[go: up one dir, main page]
Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ερνστ Μαχ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Έρνστ Μαχ)
 Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 11/02/2011.
Ερνστ Μαχ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Ernst Mach (Γερμανικά)
Γέννηση18  Φεβρουαρίου 1838[1][2][3]
Brno-Chrlice[4][5][6]
Θάνατος19  Φεβρουαρίου 1916[1][2][3]
Vaterstetten[7][8]
Αιτία θανάτουκαρκίνος εντέρου
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΝόρντφριεντοφ
ΚατοικίαVaterstetten (1913–1916)[9]
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Βοημίας
Θρησκείααθεϊσμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά[10][11]
Εκπαίδευσηκαθηγητής πανεπιστημίου
Σπουδέςconvent Gymnasium in Seitenstetten (1847–1848)[12]
Piaristické gymnázium v Kroměříži (1852–1855)[12]
Πανεπιστήμιο της Βιέννης (1855–1860)[12]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταφυσικός[13][14][6]
φιλόσοφος[13][14][6]
παιδαγωγός
καθηγητής πανεπιστημίου
φωτογράφος
πολιτικός
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο της Βιέννης
Πανεπιστήμιο του Γκρατς
Πανεπιστήμιο του Καρόλου
Επηρεάστηκε απόΑντρέας φον Έττινγκσχαουζεν
Ωγκύστ Κοντ
Χέρμπερτ Σπένσερ
Ριχάρδος Αβενάριος
Οικογένεια
ΣύζυγοςLudovica Aloisia Carolina Marussig (από 1867)[15]
ΤέκναLudwig Mach
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμέλος του Αυστριακού Εθνικού Συμβουλίου
Μέλος της Αυτοκρατορικού Συμβουλίου των Λόρδων (Αυστρο-ουγγαρία) (από 1901)
πρύτανης του Πανεπιστημίου του Καρόλου στην Πράγα (1879–1880)[16]
ΒραβεύσειςΒαυαρικό Μαξιμιλιανό Τάγμα για τις Επιστήμες και Τέχνες (1905)
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Έρνστ Μαχ (στα γερμανικά: Ernst Mach, 18 Φεβρουαρίου 1838 – 19 Φεβρουαρίου 1916) ήταν Αυστριακός-Τσέχος φυσικός και φιλόσοφος.[17] Προς τιμή του δόθηκε το όνομά του στη μονάδα μέτρησης της ταχύτητας του ήχου Μαχ. Επίσης είναι ο ιδρυτής του φιλοσοφικού ρεύματος του Μαχισμού.

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στο σημερινό Μπρνο της Τσεχίας. Μέχρι τα δεκατέσσερά του εκπαιδευόταν στο σπίτι του και αργότερα φοίτησε στο γυμνάσιο σποραδικά μέχρι την εισαγωγή του στο πανεπιστήμιο της Βιέννης στα 17 του χρόνια. Σπούδασε μαθηματικά, φυσική και φιλοσοφία και έλαβε διδακτορικό το 1860. Η αρχική του δουλειά εστιαζόταν στο Φαινόμενο Ντόπλερ στην οπτική και την ακουστική. Το 1864 κατέλαβε θέση καθηγητή μαθηματικών και αργότερα και φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Γκρατς. Εκεί άρχισε να ασχολείται με τη φυσιολογία της αισθητικής αντίληψης. Το 1876 κατέλαβε την έδρα πειραματικής φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Πράγας.

Το 1895 επέστρεψε στο πανεπιστήμιο της Βιέννης ως καθηγητής εφαρμοσμένης φιλοσοφίας, αλλά ένα πρόβλημα υγείας τον ανάγκασε να σταματήσει την ενεργή έρευνα το 1901, οπότε και εκλέχτηκε στο Αυστριακό Κοινοβούλιο. Συνέχισε παρ'όλα αυτά την έκδοση εργασιών και τις διαλέξεις. Πέθανε το 1916 στο Χάαρ της Γερμανίας.

Φυσική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όλες του οι έρευνες αφορούσαν στην επίδραση, διάθλαση, περίθλαση και πόλωση του φωτός σε διάφορα οπτικά μέσα υπό την επήρεια εξωτερικών παραγόντων. Αργότερα ασχολήθηκε με την υπερηχητική ταχύτητα περιγράφοντας τα ηχητικά επακόλουθα μιας τέτοιας κίνησης. Τα συμπεράσματά του έπαιξαν μεγάλο ρόλο στην αεροδυναμική και την υδροδυναμική.

Φιλοσοφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μαχ υπήρξε εισηγητής ενός νέου Εμπειριοκριτικού φιλοσοφικού ρεύματος που αποτελεί ποικιλία του υποκειμενικού ιδεαλισμού. Υποστήριζε ότι η Εμπειρία (που την όριζε ως σύνολο των ανθρώπινων εντυπώσεων και αισθημάτων) δεν έχει σχέση με την αντικειμενική πραγματικότητα. Την ύπαρξη της αντικειμενικής πραγματικότητας την θεωρούσε αδύνατη χωρίς το υποκείμενο (συνείδηση, αισθήματα). Ακόμα αρνιόταν την ύπαρξη αντικειμενικών φυσικών νόμων και αντικειμενικής αλήθειας. Οι αντιλήψεις του διαδόθηκαν σε πολλούς φυσικούς, που πίστεψαν ότι ανακαλύψεις όπως η διάσπαση του ατόμου και η κυματική φύση της ύλης αποδεικνύουν την "εξαφάνιση της ύλης". Σε συνέχεια της φιλοσοφικής του αντίληψης αντέδρασε στη πρόταση του Μπόλτσμαν για την ατομική θεωρία.

Στο βιβλίο του "Υλισμός και Εμπειριοκριτικισμός", ο Λένιν ασκώντας κριτική στον Αλεξάντερ Μπογκντάνωφ και στον Γιούσκεβιτς, που είχαν αποδεχτεί τον Μαχισμό, επιχειρηματολογεί ενάντια σε πολλές από τις φιλοσοφικές απόψεις του Μαχ με βάση τη φυσική επιστήμη.[18]


Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 24  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 12034597m. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Ernst-Mach. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jk01072884. Ανακτήθηκε στις 23  Νοεμβρίου 2019.
  5. ↑ «Encyklopedie Kroměříže». (Τσεχικά) d:Q115101618. 1  Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 2  Μαΐου 2024.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 (Τσεχικά) Olomouc City Library regional database. tritius.kmol.cz/authority/782689. Ανακτήθηκε στις 26  Σεπτεμβρίου 2024.
  7. ↑ 118575767.
  8. ↑ jk01072884.
  9. ↑ d:Q115639484.
  10. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12034597m. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  11. ↑ CONOR.SI. 33683299.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 «Encyklopedie dějin města Brna» (Τσεχικά) 232. Ανακτήθηκε στις 11  Αυγούστου 2022.
  13. ↑ 13,0 13,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 24  Ιουνίου 2015.
  14. ↑ 14,0 14,1 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/42433. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  15. ↑ «Encyklopedie dějin města Brna» (Τσεχικά) 233. Ανακτήθηκε στις 11  Αυγούστου 2022.
  16. ↑ Ανακτήθηκε στις 19  Φεβρουαρίου 2021.
  17. ↑ «Ernst Mach». Encyclopædia Britannica. 2016. http://www.britannica.com/biography/Ernst-Mach. Ανακτήθηκε στις January 6, 2016. 
  18. ↑ Empirio-criticism is the term for the rigorously positivist and radically empirical philosophy established by the German philosopher Richard Avenarius and further developed by Mach, which claims that all we can know is our sensations and that knowledge should be confined to pure experience (see "empirio-criticism" Αρχειοθετήθηκε 2017-11-03 στο Wayback Machine.: entry in The Blackwell Dictionary of Western Philosophy.).

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • J. Kockelmans. Philosophy of science: the historical background.The Free Press, Νέα Υόρκη 1968
  • Μικρό Φιλοσοφικό Λεξικό Μ.Ρόζενταλ- Π.Γιουντίν εκδ: Γερ.Αναγνωστίδη

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ερνστ_Μαχ&oldid=9773467"