Kirgiziska
|
|
| geografiske połoženje:
| |
| zakładne daty: | |
| mě swójske | Кыргыз Республикасы Кыргызская Республика |
| stolica | Biškek |
| płoń | 199 900 |
| wobydlaŕstwo | 6 636 803 (2021) |
| gustosć zasedlenja | 33,2 |
| forma kněžaŕstwa | prezidentska republika |
| głowny reprezentant stata: | prezident Sadyr Džaparow (Садыр Жапаров) |
| šef kněžaŕstwa: | premierminister Akylbek Džaparow (Акылбек Жапаров) |
| pjenjeze: | som |
| oficielna rěc: | kirgiziska a rusojska |
| narodna hymna: | Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик Гимни |
| casowa cona: | UTC+6 |
| znamje za wósobowe awta: | KS |
| internetowa domena: | .kg |
| telefonowe pśedwólenje: | +996 |
| kórta: | |
| |
Kirgiziska jo mały, górski a nutśikokrajny kraj w Srjejźnej Aziji. Wóna jo kraj, kótaryž jo k prědnemu z nomadiskimi narodami wobsedlony był. Kirgiziska jo pśed 1990 lětom była źěl ZSSRa.
Stawizny
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Strony źinsajšneje Kirgiziskeje su byli w 15. a 16. stolěśu wót Kirgizow wobsedlone. Kirgizy su nomadiski turkojski narod, kótaryž jo pśed 2000 lětami w dłujkozajtšnem źělu Mongolskeje žywy był, a kótaryž jo se k prědnemu do pódpołdnjoweje Siberiskeje pśiśěgnuł, a pón w 18. stolěśu do regiona Tuwa. Wětšyna Kirgizow su sunnitiske muslimy wót hanafitskeje šule.
Geografija
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Kirgiziska jo kraj w srjejźnej Aziji, wobdana wót Chinskeje na pódzajtšnem a krotkozajtšnem źělu, wót Kazachstana w pódpołnocnem źělu, na pódwjacorje wót Usbekistana a wót Tadžikistana na krotkem wjacorje. Kirgiziska ma pśestrěń wót 198.500 km2 a njama pśistup do mórja.
Kirgiziska jo pśedewšym górski kraj: na pódzajtšu jo rjeśaz Tien Shan, kótaryž markěrujo granicu z Chinskeju a jogo nejwětšy wjeršk Pobedy jo 7439 metrow wusoki. Te górske cony źěle kraj na dwa źěla, pódpołnocny a pódpołdnjowy.
Města w Kirgiziskej laže w nejnišych źělach kraja a na pódpołnocy głowne město Biškek lažy weto na 800 metrow. Na krotkem pódwjacorje lažy nejnišy dypk kraja, doł Kara-Darya, z wusokosću wót 132 metrow.
Granicy
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Kirgiziska ma 3878 km dłujke granice rozdźělone mjazy:
- Usbekistanom: 1099 km
- Kazachstanom: 1051 km
- Tadžikistanom: 870 KM
- Chinskeju 858 km
Góspodaŕstwo
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Kirigiziska jo pśecej była chudy kraj, kótaregož góspodaŕstwo se koncentrěrujo na rolnikaŕstwo. Pśed rozpadom 98 procentow eksporta jo było za Sowjetski Zwězk. Znicenje Sowjetskego Zwězka jo znicyło produkciju kraja na kóńcu lěta 1990. Wažne reformy su se zachopili, aby se pólěpšyło góspodaŕske połoženje kraja. Rolnikaŕstwo jo głowny sektor góspodaŕstwa. Zakładne kultury su žyto, cukor z rěpy, bałma, tubak, zelenina a sad, wałma a měso.
BIP: 1603 miliony US dollary Pśirost: 7,1 procentow w lěśe 2004 Srjejźne mjasecne myto: 66 USD w lěśe 2006 2/3 wobydlaŕstwa stej w chudobje žywej
Demografija
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]W lěśe 2007 wobydlaŕstwo Kirgiziskeje jo licyło 5.218.000 luźi. Stolica Biškek licy oficielnje 589.000 wobydlarjow. 69,5% populacije jo kirgiziskego póchada, etniska turkojska kupka kótaraž jo woblibowana wót Mongolow a Chinezow. Jo pjerwjej była zestajona z połnomadiskimi šaparjami. Nejwětša mjeńšyna su Usbekow - 14,5% wót wobydlarjow.
Wótkaze
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Commons: Kirgiziska – Zběrka wobrazow, widejow a audio-datajow
Afghanistan • Armeńska • Azerbajdžan • Bahrain • Bangladeš • Bhutan • Brunei • Chinska • Cypern • Filipiny • Georgiska • Gódowna kupa • Hongkong • Indiska • Indoneziska • Irak • Iran • Israel • Japańska • Jemen • Jordaniska • Pódpołdnjowa Osetija • Kambodža • Katar • Kazachstan • Kirgiziska • Kokosowe kupy • Kuwait • Laos • Libanon • Macao • Malaysia • Malediwy • Mongolska • Myanmar • Nepal • Oman • Pakistan • Palestina • Pódpołdnjowa Koreja • Pódpołnocna Koreja • Pódzajtšny Timor • Rusojska • Saudi-Arabska • Singapur • Sri Lanka • Syriska • Tadźikistan • Taiwan • Thailandska • Tibet • Turkmenistan • Turkojska • Ujgurska • Usbekistan • Vietnam • Zjadnośone arabske emiraty
