[go: up one dir, main page]

Jump to content

buzować

From Wiktionary, the free dictionary

Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Adapted borrowing of Italian far buzzo +‎ -ować.[1]

Pronunciation

[edit]
 
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -ɔvat͡ɕ
  • Syllabification: bu‧zo‧wać

Verb

[edit]

buzować impf

  1. (intransitive, reflexive with się, of fire or something burning or boiling) to belch, to spring, to flare, to gush, to puff, to billow out (to burn with a large flame)
    Synonym: buchać
    • 1934, Bruno Schulz, “Sierpień”, in Sklepy cynamonowe, Towarzystwo Wydawnicze "Rój", part 2:
      Splątany gąszcz traw, chwastów, zielska i bodjaków buzuje w ogniu popołudnia.
      A tangled thicket of grasses, weeds, herbs, and thistles burns in the fire of the afternoon.
    • 2016, Charlotte Link, edited by Marzena Kwietniewska-Talarczyk, Złudzenie[1], Wydawnictwo Sonia Draga, archived from the original on 2022-11-17, page 211:
      Siedzieli przy kominku, na którym buzował ogień, sączyli czerwone wino i wpatrywali się w płomienie, jedyne źródło światła w pokoju.
      They were sitting by a fireplace in which a fire billowed, sipping red wine, and gazing into the flames, the only source of light in the room.
    • 2018, Maja Lidia Kossakowska, Bramy światłości[2], volume 2, Fabryka Słów, archived from the original on 2022-11-17, page 312:
      W jego sercu jak w wielkim piecu piekielnej kuchni buzował nieugaszony ogień.
      In his heart, as though in the great furnace of an infernal kitchen, an inextinguishable fire flared.
    • 2019, Adam Zagajewski, “Gustaw Mahler, uwagi dyletanta”, in Substancja nieuporządkowana[3], Znak, archived from the original on 2022-11-17, pages 166–167:
      Nie tylko finalne Adagio, ale też jej [symfonii] pierwsza część, Andante comodo, buzująca niewiarygodną energią, a jednocześnie tworząca nowy muzyczny idiom, który naznaczył swym wpływem muzykę XX wieku.
      Not just the final Adagio, but also [the symphony's] first part, the Andante comodo, bursting with unbelievable energy, and at the same time creating a new musical idiom, which left a mark on the music of the 20th century by its influence.
    • 2020 January 3, Agnieszka Sabor, “Izabela Czartoryska: Księżna, kochanka króla i nałożnica carskiego agenta”, in Rzeczpospolita[4], archived from the original on 2022-11-16:
      Dziś [Wołczyn] to zapomniana kołchoźnicza wieś na Białorusi – w XVIII wieku ośrodek buzujący życiem politycznym, kulturalnym i rozrywkowym magnaterii.
      Today [Wołczyn] is a forgotten collective-farming village in Belarus — in the 18th century [it was] a center of the magnates, bursting with political, cultural, and recreational life.
    • 2020 August 31, “Piotr Duda do Trzaskowskiego: Nazwijcie się Nowa Czajka”, in Rzeczpospolita[5], archived from the original on 2022-11-16:
      - Jeśli słyszymy, że związek zawodowy „Solidarność” przywłaszczył sobie znak, przywłaszczył sobie „Solidarność” to się krew w żyłach buzuje - mówił Duda.
      "If we hear that the Solidarity trade union appropriated this symbol for itself, apppropriated 'Solidarity' for itself, then our blood boils in our veins," said Duda.
    1. (transitive, Far Masovian) Synonym of palić
    2. (reflexive with się, Far Masovian) Synonym of palić się
    Dopiérój się sadze w kómninie buzujo.The ashes are just now burning in the chimney.
  2. (transitive, reflexive with się) to heat (to burn intensively)
    Synonyms: hajcować, palić
  3. (transitive, obsolete) to scold (to rebuke angrily)

Declension

[edit]
Conjugation of buzować impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive buzować
present tense 1st buzuję buzujemy
2nd buzujesz buzujecie
3rd buzuje buzują
impersonal buzuje się
past tense 1st buzowałem,
-(e)m buzował
buzowałam,
-(e)m buzowała
buzowałom,
-(e)m buzowało
buzowaliśmy,
-(e)śmy buzowali
buzowałyśmy,
-(e)śmy buzowały
2nd buzowałeś,
-(e)ś buzował
buzowałaś,
-(e)ś buzowała
buzowałoś,
-(e)ś buzowało
buzowaliście,
-(e)ście buzowali
buzowałyście,
-(e)ście buzowały
3rd buzował buzowała buzowało buzowali buzowały
impersonal buzowano
future tense 1st będę buzował,
będę buzować
będę buzowała,
będę buzować
będę buzowało,
będę buzować
będziemy buzowali,
będziemy buzować
będziemy buzowały,
będziemy buzować
2nd będziesz buzował,
będziesz buzować
będziesz buzowała,
będziesz buzować
będziesz buzowało,
będziesz buzować
będziecie buzowali,
będziecie buzować
będziecie buzowały,
będziecie buzować
3rd będzie buzował,
będzie buzować
będzie buzowała,
będzie buzować
będzie buzowało,
będzie buzować
będą buzowali,
będą buzować
będą buzowały,
będą buzować
impersonal będzie buzować się
conditional 1st buzowałbym,
bym buzował
buzowałabym,
bym buzowała
buzowałobym,
bym buzowało
buzowalibyśmy,
byśmy buzowali
buzowałybyśmy,
byśmy buzowały
2nd buzowałbyś,
byś buzował
buzowałabyś,
byś buzowała
buzowałobyś,
byś buzowało
buzowalibyście,
byście buzowali
buzowałybyście,
byście buzowały
3rd buzowałby,
by buzował
buzowałaby,
by buzowała
buzowałoby,
by buzowało
buzowaliby,
by buzowali
buzowałyby,
by buzowały
impersonal buzowano by
imperative 1st niech buzuję buzujmy
2nd buzuj buzujcie
3rd niech buzuje niech buzują
active adjectival participle buzujący buzująca buzujące buzujący buzujące
passive adjectival participle buzowany buzowana buzowane buzowani buzowane
contemporary adverbial participle buzując
verbal noun buzowanie

Derived terms

[edit]
verbs

References

[edit]
  1. ^ Wiesław Morawski (2019) “BUZOWAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]

Further reading

[edit]
  • buzować in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • buzować in Polish dictionaries at PWN
  • Wojciech Grzegorzewicz (1894) “buzować”, in Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności (in Polish), volume 5, Krakow: Akademia Umiejętności, page 103