[go: up one dir, main page]

Ravêr zerreki

Cezayir

Wikipediya, ensiklopediya xosere ra
Cezayir
Desmal û Arma
Melumat
Ware Dewleta hegemonyal
Mıntıqa Afrikaya Zımey
Embıryani Morokko, Libya, Nicer, Mali, Tunıs, Moritanya, Sehraya Rocawani, İtalya û İspanya
İdare Government of AlgeriaParliament of Algeria
Erd 2 381 741 km2
Nıfus 43 900 000
Hıkumet Sistemê serdareya nimeyın
Serdar Abdelmadjid Tebboune
Kodê telefoni +213
Leteyê saete UTC+01.00
Kodê interneti .dz
Zıwano resmi Erebki û Standard Algerian Berber
Merş Kassaman
Cayo tewr berz Mount Tahat
Cayo tewr nızm Chott Melrhir
Pere Algerian dinar
Ravêrşiyayışê heqa merdıman 0,75
Xerita

Cezayir, mıntıqa ra zımeyê qıtaya Afrika dero. Zımeyê Cezayiri de Deryayo Sıpê (Deryayo Miyanên); veroc de Moritanya, Mali û Nijer; rocvetış de Tunıs û Libya; rocawan de Fas û Sehraya Ğerbi estê. Paytextê Cezayiri Sûka Cezayiriya. Cezayir ezayê Mıletanê Yewbiyayeyan û Yewiya Erebiyo.

Tarixê Cezayiri zaf jandaro. Verênde ra Berberi ronışte biyê. Feqat beyntarê serranê 200 - 800 de İmperatoriya Roma û İmperatoriya Bizansi erdê Cezayiri işğal kerdo. Seserra 8ıne de Emewiyanê Ereban hıkum kerdo be Cezayiri û Berberan pêro İslamiyet qebul kerdo. Seserra 15ıne de İspanya hucım kerdo be Cezayir. Feqat Barbarosi İmperatoriya Usmanıcan ra yardım waşto. Seserranê 15 û 19ıne de Cezayir gırêdayeyê İmperatoriya Usmanıcan biyo.

Seserra 19ıne de Fransa Cezayir işğal kerd û Cezayir biyo koloniya/mıstemera Fransa. Eskerê Fransa zaf terteleyi kerdi û erdê şarê Cezayiri talan kerd. Serra 1954ıne ra heta serra 1962ıne şarê Cezayiri zulımkarê Fransa kerdi teber. Feqat ewro şarê Cezayiri rehet niyo; cengê sivilan rehet nêda cı.

İklım û sûki

[bıvurne | çımeyi bıvurne]

İklimê Cezayiri vurriyeno. Zımeyê Cezayiri de iklım weşo. Feqat verocê Cezayiri zaf germıno; tici zaf erzena. Verocê Cezayiri çolan ra vıraziyayo. Mıntıqa ra hetê Deryayê Sıpêyi (Deryayê Miyanêni) de hewa zaf honıko.

Sûkê (bacarê) Gırdi:

Sûka Cezayiri merkezê iqtısadi û siyasetê Cezayiriyo. Banê tarixiyi zafê.

Xeritaya Cezayiri

Nıfusê Cezayiri 32 milyono. % 90 şarê Cezayiri zımeyê Cezayiri de ronışteyo. % 99 şarê Cezayiri Ereb û Berberê. % 99 şarê Cezayiri Mısılmano. Merdumê ğeribi senıkê. Zıwano xoyo resmi Erebkiyo; feqat % 20 merdumê Cezayiri Berberki qısey kenê. Nuskar û wendoğê xo zafê.

İqtısadê Cezayiri qewetın niyo. Endustriya petroli û qazi zaf muhima. Standardê heyati hewl niyo.