbo ; urbo de Belgio ; municipo en Belgio ; urbego vd
Flago	Blazono
Administrado
Lando	Belgio
Provinco	Lieĝo
Ĝemelurboj
	Fuĝoŭo (2016–); Portoprinco (2015–); Ramallah (2014–); Vuhano (2014–); Elbasan (2014–); Bilbao (2013–); Abiĝano (2013–); Biŝkeko (2012–); Tanĝero (2006–); Samarkando (2005–); Kebekurbo (2002–); Tajuano (2002–); Szeged (2001–); Sankt-Luizo (1980–); Krakovo (1978–); Porto (1977–); Plzeň (1965–); Lubumbashi (1961–); Volgogrado (1959–2022); Torino (1958–); Lillo (1958–); Kolonjo (1958–); Esch-sur-Alzette (1958–); Roterdamo (1958–); Aachen (1955–); Mastriĥto (1955–); Haselto (1955–); Heerlen (1955–); Nancio (1954–); Gento vd
Poŝtkodo	4000 (Lieĝurbo, maldekstra de Mozo; Rocourt, Glain),; 4020 (Lieĝurbo, dekstra de Mozo; Bressoux, Jupille, Wandre),; 4030 (Grivegnée),; 4031 (Angleur),; 4032 (Chênée);
En TTT	Oficiala retejo [+]
Politiko
Urbestro	Willy Demeyer
Demografio
Loĝantaro	196 970 (januaro 2016)
Loĝdenso	2 740 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo	50° 38′ N, 5° 34′ O (mapo)50.6333333333335.5666666666667Koordinatoj: 50° 38′ N, 5° 34′ O (mapo)
Alto	66 m [+]
Areo	68,94 km² (6 894 ha)
Horzono	GMT+1h; (+2h de aprilo ĝis oktobro)
	Lieĝo en la provinco
	Lieĝo (Belgio)
	Situo de Lieĝo
Alia projekto
	Vikimedia Komunejo Liège [+]
Premioj
	• Kavaliro de Honora Legio ; • Good City ; • Bonne Ville de l'Empire first class ; • urbo de Belgio vd
	v • d • r

Reviziita versio de ĉi tiu paĝo, aprobita je 29 apr. 2024, estis bazita sur ĉi tiu versio.

Ĉi tiu artikolo temas pri la urbo Lieĝo. Por aliaj signifoj vidu la artikolon Lieĝo (provinco).

Lieĝo (france Liège [ljeĵ], nederlande Luik, germane Lüttich, valone Lîdje) estas municipo en Belgio, unu el la 133 municipoj, kiuj ricevis la honortitolon "urbo". Ĝi ricevis la titolon en la jaro 1825. Komence de januaro 2016 la urbo havis 196 970 loĝantojn.

Ekde 1977 la municipoj Glain, Rocourt, Bressoux, Jupille-sur-Meuse, Wandre, Grivegnée, Angleur kaj Chênée apartenas al Liège, la ĉefa municipo.

Lieĝo estas urbo en orienta Belgio, ĉe la kuniĝejo de la riveroj Mozo (Meuse/Maas) kaj Ourthe. Ĝi estas la ĉefurbo de la provinco Lieĝo kaj la kultura centro de Valonio. Ĝia aglomeraĵo havas ĉirkaŭ 600 000 loĝantojn.

De Lieĝo devenas interalie la krim-novela aŭtoro Georges Simenon.

Industrio

La urbo gravas por la enlanda navigacio kaj estas transporta kaj industria centro por la oriento de Belgujo. Oni produktas i.a. armilojn, kemiaĵojn, vitraĵojn, kaŭĉukaĵojn, elektronikaĵojn kaj tranĉilojn.

Historio

En Lieĝo estas la Katedralo Sankta Paŭlo el la 13./14. jc. kaj la preĝejo Sankta Dionizo el la 11-a jarcento. Estiĝis en la 14-a jarcento la Princepiskopujo Lieĝo. La en la 1793-a jaro dum la Franca Revolucio detruita Katedralo Sankta Lamberto simbole en partoj rekonstruitis en la jaro 2000. Ĉe ties piedo informas du ekspozicioj pri la historio de la urbo kiel ankaŭ de la iama plej granda gotika katedralo en tuta Eŭropo.

Krome estas surloke universitato (fondita en 1817), la Palaco de la Princoj-elektistoj el la 16-a jarcento (nuntempe justicpalaco) kaj pluraj belaj muzeoj.

La urbo estis fondita en la 8-a jarcento kiel episkopujo. Poste ĝi estis batalloko de longdaŭraj luktoj inter la princoj-episkopoj kaj la civitanoj. En 1468 ĝin konkeris kaj bruligis Karlo la Brava. En 1794 okupis ĝin la francoj kaj en 1815 la nederlandanoj. La lieĝanoj ege helpis en 1830 - per ribeletoj - prepari la sendependecon de Belgujo en 1831.

Famuloj

En Lieĝo naskiĝis ekzemple la katolika beatulo, monaĥo kaj teologiisto Guillaume de Saint-Thierry, aŭ la hungara aktoro András Szigeti. Interesaj estas ankaŭ la latinlingvaj verkoj de Charles Werpen el la 17-a jarcento.

Ĝemelurboj

Esperanto

En Lieĝo en 1972 komenciĝis la Someraj Universitataj Kursoj (SUK), universitatnivela scienca aranĝo, kiu uzis nur Esperanton. Prezidanto estis, ĝis sia morto en 1974, Ernest Natalis.

Vidindaĵoj

Servoj

Ateneo Léonie de Waha (mezlernejo)

Eksteraj ligiloj

Lieĝo (urbo) en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Kategorio Lieĝo (urbo) en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

france Pri la universitato de Lieĝo
france Pri la opero de Lieĝo Arkivigite je 2006-04-21 per la retarkivo Wayback Machine
france valone nederlande germane Oficiala retejo de la municipo
france nederlande angle Por loĝantoj de Lieĝo Arkivigite je 2007-01-15 per la retarkivo Wayback Machine