շաղ

From Middle Armenian շաղ (šaġ), from Old Armenian շաղ (šał).

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /ʃɑʁ/, [ʃɑʁ]
• (Western Armenian) IPA^(key): /ʃɑʁ/, [ʃɑʁ]

շաղ • (šaġ)

1. drop, dew

   Synonyms: կաթիլ (katʻil), ցող (cʻoġ)

• → Cappadocian Greek: σ̌άγι (šági), σ̌άβι (šávi)

• Ačaṙean, Hračʻeay (1913) “շաղ”, in Hayerēn gawaṙakan baṙaran [Armenian Provincial Dictionary] (Ēminean azgagrakan žoġovacu; 9) (in Armenian), Tiflis: Lazarev Institute of Oriental Languages, page 819b
• Amatuni, Sahak (1912) “շաղ”, in Hayocʻ baṙ u ban [Armenian Words and Idioms] (in Armenian), Vagharshapat: Mother See of Holy Etchmiadzin, page 509b
• Sargsyan, Artem et al., editors (2007), “շաղ₁”, in Hayocʻ lezvi barbaṙayin baṙaran [Dialectal Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), volume 4, Yerevan: Hayastan, page 192

From Old Armenian շաղ (šał).

շաղ • (šaġ)

1. drop, dew
   • 13th century, Girkʻ Vastakocʻ [Geoponica] 317:^[1]

     Եւ պարտ է հովուին կանուխ ի վերայ շաղին զոչխարսն արածել զամէն ամառն, զի այն է իւր կեանքն․ բայց ի ձմեռն պիղծ է այսպէս արածելն․ եւ չէ պարտ յեղեամն արածել, զի սպանող է եղեամն․ եւ յղեացն անցուցանել տայ եւ ձգել։ […] բայց յամառն պատեհ է զշատն ի գիշերն արածել, եւ ի դուրս ի շաղն պառակեցընել […]

     Ew part ē hovuin kanux i veray šaġin zočʻxarsn aracel zamēn amaṙn, zi ayn ē iwr keankʻn; baycʻ i jmeṙn piġc ē ayspēs araceln; ew čʻē part yeġeamn aracel, zi spanoġ ē eġeamn; ew yġeacʻn ancʻucʻanel tay ew jgel. […] baycʻ yamaṙn pateh ē zšatn i gišern aracel, ew i durs i šaġn paṙakecʻənel […]

   • 13th century, Girkʻ Vastakocʻ [Geoponica] 319:^[2]

     Եւ զբրդիդ կտրելն՝ մի՛ 'ի վաղուընէ առներ․ յետ ճաշուին արա, որ շաղն վերացեալ լինի ի յարեգակն․ զի արեգակն օգտէ ոչխարին եւ բրդին։

     Ew zbrdid ktreln, mí 'i vaġuənē aṙner; yet čašuin ara, or šaġn veracʻeal lini i yaregakn; zi aregakn ōgtē očʻxarin ew brdin.

• շաղիկ (šaġik)
• շաղւոր (šaġwor)

• Armenian: շաղ (šaġ)
  • → Cappadocian Greek: σ̌άγι (šági), σ̌άβι (šávi)

• Norayr N. Biwzandacʻi (2000) “շաղ I”, in Martiros Minassian, editor, Baṙagirkʻ storin hayerēni i matenagrutʻeancʻ ŽA–ŽĒ darucʻ [Dictionary of Middle Armenian Based on the Literature of 11–17th Centuries]‎^[1], edited from the author's unfinished manuscript written 1884–1915, Geneva: Martiros Minassian, page 567

The origin is uncertain. Possibly connected with Old Armenian շաղեմ (šałem, “to knead”), շաղախ (šałax, “mortar”), շողիք (šołikʻ, “drool, drivel”).

շաղ • (šał)

1. drop, dew
   • 5th century, Bible, Job 38.28:^[1]

     Ո՞վ է հայր անձրեւի․ և ո՞վ է որ ծնաւ զշաւղս (var. զշաւիղս, զշաղս) ցաւղոյ:

     O^?v ē hayr anjrewi; ew o^?v ē or cnaw zšawłs (var. zšawiłs, zšałs) cʻawłoy:

     • Translation by Claude E. Cox

       Who is the rain's father? And who is it that gave birth to the dew's traces?

   • 5th century, Bible, Song of Songs 5.2:^[2]

     Զի գլուխ իմ լի եղեւ ցաւղով եւ վարսք իմ ի շաղից (var. շուղից, շողից) գիշերւոյ:

     Zi glux im li ełew cʻawłov ew varskʻ im i šałicʻ (var. šułicʻ, šołicʻ) gišerwoy:

     • Translation by New English Translation of the Septuagint

       For my head is wet with dew, and my locks with drops of the night.

• In Job, corresponds to Ancient Greek βῶλος (bôlos, “lump, drop”). Cox prefers the variant reading զ-շաւղ-ս (z-šawł-s) in that passage and explains it as the accusative plural of շաւիղ (šawił, “path; trace”), accordingly translating the word as "traces". But the accusative plural of շաւիղ (šawił) would be զ-շաւիղ-ս (z-šawił-s).
• In the Song of Songs, corresponds to Ancient Greek ψεκάς (psekás, “drop”).

• շաղալից (šałalicʻ)

• Middle Armenian: շաղ (šaġ)
  • Armenian: շաղ (šaġ)
    • → Cappadocian Greek: σ̌άγι (šági), σ̌άβι (šávi)

• Ačaṙean, Hračʻeay (1977) “շաղ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume III, Yerevan: University Press, page 487
• Ačaṙean, Hračʻeay (1977) “շող”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume III, Yerevan: University Press, page 529b
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1837) “շաղ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume II, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 460a, connecting with Persian ژاله (žâle), Turkish çiğ, çiy
• J̌ahukyan, Geworg (2010) “շաղ I”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 579a, unknown origin
• Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 944, unknown origin
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “շաղ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 541b