Commodus

Commodus
Ganwyd	Lucius Aelius Aurelius Commodus  31 Awst 161  Lanuvium
Bu farw	31 Rhagfyr 192  o strangling  Rhufain
Dinasyddiaeth	Rhufain hynafol
Galwedigaeth	llywodraethwr
Swydd	ymerawdwr Rhufain, seneddwr Rhufeinig, Conswl Rhufeinig
Tad	Marcus Aurelius
Mam	Faustina yr Ieuengaf
Priod	Bruttia Crispina
Partner	Marcia
Llinach	Nerva–Antonine dynasty

Marcus Aurelius Commodus Antoninus neu Commodus (31 Awst 161 – 31 Rhagfyr 192) oedd Ymerawdwr Rhufain. Ganwyd Lucius Aelius Aurelius Commodus. Bu'n gyd-ymerawdwr gyda'i dad Marcus Aurelius o 177 i 17 Mawrth 180, ac ar ôl hynny bu'n unig ymeradwr hyd ei farwolaeth..

Cafodd ei eni yn Lanuvium, Latium. Roedd yn fab i Marcus Aurelius ac yr oedd ganddo efaill, Antoninus, a fu farw yn bedair oed, a chwaer, Galeria Lucilla. Gwnaeth ei dad ef yn gyd-ymerawdwr yn 177. Pan fu farw Marcus Aurelius yn 180, dilynodd Commodus ef ar yr orsedd. Ar y dechrau yr oedd yn boblogaidd, gan fod llawer o barch i'w dad, ond yn fuan gwelwyd fod Commodus yn fath gwahanol o ymerawdwr. Rhoddodd rym i ffrindiau llwgr, a chynorthwyodd hwy i ddwyn arian oddi ar y wladwriaeth. Roedd yn arbennig o hoff o ymladdfeydd gladiator a byddai'n ymladd yn yr arena ei hun yn erbyn gwrthwynebwyr oedd wedi cael cyffuriau i'w hatal rhag ymladd yn iawn neu oedd heb eu harfogi'n llawn. Gwnaeth hyn ef yn amhoblogaidd iawn gyda haenau uwch cymdeithas. Dywedir iddo orchymyn lladd y cyfan o boblogaeth un dref oherwydd ei fod yn credu fod un person wedi edrych yn gas arno, a chyhoeddodd ei hun yn dduw gyda'r enw Hercules Romanus.

Yn 192 distrywiwyd rhan o ddinas Rhufain gan dân, a chymerodd Commodus y cyfle i gyhoeddi ei fod yn ei hail-sefydlu dan yr enw Colonia Commodiana. Ychydig yn ddiweddarach bu cynllwyn yn ei erbyn, a thagwyd ef tra'r oedd yn cysgu gan gaethwas o'r enw Narciso. Dilynwyd ef gan Pertinax. Ar ôl ei farw cyhoeddodd Senedd Rhufain y damnatio memoriae. Seilir y ffilm Gladiator (2000) yn rhannol ar fywyd Commodus.

Eginyn erthygl sydd uchod am Rufain hynafol. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato