Diwrnod Mamiaith Rhyngwladol
 | |
| Enghraifft o'r canlynol | diwrnod rhyngwladol  |
|---|---|
| Dechrau/Sefydlu | 2000 |
| Gwefan | https://www.un.org/en/observances/mother-language-day, https://www.un.org/fr/observances/mother-language-day, https://www.un.org/es/observances/mother-language-day, https://www.un.org/ru/observances/mother-language-day, https://www.un.org/ar/observances/mother-language-day, https://www.un.org/zh/observances/mother-language-day |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Diwrnod a gyhoeddwyd gan UNESCO i hyrwyddo amrywiaeth ieithyddol a diwylliannol ac amlieithrwydd yw'r Diwrnod Mamiaith Rhyngwladol. Yn 1999, cyhoeddodd UNESCO 21 Chwefror yn Ddiwrnod Mamiaith Rhyngwladol, mewn teyrnged i Bhasha Andolon (Mudiad yr Iaith Fengaleg), mudiad iaith ym Mangladesh, ac er mwyn cefnogi a hyrwyddo hawliau grwpiau ethnig-ieithyddol ledled y byd.
Yn 1948 roedd Bangladesh (Dwyrain Pacistan) yn rhan o wladwriaeth newydd Pacistan. Cyhoeddodd Llywodraeth Pacistan mai Wrdw — iaith Gorllewin Pacistan yn bennaf — yn unig fyddai'r iaith genedlaethol, ac arweiniodd hyn at brostestiadau niferus gan siaradwyr Bengaleg Dwyrain Pacistan. Yn wyneb hynny a'r tensiynau enwadol ac anfodlonrwydd cyffredinol am y ddeddf newydd, gwaharddodd y llywodraeth gyfarfodydd cyhoeddus a ralïau. Ond penderfynodd myfyrwyr Prifysgol Dhaka ac ymgyrchwyr gwleidyddol eraill herio'r gyfraith a threfnu protest iaith ar 21 Chwefror 1952 yn y brifddinas, Dhaka. Torwyd y brotest i fyny gan yr heddlu a lladdwyd rhai o'r myfyrwyr. Arweiniodd y marwolaethau hynny at sefyllfa o ansefydlogrwydd sifil ar raddfa eang a arweinwyd gan y Cynghrair Mwslim Awami (Cynghrair Awami yn ddiweddarach). Ar ôl rhai blynyddoedd o wrthdaro, ildiodd y llywodraeth ganolog a rhoddwyd statws swyddogol i'r Fengaleg yn 1956.
Dethlir y Diwrnod Mamiaith Rhyngwladol fel gŵyl gyhoeddus genedlaethol ym Mangladesh.