Smart Roadster

Smart Roadster
Smart Roadster R 452
Σύνοψη
Κατασκευαστής	Smart
Μητρική εταιρεία	Mercedes-Benz
Παραγωγή	Απρίλιος 2003 — Νοέμβριος 2005[1]
Αμάξωμα και σασί
Κατηγορία	Μικρό roadster
Αμάξωμα	2-πορτο, 2-θέσιο roadster
Διαμόρφωση	Κινητήρας πίσω, πίσω κίνηση
Σχετική εξέλιξη	Smart Fortwo πρώτης γενιάς
Σύστημα κίνησης
Κινητήρας	698 cm³ turbo I3 βενζίνης
Μετάδοση	6-τάχυτο αυτόματο / ημι-αυτόματο κιβώτιο
Χωρητικότητα καυσίμου	35 λίτρα
Διαστάσεις
Μεταξόνιο	2.360 χιλιοστά
Μήκος	3.427 χιλιοστά
Πλάτος	1.615 χιλιοστά
Ύψος	1.192 χιλιοστά
Κενό Βάρος	790 - 810 κιλά

Το Smart Roadster ήταν ένα μικρών διαστάσεων και ελαφρύ 2-θέσιο σπορ αυτοκίνητο, που παρήχθη από τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία Smart, από τον Απρίλιο του 2003 έως τις 4 Νοεμβρίου 2005. Το μοντέλο γνώρισε εξαιρετικά μεγάλη εμπορική επιτυχία και απήχηση, ιδίως στο νεανικό κοινό, αλλά ένα απρόβλεπτο πρόβλημα στεγανότητας και το επακόλουθο υψηλό κόστος της εργοστασιακής επισκευής οδήγησαν σε αναπάντεχα πρόωρη διακοπή του. Συνολικά κατασκευάστηκαν 43.091 αντίτυπα σειράς Roadster στα μόλις 2,5 έτη παραγωγής του.

Κατά την έναρξη των πωλήσεων του 2-θέσιου Smart City-Coupé (από το 2004 μετονομάστηκε σε Smart Fortwo) τον Οκτώβριο του 1998, η αγορά αντέδρασε κάπως διστακτικά τότε και τον πρώτο χρόνο, και οι αρχικές πωλήσεις του πρώτου μοντέλου της νέας τότε αυτοκινητοβιομηχανίας Smart ήταν εμφανώς κατώτερες των τότε προσδοκιών. Ως αποτέλεσμα, η εταιρεία αναζήτησε τότε επειγόντως τρόπους να επεκτείνει την παλέτα της και με άλλα μοντέλα. Η πρώτη λύση που προκρίθηκε ήταν η δημιουργία ενός μικρού πισωκίνητου σπορ αυτοκινήτου, καθώς έγινε αντιληπτό ότι το εξαιρετικά ισχυρό σασί του City-Coupé μπορούσε άμεσα να αποτελέσει τη βάση για κάτι τέτοιο, χωρίς να χρειαστεί η εξέλιξη ενός νέου πλαισίου. Αντιθέτως, η δημιουργία ενός 4-θέσιου μοντέλου θα απαιτούσε πολύ περισσότερα κονδύλια, τα οποία η Smart δεν μπορούσε τότε να διαθέσει, λόγω της αρνητικής οικονομικής της κατάστασης (αν και τελικώς αυτό έγινε, με την εισαγωγή του Smart Forfour πρώτης γενιάς τον Ιανουάριο του 2004).

Ήδη από τον Φεβρουάριο του 1999, είχαν σχεδιαστεί τα πρώτα δοκιμαστικά μοντέλα σε κλίμακα 1/4 και οι μηχανικοί της Smart ξεκίνησαν το πρότζεκτ της δημιουργίας ενός μικρού σπορ αυτοκινήτου, που θα μοιραζόταν τον κινητήρα και το κιβώτιο ταχυτήτων με το City-Coupé, διατηρώντας επίσης και τη διάταξη «κινητήρας πίσω, πίσω κίνηση» και χρησιμοποιώντας την ίδια πλατφόρμα, αλλά με σημαντικά μακρύτερο μεταξόνιο. Παράλληλα, έως τις αρχές του έτους 2000 οι πωλήσεις του City-Coupé είχαν αρχίσει τελικώς να ανεβαίνουν, ενώ τον Μάρτιο του 2000 προστέθηκε στην παλέτα και η ανοιχτή έκδοση καμπριολέ, η λεγόμενη τότε Smart City-Cabrio και μετέπειτα Smart Fortwo Cabrio. Όλα αυτά βελτίωσαν τα οικονομικά της εταιρείας και την βοήθησαν να επιταχύνει το πρότζεκτ του σπορ αυτοκινήτου.

Το αρχικό δοκιμαστικό πρωτότυπο αυτοκίνητο (concept car) παρουσιάστηκε στο Σαλόνι Αυτοκινήτου του Παρισιού τον Οκτώβριο του 2000. Η τελική έκδοση παραγωγής, τόσο του Roadster όσο και του Roadster Coupé, αποκαλύφθηκε επίσημα στο Σαλόνι Αυτοκινήτου του Παρισιού τον Οκτώβριο του 2002, ενώ τότε ξεκίνησαν και οι παραγγελίες, και η επίσημη εισαγωγή στην αγορά έγινε στις 11 Απριλίου 2003.

Το Smart Roadster (επίσημος κωδικός του μοντέλου : W 452) βασίστηκε στο σασί του Smart Fortwo πρώτης γενιάς, αλλά με μακρύτερο μεταξόνιο, και συγκεκριμένα σε μια επιμηκυμένη και χαμηλότερη εκδοχή του ισχυρού ατσάλινου κεντρικού κλωβού ασφαλείας του Fortwo, γνωστός ως το πλαίσιο Tridion («Τρίντιον»). Ως αποτέλεσμα, το συνολικό μήκος του Roadster έφτανε τα 3,43 μέτρα, έναντι μόλις 2,50 της πρώτης γενιάς του Fortwo και το ύψος του ήταν μόλις 1,19 μέτρα, έναντι 1,51 του Fortwo.

Κυκλοφόρησε σε δύο σχεδιαστικές εκδοχές: το Smart Roadster (κωδικός : R 452, από το αρχικό της λέξης Roadster) και το Smart Roadster Coupé (κωδικός : C 452, από το αρχικό της λέξης Coupé). Η διαφορά τους εντοπιζόταν μόνο στο πίσω παρμπρίζ, με το Coupé να προσθέτει ένα πίσω κάλυμμα από γυαλί, έτσι ώστε το πίσω μέρος του να φαίνεται σαν «ομαλή κατηφόρα», βελτιώνοντας και την αεροδυναμική, σε αντίθεση με το άλλο, που έδειχνε να «κόβεται απότομα». Ωστόσο, οι εξωτερικές τους διαστάσεις ήταν ακριβώς οι ίδιες, ενώ και τα δύο μπορούσαν να παραγγελθούν είτε με αφαιρούμενη οροφή targa, είτε ως ημι-κάμπριο με ηλεκτρική υφασμάτινη οροφή, στα πρότυπα της ημι-κάμπριο έκδοσης του Smart Fortwo. Η αισθητική τους απέσπασε εξ αρχής εγκωμιαστικά σχόλια, καθώς συνδύαζε δυναμική και φουτουριστική εμφάνιση, μαζί με έντονα ρετρό στοιχεία από τα βρετανικά roadster της δεκαετίας του 1960, όπως τα Triumph Spitfire και MG MGB.

Και οι δύο εκδοχές του ήταν μοναδικές στην αγορά, καθώς ήταν πολύ μικρότερες από άλλα παρόμοια μοντέλα, όπως τα Toyota MR2, Mazda MX-5, Fiat Barchetta και MG TF, προσφέροντας όμως αντίστοιχες επιδόσεις και πρακτικότητα, ενώ ήταν και πολύ πιο οικονομικά, με μέση κατανάλωση της τάξεως των μόλις 5 λίτρων στα 100 χιλιόμετρα.

Παρά το μικρό μέγεθος του αυτοκινήτου, η δεξαμενή καυσίμων είχε τοποθετηθεί σε ασφαλές σημείο, μπροστά από τους πίσω τροχούς και καλυμμένο από το κάτω δάπεδο του αμαξώματος, και προς το κέντρο του σασί και ακριβώς πίσω από τα 2 καθίσματα (εν μέρει κάτω από την, φυσικά κεκλιμένη, πλάτη τους), μειώνοντας έτσι δραστικά τον κίνδυνο εκδήλωσης πυρκαγιάς μετά από οπίσθια πρόσκρουση. Για λεπτομερή και έγχρωμη εικόνα της τοποθέτησης των δεξαμενών καυσίμων στα Smart Roadster, καθώς και της μπαταρίας, των μπροστινών και πλευρικών αερόσακων, των προεντατήρων στις ζώνες ασφαλείας και των ενισχύσεων στο σασί, κάντε κλικ εδώ.

Μία ξεχωριστή ιδιότητα του Smart Roadster, όπως και όλων των μοντέλων της Smart διαχρονικά, είναι τα έγχρωμα εξωτερικά πάνελ (body panels). Αποτελούνται από θερμοπλαστικά υλικά, ανακυκλώνονται πλήρως, διαθέτουν ελαστικότητα για να μην παραμορφώνονται σε προσκρούσεις με μικρή ταχύτητα, ενώ είναι και εναλλάξιμα. Αυτό σημαίνει ότι αν ο ιδιοκτήτης ενός μοντέλου της Smart το επιθυμήσει, μπορεί να αλλάξει χρώμα στο αυτοκίνητό του εύκολα, αντκαθιστώντας τα αυθημερόν και με σχετικά μικρό κόστος. Πολλοί ιδιοκτήτες Smart Roadster μάλιστα έχουν προβεί στη βαφή των body panels με άκρως εντυπωσιακούς και ευφάνταστους συνδυσμούς χρωμάτων και αποχρώσεων, αν και στατιστικώς λιγότερο συχνά από τους ιδιοκτήτες Smart Fortwo.

Όπως και σε όλα τα Smart Fortwo, επίσης και στο Roadster ο κλωβός ασφαλείας Tridion («Τρίντιον») φέρει εργοστασιακή βαφή αποκλειστικά σε μαύρο ή ασημί χρώμα, αν και κατά καιρούς έχουν υπάρξει κάποιες aftermarket βαφές σε διαφορετικά χρώματα. Σε πολλές χώρες μάλιστα, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα, ο επίσημος χρωματισμός που αναγράφεται στην άδεια κυκλοφορίας όλων των Smart είναι αυτός του κλωβού ασφαλείας Tridion. Αυτό προσφέρει σε όλα τα μοντέλα της Smart το πρακτικό πλεονέκτημα ότι ο ιδιοκτήτης μπορεί να αλλάξει χρώμα αμαξώματος χωρίς να εμπλακεί στη διαδικασία αλλαγής της άδειας κυκλοφορίας.

Αντίθετα με το σαλόνι του Smart Fortwo, που ήδη από την πρώτη γενιά του προσφερόταν σε εξαιρετικά μεγάλο αριθμό χρωματισμών και αυτό ισχύει και σήμερα, ο υποψήφιος αγοραστής του Smart Roadster μπορούσε να επιλέξει ανάμεσα σε δύο μόνο εσωτερικά χρώματα: σκούρο γκρι (με το οποίο κυκλοφόρησαν τα περισσότερα) ή διχρωμία στο σαλόνι, με κόκκινα καθίσματα και κόκκινες πινελιές σε κάποια ακόμα σημεία, και σκούρο γκρι στις άλλες επιφάνειες. Ωστόσο, το σαλόνι του Smart Roadster είχε μια εμφανώς πιο σπορ και δυναμική αισθητική.

Ο κινητήρας όλων των Smart Roadster ήταν ένας αλουμινένιος 3-κύλινδρος σε σειρά (Ι3) βενζίνης, κυβισμού 698 cm³ και με turbo, που είχε προέλθει από το Smart Fortwo πρώτης γενιάς και έφερε τον κωδικό M160 . Κατά την εισαγωγή στην αγορά, που έλαβε χώρα στις 11 Απριλίου 2003, προσφερόταν σε μία μόνο εκδοχή, που απέδιδε 82 hp (60 kW) στις 5.250 στροφές το λεπτό. Στις 26 Μαΐου 2003, κυκλοφόρησε μια ακόμα έκδοση, με τον ίδιο κινητήρα, αλλά με χαμηλότερη ρύθμιση της ισχύος, στους 62 hp (45 kW) στις 5.250 στροφές το λεπτό (δεν συνδυάστηκε ποτέ με το Roadster Coupé). Toν Μάρτιο του 2004, προστέθηκε η κορυφαία έκδοση Smart Roadster Brabus, με ρύθμιση της ισχύος στους 101 hp (74 kW) στις 5.250 στροφές το λεπτό.^[2]

Όπως και σε όλες τις γενιές του Smart Fortwo, ο κινητήρας ήταν στο πίσω μέρος του αμαξώματος και το μοντέλο ήταν επίσης πισωκίνητο, έχοντας έτσι και αυτό τη διάταξη «όλα πίσω». Αντίθετα όμως με το Fortwo, δεν υπήρξε ηλεκτρονικός κόφτης της τελικής ταχύτητας σε καμία από τις εκδοχές ισχύος του Smart Roadster.

Το κιβώτιο ταχυτήτων είχε προέλθει επίσης από το Smart Fortwo πρώτης γενιάς και ήταν το γνωστό 6-τάχυτο αυτόματο και ημι-αυτόματο, χωρίς συμπλέκτη. Η λειτουργία του σειριακού κιβωτίου είχε σημαντικά βελτιωθεί ως προς το Fortwo, ενώ προσέφερε και έξτρα δυνατότητα αλλαγών από χειριστήρια στο τιμόνι.

Τόσο το Smart Roadster (R 452) όσο και το Smart Roadster Coupé (C 452), γνώρισαν τεράστια εμπορική επιτυχία, ιδίως στο νεανικό αγοραστικό κοινό, καθώς ενώ η παραγωγή τους είχε προγραμματιστεί στα 8.000 - 10.000 αντίτυπα το χρόνο, οι πωλήσεις του πρώτου έτους έφτασαν σχεδόν το διπλάσιο των αρχικών εκτιμήσεων. Το αποτέλεσμα ήταν μια πολύμηνη λίστα αναμονής σε ορισμένες χώρες και ένας άκρως φανατικός κύκλος ιδιοκτητών σε πολλά κράτη, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα. Γενικότερα, έχει παρατηρηθεί ότι όσοι το έχουν οδηγήσει, έχουν κυριολεκτικά δεθεί με το μοντέλο και δύσκολα το αντικαθιστούν με άλλο, καθώς θεωρείται ένα γνήσιο «driver's car» και ταυτόχρονα είναι εξαιρετικά οικονομικό και συνδυάζει φουτουριστική και ρετρό αισθητική εμφάνιση ταυτόχρονα, μαζί και με έντονη προσωπικότητα. Ένα ακόμα πλεονέκτημα του μοντέλου είναι το χαμηλό του κόστος συντήρησης.

Ωστόσο, σε μερικά από τα αντίτυπα των πρώτων 12 - 15 μηνών εμφανίστηκε ένα πρόβλημα στεγανότητας, με αποτέλεσμα υπό ισχυρή βροχόπτωση να στάζουν στα καθίσματα, στις πόρτες και στον χώρο των πεντάλ. Η Smart προέβη τότε σε άμεση βελτίωση στα στεγανοποιητικά λαστιχάκια γύρω από τις πόρτες, την οροφή και τους εξωτερικούς καθρέπτες, ενώ και όσα είχαν ήδη κυκλοφορήσει, ανακλήθηκαν και επισκευάστηκαν στα πλαίσια της επίσημης εργοστασιακής εγγύησης. Όσα Smart Roadster διατέθηκαν από το δεύτερο εξάμηνο του 2004, είχαν βελτιωθεί κατά πολύ και όλα τα αντίτυπα του 2005 ήταν εμφανώς ακόμα πιο προσεγμένα. Τελικώς όμως, η παραγωγή του μοντέλου διακόπηκε πρόωρα και αναπάντεχα στις 4 Νοεμβρίου 2005, λόγω του καταστροφικά υψηλού κόστους της εργοστασιακής επισκευής, που έφτασε κατά μέσον όρο τα 3.000 ευρώ ανά όχημα. Ως αποτέλεσμα, αν και εμπορικώς ήταν μια μεγάλη επιτυχία, το Smart Roadster προκάλεσε τεράστια οικονομική ζημιά στην εταιρεία και επιδείνωσε περαιτέρω τις τότε οικονομικές δυσκολίες της Smart.

Από την άλλη, ο μικρός κύκλος ζωής του συγκεκριμένου αυτοκινήτου, σε συνδυασμό και με την αντισυμβατική του εμφάνιση και το φανατικό του κοινό, έχουν κάνει σήμερα τα Roadster και Roadster Coupé περιζήτητα, σχεδόν θρυλικά, ενώ αναμένεται στο μέλλον να γίνουν άκρως συλλεκτικά.

• Smart GmbH (Hrsg.): Betriebsanleitung Smart Roadster und Smart Roadster-Coupé. 2003.
• Bernhard Reichel: Der Smart Roadster Eine Hommage. Verlag Brüder Hollinek, Purkersdorf 2010, ISBN 978-3-85119-322-0.
• The Smart story, Paul Guinness, Haynes Publishing, ISBN 1-84425-123-3.

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Smart Roadster

• Πρώτη γνωριμία με τα Smart Roadster & Smart Roadster Coupé από το περιοδικό 4Τροχοί (Μάιος 2003)
• Δοκιμές&number=10052 Δοκιμή του Smart Roadster Brabus από το περιοδικό 4Τροχοί (Αύγουστος 2004)
• SmartMania Club > Roadster > Γενικά Θέματα
• Smart (official UK community site)
• TheRoadster.net (Smart Roadster owners enthusiast website)
• Smart Homepage
• Schnittgrafik