spać
Jump to navigation
Jump to search
Old Polish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Slavic *sъpati. First attested in the 13th century.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]spać impf
- (attested in Lesser Poland, Greater Poland) to sleep (to rest in a state of reduced consciousness)
- c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie[1], Miechów, page 11:
- Moui to slou[o] albo sedøcim albo spøcim
- [Mowi to słowo albo siedzącym albo śpiącym]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 75, 5:
- Spali sø sen swoy (dormierunt somnum suum)
- [Spali są sen swoj (dormierunt somnum suum)]
- (figuratively, attested in Lesser Poland) to sleep (to be dead)
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][3], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 87, 5:
- Vczinil iesm se iaco czlowek przez pomoczi medzi martwimi wolen, iaco raneni spøcz (dormientes) w grobech, gichsze ne iest pamøczen wøczey
- [Uczynił jeśm sie jako człowiek przez pomocy miedzy martwymi wolen, jako ranieni spiąc (dormientes) w grobiech, jichże nie jest pamięcien więcej]
- to sleep (to have sexual intercourse with)
- 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[4], 19, 33:
- *Wstopywszy starsza ku oczczu y spala gest s nym (dormivitque cum patre)
- [Wstąpiwszy starsza ku oćcu i spała jest s nim (dormivitque cum patre)]
Derived terms
[edit]verbs
- naspać pf
- przespać pf, przesypiać impf
- zaspać pf, zasypiać impf
Related terms
[edit]nouns
Descendants
[edit]References
[edit]- Boryś, Wiesław (2005) “spać”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “spać”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “spać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “spać”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish spać.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]spać impf
- (intransitive) to sleep (to rest in state of reduced consciousness)
- Nie śpij, tylko się ucz! ― Don't sleep, study!
- (intransitive, euphemistic) to sleep (to have sexual intercourse) [with z (+ instrumental) ‘with whom’]
- Synonyms: see Thesaurus:uprawiać seks
- Spałeś z nim? ― Did you sleep with him?
- (intransitive, colloquial, derogatory) to sleep (to be careless, inattentive, or unconcerned; not to be vigilant)
- (intransitive) to sleep (to lie dormant; to potentially exist in someone)
- (intransitive, chiefly in set phrases, figurative) to sleep (to be dead)
Conjugation
[edit]Derived terms
[edit]adjectives
adverbs
nouns
pharses
proverbs
verbs
- chodzić spać z kurami impf
- móc spać spokojnie impf
- nie dawać spać impf
- pójśc spać pf, iść spać impf
- smacznie spać impf
- spać jak suseł impf
- spać na pieniądzach impf
- spać snem sprawiedliwego impf
- spać snem wiecznym impf
- spać z jednym okiem otwartym impf
Related terms
[edit]adjectives
Trivia
[edit]According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), spać is one of the most used words in Polish, appearing 0 times in scientific texts, 0 times in news, 0 times in essays, 36 times in fiction, and 36 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 72 times, making it the 899th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
[edit]Further reading
[edit]- spać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- spać in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “spać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “spać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “SPAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 31.08.2016
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “spać”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “spać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1915), “spać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 6, Warsaw, page 274
- spać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
Silesian
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish spać.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]spać impf
- (intransitive) to sleep (to rest in state of reduced consciousness)
Conjugation
[edit]This verb needs an inflection-table template.
Further reading
[edit]- spac in dykcjonorz.eu
- spać in silling.org
- Henryk Jaroszewicz (2022) “spać”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 134
Categories:
- Old Polish terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Indo-European
- Old Polish terms derived from the Proto-Indo-European root *swep-
- Old Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Slavic
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish verbs
- Old Polish imperfective verbs
- Lesser Poland Old Polish
- Greater Poland Old Polish
- Old Polish terms with quotations
- zlw-opl:Death
- zlw-opl:Sex
- zlw-opl:Sleep
- Polish terms derived from Proto-Indo-European
- Polish terms derived from the Proto-Indo-European root *swep-
- Polish terms derived from Proto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Polish terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish 1-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Polish/at͡ɕ
- Rhymes:Polish/at͡ɕ/1 syllable
- Polish terms with homophones
- Polish lemmas
- Polish verbs
- Polish imperfective verbs
- Polish intransitive verbs
- Polish terms with usage examples
- Polish euphemisms
- Polish colloquialisms
- Polish derogatory terms
- pl:Death
- pl:Sex
- pl:Sleep
- Silesian terms derived from Proto-Indo-European
- Silesian terms derived from the Proto-Indo-European root *swep-
- Silesian terms derived from Proto-Slavic
- Silesian terms inherited from Proto-Slavic
- Silesian terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Silesian terms inherited from Old Polish
- Silesian terms derived from Old Polish
- Silesian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Silesian/at͡ɕ
- Rhymes:Silesian/at͡ɕ/1 syllable
- Silesian lemmas
- Silesian verbs
- Silesian imperfective verbs
- Silesian intransitive verbs
- szl:Sleep