Richard ap Meurig

Richard ap Meurig
Ganwyd	c. 1440  Cymru
Bu farw	1503  Bryste
Dinasyddiaeth	Cymru
Galwedigaeth	fforiwr, person busnes

Swyddog tollau a marsiandwr Eingl-Gymreig oedd Richard ap Meurig, Amerik, neu A'Meryke^[1] (1445 – 1503). Roedd yn gyfrwngwr rhwng Harri VII a'r fforiwr John Cabot ar ei fordaith ym 1497–8, ac yn ôl rhai Amerik, ac nid Amerigo Vespucci, yw tarddiad enw cyfandir yr Amerig neu America.

Ganwyd ym 1445 yn Llys Meryk, Weston under Penyard, ger Rhosan ar Wy. Disgynnai o deulu Ieirll Gwent. Trigai am gyfnod gyda'i wraig Lucy Wells ger Ilchester, a symudodd yn ddiweddarach i Fryste. Daeth yn ddyn cefnog a dylanwadol ac erbyn 1497 yn siryf y dref. Gwasanaethodd sawl tro yn Swyddog Tollau'r Brenin.

Richard oedd y prif noddwr dros adeiladu llong Cabot. Cafodd goed derw o ystâd deuluol Richard eu torri a'u harnofio ar Afon Gwy i Gas-gwent, dros Afon Hafren ac i fyny'r Avon i ddociau Bryste. Mae'n debyg iddo ofyn Cabot i enwi tiroedd newydd ar ei ôl.

• Rodney Broome, Amerike: the Briton who gave America its name (Sutton, 2002).