Abaty Clairvaux
 | |
 | |
| Math | Cistercian monastery, abaty, Main Abby, cymuned crefyddol  |
|---|---|
| Sefydlwyd |
|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Ville-sous-la-Ferté |
| Gwlad |  Ffrainc |
| Cyfesurynnau | 48.1472°N 4.7889°E |
 | |
| Arddull pensaernïol | pensaernïaeth Sistersaidd |
| Statws treftadaeth | monument historique classé, heneb hanesyddol cofrestredig, heneb hanesyddol cofrestredig, monument historique classé |
| Manylion | |
| Esgobaeth | Roman Catholic Diocese of Langres |
Abaty Clairvaux oedd yr abaty a sefydlwyd ym 1115 gan Sant Bernard o Clairvaux, sefydlwr Urdd y Sistersiaid. Yn ei ddydd roedd Clairvaux yn un o'r abatai pwysicaf yng Ngorllewin Ewrop. Fe'i lleolwyd mewn dyffryn coediog (daw'r enw Ffrangeg o'r Lladin clara vallis, "dyffryn hardd") ger Bar sur Aube, yn Val d'Aube yng ngogledd-ddwyrain Ffrainc.
Cafodd yr hen abaty ei ddifetha'n llwyr ym 1791 yn ystod y Chwyldro Ffrengig a dymchwelwyd yr adfeilion ddechrau'r bedwaredd ganrif ar bymtheg. Y cwbl sy'n aros heddiw yw ambell darn o fur o'r sefydliad cyntaf (Clairvaux 1: y Monasterium Vetus, 1115-1135), adfeilion clwysty o gyfnod Clairvaux 2 (1135-1708) a muriau'r clwysty clasurol diweddarach (Clairvaux 3: 1708-1792).
Roedd Clairvaux yn fam-abaty i sawl tŷ Sistersaidd yng Nghymru: