Zastava M48

Zastava M48
Zastava M48
	M-48
Upotreba
U službi	1950. - do danas
Korisnici	Jugoslavija
Ratovi	Rat u SFRJ
Proizvodnja
Proizvođač	Zastava oružje
Broj proizvedenih primjeraka	1.224.000
Opis oružja
Težina	4.1 kg
Dužina	1095 mm
Dužina cijevi	597 mm
Kalibar	7.92x57 mm
Domet	1000 m
Maks. domet	4840 m
Spremnik municije	5 metaka
Brzina paljbe	10 metaka/min
Brzina zrna	730 m/s

Zastava M48 je jugoslavenska puška repetirka koja koristi municiju 7.92x57, odnosno 8mm Mauser. Nastala je na osnovu predratne jugoslavenske puške M1924 i u odnosno na nju malo se razlikuje. Također, konstrukcijska riješenja preuzeta su i Mauser Karabiner 98k. Koristila se u Jugoslavenskoj narodnoj armiji kao osnovna vojna puška , a kasnije je zamjenjena sa novom osnovnom vojnom poluautomatskom puškom PAP 7,62 mm M59/66.

Opis

Pokretni dio (obrtno-čepni zatvarač sa bravljenjem) koji puni i prazni pušku na M48. Punjenje puške iz okvira.

M48 je puška repetirka, što znači da za svaki novi pucanj metak je potrebno nanovo ubaciti metak u cijev repetiranjem zatvarača same puške pri čemu se čahura ispucanog metka izbacuje, a iz spremnika ubacuje novi metak. Može pucati samo jedinačno.

Puška služi uništenju neprijatelja vatrom, bajonetom i kundakom. Ona je najbolje sredstvo za uništavanje pojedinačnih živih ciljeva (otkrivenih, maskiranih i pokretljivih). Gađanje puškom daje najbolje rezultate iz udaljenosti do 400 m. Usresređena vatra većeg broja pušaka primjenjuje se za uništavanje grupnih ciljeva na udaljenosti do 1000 m. Na avione koji nisko lete i na padobrance vatra se otvara iz udaljenosti do 500 m. Tenkovi i druga oklopna vozila gađaju se u proreze za osmatranjena daljini do 200 m. Iz puške M48 ispaljivala se tromblonska mina uz pomoć tromblonskog nastavka M60 koji se na pušku pričvršćuje pomoću preklopne stege i zavrtnja.

Glavni dijelovi puške jesu: cijev, nišan i mušica, sanduk, zatvarač, magacin s branikom, mehanizam za okidanje, kundak, djelovi za spajanje i okov i nož s nožnicom. Kalibar joj je 7,92 mm. Postoje tri vrste municije za M48: bojeva, manevarska i školska. Bojevi metak služi za uništenje cilja, a manevarski i školski za obuku. Puška M48 se puni okvirom od 5 metaka. Pri punjenju okvir ne ulazi u magacin. Municija se nosila u dvodijelnoj kožnoj fišekliji. Poslje gađanja bojevim i manevarskim mecima puška se mora odmah očistiti i dobro podmazati, unutrašnjost cijevi čisti se i podmazuje. U kompletu puške M48 nalazila se dvodijelna kantica u kojoj se sa jedne strane pod oznakom ČIŠ-unutra sipao DRNČ (Deterdženski Rastvarač Naslaga Čađi), sredstvo za skidanje gareži poslije gađanja. Dok se u drugu pregradu sa natpisom POD sipao ZUON (Zaštitno Ulje Opšte Namjene), sredstvo za podmazivanje nakon završenog skidanja gareži-čađi sa cijevi i dijelova zatvarača.

Puškom se može gađati iz ležećeg, klečećeg, sjedećeg i stojećeg stava, na mjestu i u kretanju, iz ruke i s naslona. Nišanjenje se vrši tako što se puška usmijeri ustima cijevi na cilj i nanišani tako da vrh mušice bude u sredini zareza nišana, poravnan s gornjim rubovima nišana i upravljen u podnožje nišanske tačke.

Godine 1953. sklopljen je prvi izvozni posao domaće vojne industrije o isporuci puške M48 u Burmu. Puška M48 je još izvezena u Alžir, Čad, Indoneziju, Egipat, Irak i Siriju. Koristila se u Alžirskom ratu za nezavisnost (1954-1962), Libanskom građanskom ratu (1975-1990), Iračko-iranskom ratu (1980-1988), Ratu u Jugoslaviji (1991-2001) i posljednjem građanskom ratu u Siriji (2011-).

Zanimljivosti

U vrijeme Hladnog rata jugoslavenski srednjoškolci su iz predmeta Opštenarodna odbrana i Društvena samozaštita imali obuku i gađanje iz puške M48.
Puška M48 pojavljuje se u brojnim jugoslavenskim filmovima i serijima.

Varijante

Prijedsednik SFR Jugoslavije Josip Broz i sovjetski lider Nikita Hruščov obilaze počasnu jedinicu JRM naoružanom M48 u Kopru 1963.

M48: 1950-1952- inicijalna prvobitna varijanta M48.

M48A: 1952-1965- unapređena varijanta

M48B: 1956-1965-

M48BO: 1956-1965- "bez oznake"

M53: laka puška razvijena na osnovu M48. Nije uvedena u naoružanje.

M48/63: sportsko-lovačka puška koja ima kraću cijev u odnosu na M48^[1] Proizvodnja lovačke varijante prestala je 2013.

Reference

^ "SPORTING RIFLE M48/63". Arhivirano s originala, March 10, 2012.

Literatura

Bogdanović, Branko (2005). Serbian and Yugoslav Mauser Rifles. North Cape Publications, Inc. str. 278. ISBN 1882391357.CS1 održavanje: ref=harv (link)

Vanjski linkovi

[1] "SPORTING RIFLE M48/63". Arhivirano s originala, March 10, 2012.

[1]