Dumfries
 | |
| Math | tref, large burgh  |
|---|---|
| Poblogaeth | 32,914, 33,440, 32,379 |
| Gefeilldref/i | Passau, Gifhorn, Annapolis |
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Dumfries a Galloway |
| Gwlad |  Yr Alban |
| Gerllaw | Afon Nith |
| Cyfesurynnau | 55.07°N 3.62°W |
| Cod SYG | S20000309, S19000338 |
| Cod OS | NX976762 |
| Cod post | DG1–DG2 |
 | |
Tref yn Dumfries a Galloway, yr Alban, yw Dumfries (Gaeleg: Dùn Phris;[1] Cymraeg: Caerferes).[2] Mae'n dref farchnad fawr a fu'n dref sirol hen sir Dumfries. Saif yn ne-orllewin yr Alban ar lan Afon Nith ger ei haber ym Moryd Solway. Poblogaeth: 49,221 (2011) Mae Caerdydd 400.5 km i ffwrdd o Dumfries ac mae Llundain yn 459.1 km. Y ddinas agosaf ydy Caerliwelydd sy'n 46.9 km i ffwrdd.
Mae enw Gaeleg y dref yn cynnwys yr elfennau dùn (caer) a phris (coedwig fach; cf. Cymraeg prysgwydd), sy'n awgrymu y bu amddiffynfa ar y safle ar un adeg. Roedd yr ardal yn rhan o diriogaeth llwyth Celtaidd y Selgovae yn yr Hen Ogledd ac mae'n bosibl y bu ganddynt gaer yno.
Bu'r bardd Robert Burns, brodor o Swydd Ayr, yn byw yn Dumfries o 1791 hyd ei farwolaeth yn 1796. Claddwyd ef ym mynwent Eglwys St. Michael's.
Dyma gartref clwb pêl-droed Queen of the South.
Enwogion
[golygu | golygu cod]- Eliza Newton (1837–1882), actores
- Flora Murray (1869–1923), ffeminist
- John Laurie (1897–1980), actor
- Kirsty Wark (g. 1955), newyddiadurwr a chyflwynydd teledu
- Calvin Harris (g. 1984), cerddor
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Gwefan Ainmean-Àite na h-Alba Archifwyd 2019-10-08 yn y Peiriant Wayback; adalwyd 8 Hydref 2019
- ↑ The New Statistical Account of Scotland, cyf. 2 (Caeredin, 1834)
Dolenni allanol
[golygu | golygu cod]- (Saesneg) Gwefan Cyngor Dumfries a Galloway Archifwyd 2008-10-14 yn y Peiriant Wayback
