Aberllefenni

 

Ar un adeg yr oedd y diwydiant llechi yn bwysig iawn yma, ac y mae olion hen chwareli o gwmpas y pentref. Roedd chwareli Foel Grochan, Hen Chwarel a Ceunant Ddu gyda'i gilydd yn ffurfio Chwarel Lechi Aberllefenni. Roedd Rheilffordd Corris yn gorffen yn Aberllefenni, ac yn cario llechi i Fachynlleth. Cysylltid y chwareli mwyaf pellennig a'r rheilffordd gan Dramffordd Ratgoed.

Credir fod y ffordd Rufeinig Sarn Helen yn mynd trwy'r pentref, ac efallai fod yr enw Pensarn am deras o dai yma yn cyfeirio ati. Ar un adeg gelwid Llyn Cob yn "Llyn Owain Lawgoch", er nad oes cofnod hanesyddol o Owain Lawgoch yn yr ardal yma. Ymhlith yr adeiladau diddorol mae Plas Aberllefenni. Roedd rhannau o hwn wedi eu hadeiladu yn y Canol Oesoedd, ond tynnwyd y rhan yma i lawr yn y 1960au, a dim ond rhannau mwy diweddar a gadwyd.

• Rhydderch Jones (1935 - 1987), dramodydd a chynhyrchydd teledu.

• Diwydiant llechi Cymru

• Taith yn dilyn Tramffordd Ratgoed o Aberllefenni (Dogfen pdf gan Gyngor Gwynedd)^{[dolen farw]}