وتارێک لەبارەی لۆژیک-فەلسەفە

وتارێک دەرباری لۆژیک-فەلسەفە یان بە ئینگلیزی (Tractatus Logico-Philosophicus و کورتکراوەتەوە بۆ TLP) بریتیە لە تەنھا کتێبی درێژ کە فەیلەسوفی نەمسایی لەدویگ ویتینگشتاین نوسیبێتی و لە تەمەنی خۆیدا بڵاوکرابێتەوە. پرۆژەکە ئامانجێکی فراوانی ھەبوو: دیاریکردنی پەیوەندی نێوان زمان و واقع و دیاریکردنی سنورەکانی زانست.^[١]

تێزە سەرەکیەکان

حەوت تێزی سەرەکی تێدایە لەم دەقەدا کە ئەمانەن:

جیھان بریتیە لەوەی حاڵەتە.
ئەوەشی کە حاڵەتە (ڕاستیە) بریتیە لە بوون و دۆخی ھەبوون.
وێنەیەکی ژیربێژی ڕاستیەکان بریتیە لە فیکر.
فیکر بریتیە لە گریمانەیەک بەمانایەک.
گریمانەیەک بریتیە لە نەخشەیەکی-ڕاستی گریمانەی سادەترە. (گریمانەی سادەتر بریتین لە نەخشەی-ڕاستیی خۆی).
شێوازی گشتی گریمانەیەک بریتیە لە شێوازی گشتی نەخشەیەکی-ڕاستی، کە ئەکاتە: $[{\bar {p}},{\bar {\xi }},N({\bar {\xi }})]$ . ئەمە خۆی بریتیە لە شێوازی گشتی گریمانەیەک.
کاتێ کەسێک نەتوانێ قسە بکات، پێویستە بێدەنگ بێت.

گریمانەی 1

بەشی یەکەم زۆر کورتە:

وەرگێڕان لە ئینگلیزیەوە
کوردی	ئینگلیزی
1. جیھان بریتییە لە ھەموو حاڵەتەکان. 1.1 جیھان کۆی ھەموو حاڵەتەکانە، نەک شتەکان. 1.11 جیھان بە ڕاستیەکان جیا ئەکرێتەوە، وە بەوەی ھەموو ڕاستیەکان بێت. 1.12 چونکە کۆی ڕاستیەکان ئەوە دیاری ئەکات کە حاڵەتەکە چیە، ھەروەھا ئەوەش کە حاڵەت نیە. 1.13 جیھان بریتیە لە ڕاستیەکانی پانتایی ژیربێژی. 1.2 جیھان دابەش ئەبێت بەسەر ڕاستیەکاندا. 1.21 ھەر دانەیەکیان ئەکرێ حاڵەت بێ یان حاڵەت نەبێ لە کاتێکدا شتەکانی تر ھەموو وەک خۆیان بمێننەوە.	1 The world is all that is the case. 1.1 The world is the totality of facts, not of things. 1.11 The world is determined by the facts, and by their being all the facts. 1.12 For the totality of facts determines what is the case, and also whatever is not the case. 1.13 The facts in logical space are the world. 1.2 The world divides into facts. 1.21 Each item can be the case or not the case while everything else remains the same.

پەراوێزەکان

^ TLP. p. 4.113.

دەروازەی فەلسەفە

[1] TLP. p. 4.113.

[١]