[go: up one dir, main page]

Saltu al enhavo

Arvo Pärt: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[nekontrolita versio][atendante kontrolon]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
MaSt (diskuto | kontribuoj)
e Rekta ligilo al "Akordo (muziko)" (anstataŭ al la apartigilo)
 
(35 mezaj versioj de 23 uzantoj ne montriĝas)
Linio 1: Linio 1:
{{Informkesto gravulo}}
'''Arvo Pärt''' ( '''Paart''') ([[Paide]], [[Estonia]], [[11-an de septembro]] [[1935]]) estas [[nuntempa komponisto]] de [[minimala muziko]]. Pli specife, oni konsideras lin ano de tielnomita ''sankta minimalismo'', kune kun [[Henryk Górecki]] kaj [[John Tavener]].

'''Arvo PÄRT''' (naskiĝis en [[Paide]], [[Estonio]], la [[11-an de septembro]] [[1935]]<ref>"[https://web.archive.org/web/20160704134501/http://www.arvopart.org/bio.html Biografio]". Arkivita el la [http://www.arvopart.org/bio.html originalo] la 4-an de julio 2016.</ref>) estas [[nuntempa komponisto]] de [[minimala muziko]]. Pli specife, oni konsideras lin ano de la tielnomita ''sankta minimalismo'', kune kun [[Henryk Górecki]] kaj [[John Tavener]].


== Biografio ==
== Biografio ==
Arvo Pärt komponis en [[1958]] sian unuan verkon ''Zwei Sonatinen'' pri [[fortepiano]]. Li studis [[dodekafonio|dodekafonion]] kaj [[seria muziko|serian muzikon]], sed li baldaŭ komprenis ke "lia persisto pri netonala muziko kondukas lin en blindan strateton" kaj tial decidis pliprofundigi la [[baroko|barokon]] kaj la [[gregoria kanto|gregorian kanton]]. Li decidis simpligi sian muzikon forigante ĉion superfluan el siaj komponaĵoj.
En [[1958]] Arvo Pärt komponis sian unuan verkon por [[fortepiano]], ''Zwei Sonatinen''. Li studis [[dodekafonio]]n kaj [[seria muziko|serian muzikon]], sed li baldaŭ komprenis ke "lia persisto pri netonala muziko kondukas lin en sakstrateton" kaj tial decidis pliprofundigi la [[baroko]]n kaj la [[gregoria kanto|gregorian kanton]]. Li decidis simpligi sian muzikon forigante ĉion superfluan el siaj komponaĵoj.


Pärt kreis novan stilon, rigoran kaj originalan, la tielnomita ''tintinnabuli'', kiu konsistas el [[triopo (muziko)|triopoj]] kaj [[skalo (muziko)|skaloj]].
Pärt estis influita per la sono de [[gregoria ĉanto]] kaj kreis novan stilon, rigoran kaj originalan, la ''tintinnabuli'' (''tintojn de sonoriloj''), komponmaniero kiu baziĝas sur la uzado de [[triopo (muziko)|triopoj]] kaj [[skalo (muziko)|skaloj]].

En 2018, la Arvo Pärt Centro estis malfermita en la estona vilaĝo de Laulasmaa, kie la komponisto vivas.


== La stilo ==
== La stilo ==
Pärt difinas sian manieron tiel: "Mi laboras kun tre malmultaj elementoj - unu, du voĉoj. Mi konstruas kun praaj materialoj - perfekta [[akordo]], specifa [[tonalo]]. Tri notoj de unu akordo estas kiel sonoriloj."
Pärt difinas sian manieron tiel: "Mi uzas tre malmultajn elementojn - unu, du voĉojn. Mi konstruas kun praaj materialoj - perfekta [[Akordo (muziko)|akordo]], specifa [[tonalo]]. Tri notoj de unu akordo estas kiel sonoriloj."


Plejofte Pärt komponas verkojn por nur du voĉoj: unu akompanas, kantante tonalan akordon, alia plektas melodion. Tial tintinnabuli ŝajne estas parte polifonio, parte monodio, sed vere ĝi estas neniu el tiu du.
Plejofte Pärt komponas verkojn por nur du voĉoj: unu akompanas, kantante tonalan akordon, la alia plektas la melodion. Tial ''tintinnabuli'' ŝajne estas parte polifonio, parte monodio, sed vere ĝi estas neniu el tiuj du.


== Verkoj ==
== Verkoj ==
=== Simfoniaj verkoj ===

* [[1960]] ''Nekrolog'' op.5
====='''Simfoniaj verkoj'''=====
* [[1963]] ''Perpetuum Mobile'' op.10

* [[1964]] ''Collage über B-A-C-H'' por [[arĉa instrumento|orkestro de arĉaj kordinstrumentoj]], [[hobojo]], [[klavicembalo]] kaj [[fortepiano]]
* [[1960]] ''Nekrolog'' op.5
* [[1963]] ''Perpetuum Mobile'' op.10
* [[1963]] ''Simfonio n.1'' ("Polyphonische")
* [[1966]] ''Simfonio n.2''
* [[1964]] ''Collage über B-A-C-H'' por [[arĉa instrumento|orkestro de arĉaj kordinstrumentoj]], [[hobojo]], [[klavicembalo]] kaj [[fortepiano]]
* [[1963]] ''Simfonio n.1'' ("Polyphonische")
* [[1971]] ''Simfonio n.3''
* [[1966]] ''Simfonio n.2''
* [[1971]] ''Simfonio n.3''
* [[1976]] ''Cantus in memoriam [[Benjamin Britten]]'' por [[arĉa kordinstrumento|orkestro de arĉaj kordinstrumentoj]] kaj [[sonorilo]]
* [[1976]] ''Cantus in memoriam [[Benjamin Britten]]'' por [[arĉa kordinstrumento|orkestro de arĉaj kordinstrumentoj]] kaj [[sonorilo]]
* [[1976]] ''Wenn Bach Bienen gezüchtet hätte'' por [[fortepiano]], kvinopo de [[blovinstrumento|blovinstrumentoj]], [[arĉa kordinstrumento|orkestro de arĉaj kordinstrumentoj]] kaj [[perkutinstrumento|perkutinstrumentoj]]
* [[1976]] ''Wenn Bach Bienen gezüchtet hätte'' por [[fortepiano]], kvinopo de [[blovinstrumento]]j, [[arĉa kordinstrumento|orkestro de arĉaj kordinstrumentoj]] kaj [[perkutinstrumento]]j
* [[1990]] ''Festina Lente'' por [[arĉa kordinstrumento|orkestro de arĉaj kordinstrumentoj]] kaj [[harpo]]
* [[1990]] ''Festina Lente'' por [[arĉa kordinstrumento|orkestro de arĉaj kordinstrumentoj]] kaj [[harpo]]
* [[1991]] ''Summa'' por [[arĉa kordinstrumento|orkestro de arĉaj kordinstrumentoj]]
* [[1991]] ''Summa'' por [[arĉa kordinstrumento|orkestro de arĉaj kordinstrumentoj]]
Linio 28: Linio 30:
* [[2000]] ''Orient & Occident'' por [[arĉa kordinstrumento|orkestro de arĉaj kordinstrumentoj]]
* [[2000]] ''Orient & Occident'' por [[arĉa kordinstrumento|orkestro de arĉaj kordinstrumentoj]]
* [[2006]] ''Lennartile / Für Lennart'' por [[arĉa kordinstrumento|orkestro de arĉaj kordinstrumentoj]]
* [[2006]] ''Lennartile / Für Lennart'' por [[arĉa kordinstrumento|orkestro de arĉaj kordinstrumentoj]]
* [[2006]] ''La Sindone'' por [[perkutinstrumento|perkutinstrumentoj]] kaj [[orkestro]]
* [[2006]] ''La Sindone'' por [[perkutinstrumento]]j kaj [[orkestro]]

====='''Operoj por solista instrumento kaj orkestro'''=====


=== Operoj por solista instrumento kaj orkestro ===
* [[1967]] ''Pro und Contra'' por [[violonĉelo]] kaj [[orkestro]]
* [[1967]] ''Pro und Contra'' por [[violonĉelo]] kaj [[orkestro]]
* [[1977]] ''Koncerto por [[violono]], [[violonĉelo]] kaj [[orkestra]]
* [[1977]] ''Koncerto por [[violono]], [[violonĉelo]] kaj [[orkestra]]
* [[1977]] ''Tabula Rasa'' duoblo koncerto por du [[violono|violonoj]], [[arĉa kordinstrumento|orkestro de arĉaj kordinstrumentoj]] kaj [[fortepiano|preparita fortepiano]]
* [[1977]] ''Tabula Rasa'' duoblo koncerto por du [[violono]]j, [[arĉa kordinstrumento|orkestro de arĉaj kordinstrumentoj]] kaj [[fortepiano|preparita fortepiano]]
* [[1992]] ''Fratres'' por [[violono]], [[arĉa kordinstrumento|orkestro de arĉaj kordinstrumentoj] kaj [[perkutinstrumento|perkutinstrumentoj]]
* [[1992]] ''Fratres'' por [[violono]], [[arĉa kordinstrumento|orkestro de arĉaj kordinstrumentoj]] kaj [[perkutinstrumento]]j
* [[1994]] ''Malgranda koncerto über B-A-C-H'' por [[trumpeto]], [[arĉa kordinstrumento|orkestro de arĉaj kordinstrumentoj]], [[klavicembalo]] kaj [[fortepiano]] (de la ''Collage über B-A-C-H'')
* [[1994]] ''Malgranda koncerto über B-A-C-H'' por [[trumpeto]], [[arĉa kordinstrumento|orkestro de arĉaj kordinstrumentoj]], [[klavicembalo]] kaj [[fortepiano]] (de la ''Collage über B-A-C-H'')
* [[2002]] ''Lamentate'' por [[fortepiano]] kaj [[orkestro]]
* [[2002]] ''Lamentate'' por [[fortepiano]] kaj [[orkestro]]
{{Projektoj}}

== Referencoj{{Vivtempo|Part, Arvo}} ==
[[Kategorio:Estonaj komponistoj]]
<references />
== Eksteraj ligiloj ==
[https://www.arvopart.ee/ Arvo Pärt Centro]

[https://www.youtube.com/watch?v=dtV03aEBRSA Arvo Pärt Kanon Pokajanen Ode VII], Youtube


(en) [http://www.animator.ru/db/?ver=eng&p=show_person&pid=1613 Estonaj desegnofilmoj al kiuj Pärt kontribuis]
[[Kategorio:Muziko]]


{{Bibliotekoj}}
[[cs:Arvo Pärt]]
[[da:Arvo Pärt]]
[[de:Arvo Pärt]]
[[en:Arvo Pärt]]
[[es:Arvo Pärt]]
[[et:Arvo Pärt]]
[[fa:آروو پارت]]
[[fi:Arvo Pärt]]
[[fr:Arvo Pärt]]
[[he:ארוו פרט]]
[[hu:Arvo Pärt]]
[[id:Arvo Pärt]]
[[it:Arvo Pärt]]
[[ja:アルヴォ・ペルト]]
[[ka:არვო პერტი]]
[[ko:아르보 패르트]]
[[nl:Arvo Pärt]]
[[no:Arvo Pärt]]
[[pl:Arvo Pärt]]
[[pt:Arvo Pärt]]
[[ru:Пярт, Арво]]
[[sk:Arvo Pärt]]
[[sl:Arvo Pärt]]
[[sv:Arvo Pärt]]
[[uk:Арво Пярт]]
[[zh-yue:佩爾特]]

Nuna versio ekde 22:58, 25 feb. 2024

Arvo Pärt
Persona informo
Naskiĝo 11-an de septembro 1935 (1935-09-11) (89-jaraĝa)
en Paide
Lingvoj estonarusagermana vd
Ŝtataneco Estonio (1991–)
Aŭstrio (1980–)
Sovetunio (1940–1991)
Estonio (1935–1940) Redakti la valoron en Wikidata vd
Alma mater Estona Muzika kaj Teatra Lernejo Redakti la valoron en Wikidata vd
Familio
Edz(in)o Nora Pärt (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Infanoj Michael Pärt Redakti la valoron en Wikidata vd
Profesio
Okupo komponisto de klasika muziko
muzikisto
komponisto Redakti la valoron en Wikidata vd
Aktiva en Berlino vd
Verkado
Verkoj Für Lennart in memoriam ❦
Adam's Lament ❦
Spiegel im Spiegel ❦
In principio ❦
Für Alina ❦
Fratres ❦
Ukuaru waltz vd
En TTT Oficiala retejo vd
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr

Arvo PÄRT (naskiĝis en Paide, Estonio, la 11-an de septembro 1935[1]) estas nuntempa komponisto de minimala muziko. Pli specife, oni konsideras lin ano de la tielnomita sankta minimalismo, kune kun Henryk Górecki kaj John Tavener.

Biografio

[redakti | redakti fonton]

En 1958 Arvo Pärt komponis sian unuan verkon por fortepiano, Zwei Sonatinen. Li studis dodekafonion kaj serian muzikon, sed li baldaŭ komprenis ke "lia persisto pri netonala muziko kondukas lin en sakstrateton" kaj tial decidis pliprofundigi la barokon kaj la gregorian kanton. Li decidis simpligi sian muzikon forigante ĉion superfluan el siaj komponaĵoj.

Pärt estis influita per la sono de gregoria ĉanto kaj kreis novan stilon, rigoran kaj originalan, la tintinnabuli (tintojn de sonoriloj), komponmaniero kiu baziĝas sur la uzado de triopoj kaj skaloj.

En 2018, la Arvo Pärt Centro estis malfermita en la estona vilaĝo de Laulasmaa, kie la komponisto vivas.

Pärt difinas sian manieron tiel: "Mi uzas tre malmultajn elementojn - unu, du voĉojn. Mi konstruas kun praaj materialoj - perfekta akordo, specifa tonalo. Tri notoj de unu akordo estas kiel sonoriloj."

Plejofte Pärt komponas verkojn por nur du voĉoj: unu akompanas, kantante tonalan akordon, la alia plektas la melodion. Tial tintinnabuli ŝajne estas parte polifonio, parte monodio, sed vere ĝi estas neniu el tiuj du.

Simfoniaj verkoj

[redakti | redakti fonton]

Operoj por solista instrumento kaj orkestro

[redakti | redakti fonton]

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. "Biografio". Arkivita el la originalo la 4-an de julio 2016.

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]

Arvo Pärt Centro

Arvo Pärt Kanon Pokajanen Ode VII, Youtube

(en) Estonaj desegnofilmoj al kiuj Pärt kontribuis