Κετένες
Οι κετένες αποτελούν μια κατηγορία οργανικών ενώσεων που περιέχουν τη χαρακτηριστική ομάδα >C=C=O. Ο όρος, στον ενικό, αποτελεί εναλλακτική ονομασία της αιθενόνης. Τυπικά αποτελούν υποκατηγορία των κετονών. Οι κετένες μελετήθηκαν για πρώτη φορά ως ξεχωριστή τάξη ενώσεων από τον Χέρμαν Στάουντινγκερ[1]. Είναι ακόμη γνωστός ο αποκαλούμενος «βαθμός κετενών», που αποτελεί τον δείκτη ποιότητας καυσίμου του ντήζελ και της κηροζίνης, ανάλογος με το «βαθμό οκτανίων», της βενζίνης.
Παραγωγή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Από ακυλαλογονίδια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι κετένες μπορούν να παραχθούν από ακυλαλογονίδια (>CHCOX) με απόσπαση υδραλογόνου. Στην περίπτωση αυτή, χρησιμοποιείται συνήθως ως βάση η τριαιθυλαμίνη (Et3N):
Από 1-αλαλκίνια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μερικές κετένες μπορούν ακόμη να παραχθούν με υδρόλυση 1-αλαλκινίων (RC ≡ CX), με αραιό διάλυμα υδροξειδίου του νατρίου (NaOH). Παράγεται αρχικά 1-αλκιν-1-όλη, που ταυτομερίζεται τελικά προς την αντίστοιχη κετένη (CH2=C=O)[2]:
Από προπανόνη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Με πυρόλυση προπανόνης παράγεται αιθενόνη[3]:
Αναφορές και σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Hermann Staudinger (1905). "Ketene, eine neue Körperklasse". Berichte der deutschen chemischen Gesellschaft 38 (2): 1735–1739. doi:10.1002/cber.19050380283.
- ↑ Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982, σελ. 186, §7.3.1.
- ↑ «Δικτυακός τόπος: Organic synthesis». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 31 Αυγούστου 2013.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Γ. Βάρβογλη, Ν. Αλεξάνδρου, Οργανική Χημεία, Αθήνα 1972
- Α. Βάρβογλη, «Χημεία Οργανικών Ενώσεων», παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1991
- SCHAUM'S OUTLINE SERIES, ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ, Μτφ. Α. Βάρβογλη, 1999
- Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982
- Δημήτριου Ν. Νικολαΐδη: Ειδικά μαθήματα Οργανικής Χημείας, Θεσσαλονίκη 1983.
- Ν. Αλεξάνδρου, Α. Βάρβογλη, Δ. Νικολαΐδη: Χημεία Ετεροχημικών Ενώσεων, Θεσσαλονίκη 1985
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με μία χημική ένωση χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |