Edward Parry

Edward Parry
Ganwyd	1723  Llansannan
Bu farw	16 Medi 1786  Llansannan
Dinasyddiaeth	Cymru
Galwedigaeth	actor, gweinidog yr Efengyl, gwaith y saer

Bardd Cymreig oedd Edward Parry (1723 - 16 Medi 1786).^[1] Saer ydoedd a chyfoeswr i Twm o'r Nant (Thomas Edwards); roedd hefyd yn un o'i brif actorion yn ei anterliwtiau.

Fe'i ganwyd yn Llys Bychan, Llansannan, (Sir Ddinbych yr adeg honno; Bwrdeisdref Sirol Conwy, bellach) a bu'n byw yng Nghefn Byr ac yn Nhan y Fron. Ym 1746 priododd a Gwen, merch Dafydd Hughes o Blâs Pigod, Llansannan.^[2] Bu farw Gwen ym 1763 a phriododd Edward Parry ag Ann Gruffydd, gweddw Henry Roberts ym 1765.^[3] Bu iddo dwy ferch o'i briodas gyntaf a mab a thair merch o'i ail briodas.^[4] Yn 1747 croesawodd diwygwyr crefyddol i'w dŷ a throdd ei gefn ar wagedd yr anterliwtiau gan ddechrau pregethu yn yr eglwys. Symudodd o Dan y Fron i Fryn Bugad ac ailymunodd gyda'r Methodistiaid.

Yn 1773 cododd gapel yn Nhan y Fron ar ei dir ei hun. Yn 1764 cyhoeddodd, gyda Twm o'r Nant a David Jones, Llansannan, Y Perl Gwerthfawr. Yn 1767 cyhoeddodd Agoriad i Athrawiaeth y Ddau Gyfamod a ailargraffwyd yn 1781. Yn 1789 cyhoeddwyd Ychydig Hymnau, a oedd yn cynnwys y ddau emyn 'Caned nef a daear lawr' a 'Plant afradlon at eich Tad'. Bu farw ar 16 Medi 1786, yn 63 mlwydd oed, a chladdwyd ef ym mynwent eglwys Llansannan.

• Y Perl Gwerthfawr (1764, gyda Twm o'r Nant)
• Agoriad i Athrawiaeth y Ddau Gyfamod (1767)