Λάβαρο

Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|27|11|2024}}

Το λάβαρο ήταν σημαία του ρωμαϊκού στρατού από την εποχή του αυτοκράτορα Μέγα Κωνσταντίνου και μετά.

Όπως μας μεταφέρει ο χριστιανός ιστοριογράφος Λακτάντιος, πριν την μάχη της Μιλβίας γέφυρας το 312 ο Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Α΄ έδωσε διαταγή στους στρατιώτες να βάλουν έναν σταυρό στις ασπίδες τους. Επίσης ο Ευσέβιος γράφει στην επισκόπηση του βίου του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου, ότι ο Κωνσταντίνος Α΄ έδωσε εντολή να φτιάξουν λάβαρο με το μονόγραμμα του Χριστού. Πιστεύεται όμως, ότι τα λάβαρα πρωτοεμφανίστηκαν το 320 στους πολέμους του Ρωμαίου συναυτοκράτορα Λικίνιου. Η ετυμολογία του όρου είναι ανατολίζουσα προρωμαϊκή.

Το λάβαρο ήταν χρυσό ακόντιο με πλευρικά προσαρμοσμένη ορθογώνια δοκό, από την οποία κρεμόταν πορφυρό ύφασμα. Στην κορυφή του δόρατος ήταν το χριστιανικό μονόγραμμα (ΧΡ) και τρία αγάλματα: του Αυτοκράτορα και των δύο μεγαλύτερων γιων του.

Η φύλαξη του λαβάρου ήταν επιφορτισμένη σε πενήντα εκ των πλέον ικανών πολεμιστών του στρατού, οι οποίοι και ονομάζονταν λαβάριοι.

• Rudolf Egger: Das Labarum. Die Kaiserstandarte der Spätantike. Verlag Rohrer, Wien 1960.
• Gerhard Wirth: Labarum. In: Lexikon des Mittelalters, Bd. 5, Sp. 1601