Dueglys mawr

Dueglys mawr Plagiochila asplenioides
Statws cadwraeth
Pryder lleiaf  (IUCN 3.1)
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Plantae
Rhaniad:	Marchantiophyta
Dosbarth:	Jungermanniopsida
Urdd:	Jungermanniales
Teulu:	Plagiochilaceae
Genws:	Plagiochila
Rhywogaeth:	P. asplenioides
Enw deuenwol
Plagiochila asplenioides

Math o blanhigyn, di-flodau, ac un o lysiau'r afu yw Dueglys mawr (enw gwyddonol: Plagiochila asplenioides; enw Saesneg: greater featherwort). O ran tacson, mae'n perthyn i urdd y Jungermanniales, o fewn y dosbarth Jungermanniopsida.

Mae’r rhywogaeth cyffredin hon i’w chanfod yng Nghymru a gwledydd eraill Prydain a ac Ewrop. Gellir dod o hyd iddo ar dywarchen llaith ar bridd calchaidd ac asidig, mewn coetir cysgodol ac mewn lleoedd mwy agored fel llethrau sialc.

Mae gan y Dueglys mawr (P. asplenioides) goesynnau cadarn hyd at 12 cm o hyd a 5–9 mm o led, a dail amgrwm, gwyrdd llachar neu welw gyda sglein tryloyw. Mae'r dail yn 2.5–4.5 mm o led, 3–4.5 mm o hyd, ac yn gorwedd yn agos at ei gilydd mewn rhes dwt ar hyd pob ochr i'r coesyn.

Planhigion anflodeuol bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term "lysiau'r afu" am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr.^[1] Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.

Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma.

Safonwyd yr enw Dueglys mawr gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.