[go: up one dir, main page]

Hindi

edit

Etymology

edit

Borrowed from Sanskrit वर (vara).

Pronunciation

edit
  • (Delhi) IPA(key): /ʋəɾ/, [ʋɐɾ]

Noun

edit

वर (varm

  1. bridegroom

References

edit

Konkani

edit

Etymology

edit

Borrowed from Portuguese hora.

Pronunciation

edit

Noun

edit

वर (var) (Latin script vor, Kannada script ವರ್)

  1. hour
    Synonym: तास (tās)

References

edit
  • Pushpak Bhattacharyya (2017) IndoWordNet[1]

Marathi

edit

Alternative forms

edit

वरी (varī) (literary, less common)

Etymology

edit

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)

Pronunciation

edit

Adverb

edit

वर (var)

  1. up, upstairs
  2. in addition

Postposition

edit

वर (var)

  1. on, above
  2. at
  3. up to, until
  4. in addition

Antonyms

edit

References

edit
  • Berntsen, Maxine (1982–1983) “वर”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies

Pali

edit

Alternative forms

edit

Adjective

edit

वर

  1. Devanagari script form of vara (“excellent”)

Declension

edit

Noun

edit

वर m or n

  1. Devanagari script form of vara (“wish”)

Declension

edit

Verb

edit

वर

  1. Devanagari script form of vara, which is second-person singular imperative active of वरति (varati, to desire)

Sanskrit

edit

Alternative forms

edit

Etymology 1

edit

    From Proto-Indo-Aryan *wáras, from Proto-Indo-Iranian *wáras, from Proto-Indo-European *wer- (to cover, envelop). The Sanskrit root is वृ (√vṛ, to cover).

    Pronunciation

    edit

    Noun

    edit

    वर (vára) stemm

    1. "environing", "enclosing", circumference, space, room (RV., AV., TS.)
      वर आ पृथिव्याः (vára ā́ pṛthivyā́ḥ)on the wide earth
    2. stopping, checking (RV. I, 143, 5)
    Declension
    edit
    Masculine a-stem declension of वर (vára)
    Singular Dual Plural
    Nominative वरः
    váraḥ
    वरौ / वरा¹
    várau / várā¹
    वराः / वरासः¹
    várāḥ / várāsaḥ¹
    Vocative वर
    vára
    वरौ / वरा¹
    várau / várā¹
    वराः / वरासः¹
    várāḥ / várāsaḥ¹
    Accusative वरम्
    váram
    वरौ / वरा¹
    várau / várā¹
    वरान्
    várān
    Instrumental वरेण
    váreṇa
    वराभ्याम्
    várābhyām
    वरैः / वरेभिः¹
    váraiḥ / várebhiḥ¹
    Dative वराय
    várāya
    वराभ्याम्
    várābhyām
    वरेभ्यः
    várebhyaḥ
    Ablative वरात्
    várāt
    वराभ्याम्
    várābhyām
    वरेभ्यः
    várebhyaḥ
    Genitive वरस्य
    várasya
    वरयोः
    várayoḥ
    वराणाम्
    várāṇām
    Locative वरे
    váre
    वरयोः
    várayoḥ
    वरेषु
    váreṣu
    Notes
    • ¹Vedic
    Descendants
    edit
    • Old Javanese: awara (screen)

    Etymology 2

    edit

    From Proto-Indo-Aryan *warás, from Proto-Indo-Iranian *warás, from Proto-Indo-European *welh₁os (chosen, wanted (person or thing)). The Sanskrit root is वृ (√vṛ, to choose). The adjective (in the sense of "high quality") and noun (in the sense of "gift") developed from the notion of "select", "chosen".

    Adjective

    edit

    वर (vará) stem

    1. choosing
      पतिंवरा (patiṃvarā)a woman who chooses her husband for herself
      स्वयंवरा (svayaṃ-varā)self-choice, the election of a husband by a princess or daughter of a kṣatriya at a public assembly of suitors
    Declension
    edit
    Masculine a-stem declension of वर (vará)
    Singular Dual Plural
    Nominative वरः
    varáḥ
    वरौ / वरा¹
    varaú / varā́¹
    वराः / वरासः¹
    varā́ḥ / varā́saḥ¹
    Vocative वर
    vára
    वरौ / वरा¹
    várau / várā¹
    वराः / वरासः¹
    várāḥ / várāsaḥ¹
    Accusative वरम्
    varám
    वरौ / वरा¹
    varaú / varā́¹
    वरान्
    varā́n
    Instrumental वरेण
    varéṇa
    वराभ्याम्
    varā́bhyām
    वरैः / वरेभिः¹
    varaíḥ / varébhiḥ¹
    Dative वराय
    varā́ya
    वराभ्याम्
    varā́bhyām
    वरेभ्यः
    varébhyaḥ
    Ablative वरात्
    varā́t
    वराभ्याम्
    varā́bhyām
    वरेभ्यः
    varébhyaḥ
    Genitive वरस्य
    varásya
    वरयोः
    varáyoḥ
    वराणाम्
    varā́ṇām
    Locative वरे
    varé
    वरयोः
    varáyoḥ
    वरेषु
    varéṣu
    Notes
    • ¹Vedic
    Feminine ā-stem declension of वरा (varā́)
    Singular Dual Plural
    Nominative वरा
    varā́
    वरे
    varé
    वराः
    varā́ḥ
    Vocative वरे
    váre
    वरे
    váre
    वराः
    várāḥ
    Accusative वराम्
    varā́m
    वरे
    varé
    वराः
    varā́ḥ
    Instrumental वरया / वरा¹
    varáyā / varā́¹
    वराभ्याम्
    varā́bhyām
    वराभिः
    varā́bhiḥ
    Dative वरायै
    varā́yai
    वराभ्याम्
    varā́bhyām
    वराभ्यः
    varā́bhyaḥ
    Ablative वरायाः / वरायै²
    varā́yāḥ / varā́yai²
    वराभ्याम्
    varā́bhyām
    वराभ्यः
    varā́bhyaḥ
    Genitive वरायाः / वरायै²
    varā́yāḥ / varā́yai²
    वरयोः
    varáyoḥ
    वराणाम्
    varā́ṇām
    Locative वरायाम्
    varā́yām
    वरयोः
    varáyoḥ
    वरासु
    varā́su
    Notes
    • ¹Vedic
    • ²Brāhmaṇas
    Neuter a-stem declension of वर (vará)
    Singular Dual Plural
    Nominative वरम्
    varám
    वरे
    varé
    वराणि / वरा¹
    varā́ṇi / varā́¹
    Vocative वर
    vára
    वरे
    váre
    वराणि / वरा¹
    várāṇi / várā¹
    Accusative वरम्
    varám
    वरे
    varé
    वराणि / वरा¹
    varā́ṇi / varā́¹
    Instrumental वरेण
    varéṇa
    वराभ्याम्
    varā́bhyām
    वरैः / वरेभिः¹
    varaíḥ / varébhiḥ¹
    Dative वराय
    varā́ya
    वराभ्याम्
    varā́bhyām
    वरेभ्यः
    varébhyaḥ
    Ablative वरात्
    varā́t
    वराभ्याम्
    varā́bhyām
    वरेभ्यः
    varébhyaḥ
    Genitive वरस्य
    varásya
    वरयोः
    varáyoḥ
    वराणाम्
    varā́ṇām
    Locative वरे
    varé
    वरयोः
    varáyoḥ
    वरेषु
    varéṣu
    Notes
    • ¹Vedic

    Noun

    edit

    वर (vará) stemm

    1. "chooser", one who solicits a girl in marriage, suitor, lover, bridegroom, husband (rarely "son-in-law") (RV. etc.)
    2. a bridegroom's friend (MW.)
    3. a dissolute man (= वित (vita) or षिड्ग (ṣiḍga)) (L.)
    Declension
    edit
    Masculine a-stem declension of वर (vára)
    Singular Dual Plural
    Nominative वरः
    váraḥ
    वरौ / वरा¹
    várau / várā¹
    वराः / वरासः¹
    várāḥ / várāsaḥ¹
    Vocative वर
    vára
    वरौ / वरा¹
    várau / várā¹
    वराः / वरासः¹
    várāḥ / várāsaḥ¹
    Accusative वरम्
    váram
    वरौ / वरा¹
    várau / várā¹
    वरान्
    várān
    Instrumental वरेण
    váreṇa
    वराभ्याम्
    várābhyām
    वरैः / वरेभिः¹
    váraiḥ / várebhiḥ¹
    Dative वराय
    várāya
    वराभ्याम्
    várābhyām
    वरेभ्यः
    várebhyaḥ
    Ablative वरात्
    várāt
    वराभ्याम्
    várābhyām
    वरेभ्यः
    várebhyaḥ
    Genitive वरस्य
    várasya
    वरयोः
    várayoḥ
    वराणाम्
    várāṇām
    Locative वरे
    váre
    वरयोः
    várayoḥ
    वरेषु
    váreṣu
    Notes
    • ¹Vedic

    Adjective

    edit

    वर (vára) stem (comparative वरीयस्, superlative वरिष्ठ)

    1. "select", choicest, valuable, precious, best, most excellent or eminent among (genitive, locative, ablative, or compound) or for (genitive) (ŚrS., MBh. etc.)
    2. (at the end of a compound) royal, princely (Jātakam.)
    3. better, preferable, better than (ablative, rarely genitive) or among (ablative) (Mn., MBh. etc.)
    4. eldest (W.)
    Declension
    edit
    Masculine a-stem declension of वर (vára)
    Singular Dual Plural
    Nominative वरः
    váraḥ
    वरौ / वरा¹
    várau / várā¹
    वराः / वरासः¹
    várāḥ / várāsaḥ¹
    Vocative वर
    vára
    वरौ / वरा¹
    várau / várā¹
    वराः / वरासः¹
    várāḥ / várāsaḥ¹
    Accusative वरम्
    váram
    वरौ / वरा¹
    várau / várā¹
    वरान्
    várān
    Instrumental वरेण
    váreṇa
    वराभ्याम्
    várābhyām
    वरैः / वरेभिः¹
    váraiḥ / várebhiḥ¹
    Dative वराय
    várāya
    वराभ्याम्
    várābhyām
    वरेभ्यः
    várebhyaḥ
    Ablative वरात्
    várāt
    वराभ्याम्
    várābhyām
    वरेभ्यः
    várebhyaḥ
    Genitive वरस्य
    várasya
    वरयोः
    várayoḥ
    वराणाम्
    várāṇām
    Locative वरे
    váre
    वरयोः
    várayoḥ
    वरेषु
    váreṣu
    Notes
    • ¹Vedic
    Feminine ā-stem declension of वरा (várā)
    Singular Dual Plural
    Nominative वरा
    várā
    वरे
    váre
    वराः
    várāḥ
    Vocative वरे
    váre
    वरे
    váre
    वराः
    várāḥ
    Accusative वराम्
    várām
    वरे
    váre
    वराः
    várāḥ
    Instrumental वरया / वरा¹
    várayā / várā¹
    वराभ्याम्
    várābhyām
    वराभिः
    várābhiḥ
    Dative वरायै
    várāyai
    वराभ्याम्
    várābhyām
    वराभ्यः
    várābhyaḥ
    Ablative वरायाः / वरायै²
    várāyāḥ / várāyai²
    वराभ्याम्
    várābhyām
    वराभ्यः
    várābhyaḥ
    Genitive वरायाः / वरायै²
    várāyāḥ / várāyai²
    वरयोः
    várayoḥ
    वराणाम्
    várāṇām
    Locative वरायाम्
    várāyām
    वरयोः
    várayoḥ
    वरासु
    várāsu
    Notes
    • ¹Vedic
    • ²Brāhmaṇas
    Neuter a-stem declension of वर (vára)
    Singular Dual Plural
    Nominative वरम्
    váram
    वरे
    váre
    वराणि / वरा¹
    várāṇi / várā¹
    Vocative वर
    vára
    वरे
    váre
    वराणि / वरा¹
    várāṇi / várā¹
    Accusative वरम्
    váram
    वरे
    váre
    वराणि / वरा¹
    várāṇi / várā¹
    Instrumental वरेण
    váreṇa
    वराभ्याम्
    várābhyām
    वरैः / वरेभिः¹
    váraiḥ / várebhiḥ¹
    Dative वराय
    várāya
    वराभ्याम्
    várābhyām
    वरेभ्यः
    várebhyaḥ
    Ablative वरात्
    várāt
    वराभ्याम्
    várābhyām
    वरेभ्यः
    várebhyaḥ
    Genitive वरस्य
    várasya
    वरयोः
    várayoḥ
    वराणाम्
    várāṇām
    Locative वरे
    váre
    वरयोः
    várayoḥ
    वरेषु
    váreṣu
    Notes
    • ¹Vedic

    Noun

    edit

    वर (vára) stemm

    1. boon, gift, reward, benefit, blessing, favour (RV. etc.)
      वराय (várāya), वरम् आ (váram ā́), प्रति वरम् (práti váram) or वरं वरम् (váraṃ varam)according to wish, to one's heart's content
      मद्वरात् (mad-varāt)in consequence of the boon granted by me
      váraṃ-√vṛ — to choose a boon
      varaṃ-√yāc or ā-√kāṅkṣ or √brū or causative of pra-√arth — to prefer a request
      váraṃ √dā, varam pra-√dā or pra-√yam — to grant a boon or blessing
      varaṃ-√labh — to receive a boon or reward
    2. benefit, advantage, privilege (Daś.)
    3. charity, alms (VarBṛS.)
    4. dowry (Pañcat.)
    5. a kind of grain (= वरत (varata)) (KātyŚr., Sch.)
    6. bdellium (L.)
    7. sparrow (L.)
    8. name of a son of श्वफल्क (śvaphalka) (VP.)
    9. saffron (BhP.) (in compounds not always separable from the homographic word meaning "enclosing, etc")
    Declension
    edit
    Masculine a-stem declension of वर (vára)
    Singular Dual Plural
    Nominative वरः
    váraḥ
    वरौ / वरा¹
    várau / várā¹
    वराः / वरासः¹
    várāḥ / várāsaḥ¹
    Vocative वर
    vára
    वरौ / वरा¹
    várau / várā¹
    वराः / वरासः¹
    várāḥ / várāsaḥ¹
    Accusative वरम्
    váram
    वरौ / वरा¹
    várau / várā¹
    वरान्
    várān
    Instrumental वरेण
    váreṇa
    वराभ्याम्
    várābhyām
    वरैः / वरेभिः¹
    váraiḥ / várebhiḥ¹
    Dative वराय
    várāya
    वराभ्याम्
    várābhyām
    वरेभ्यः
    várebhyaḥ
    Ablative वरात्
    várāt
    वराभ्याम्
    várābhyām
    वरेभ्यः
    várebhyaḥ
    Genitive वरस्य
    várasya
    वरयोः
    várayoḥ
    वराणाम्
    várāṇām
    Locative वरे
    váre
    वरयोः
    várayoḥ
    वरेषु
    váreṣu
    Notes
    • ¹Vedic
    Descendants
    edit

    References

    edit