Llywelyn ap Seisyll

Llywelyn ap Seisyll
Ganwyd	974
Bu farw	1023
Galwedigaeth	teyrn
Tad	Seisyll ab Ednowain ab Eunydd ap Brochel
Mam	Prawst
Priod	Angharad ferch Meredydd
Plant	Gruffudd ap Llywelyn

Brenin Gwynedd a Deheubarth oedd Llywelyn ap Seisyll (bu farw 1023). Cyfeirir ato weithiau fel Llywelyn ap Seisyllt.

Ni wyddir fawr am Seisyll (neu Seisyllt), tad Llywelyn. Mae'n bosibl nad oedd o waed brenhinol, er fod mam Llywelyn, Angharad, yn ferch i Maredudd ab Owain, fu'n frenin rhan helaeth o dde a gogledd Cymru am gyfnod.

Daeth Llywelyn yn frenin Gwynedd yn 1018 pan gafodd fuddugoliaeth dros Aeddan ap Blegywryd mewn brwydr lle lladdwyd Aeddan a'i bedwar mab. Yn ddiweddarch cipiodd deyrnas Deheubarth hefyd, gan ennill buddugoliaeth dros Rhain, Gwyddel oedd yn honni bod a hawl i'r deyrnas, yn Abergwili yn 1022. Yn ôl Brut y Tywysogion, roedd teyrnasiad Llywelyn yn gyfnod llewyrchus, ond bu farw yn annisgwyl yn 1023.

Roedd ei fab, Gruffudd ap Llywelyn, yn rhy ieuanc i geisio cipio'r orsedd pan fu farw ei dad, ond yn ddiweddarach daeth yn frenin Cymru gyfan.

• Madog Min

• John Edward Lloyd (1911) A history of Wales: from the earliest times to the Edwardian conquest (Longmans, Green & Co.)