Erbil

Erbil أربيل
Grad
U smjeru kazaljke na satu od vrha: Centar grada Erbila, Munara Mudhafaria, Kip Ibn al-Mustawfija, Citadel Erbila
Erbil Lokacija u Iraku
Koordinate: 36°11′28″N 44°00′33″E / 36.191188°N 44.009189°E / 36.191188; 44.009189
Država	Irak
Autonomna regija	Irački Kurdistan
Guvernorat	Erbil
Vlada
• Gradonačelnik	Nihad Salim Latif Qoja
Površina
• Ukupno	115 km2
• Zemlja	113 km2
• Voda	2 km2
Nadmorska visina	390 m
Stanovništvo (2018)
• Ukupno	879.000
• Gustoća	7.643,48 /km2
Vremenska zona	AST (UTC+3)
Poštanski broj	44001
Pozivni broj	066
Veb-sajt	hawlergov.org

Erbil (arapski: أربيل‎, kurd. ھەولێر) je najveći i glavni grad iračke autonomne regije Irački Kurdistan. Poslije Bagdada, Basre i Mosula četvrti je najmnogoljudniji grad u državi. Nalazi se u samom centru iračkog dijela Kurdistana i prema procjeni iz 2013. godine ima oko 1,5 miliona stanovnika.

Ljudska naselja u Erbilu datiraju još iz perioda od 5000 godina p.n.e. i to je jedno od najstarijih kontinuirano naseljenih područja na svijetu.^[1]

Od strane Arapskog turističkog vijeća Erbil je 2014. godine proglašen arapskim gradom turizma.^[2][3] Jula 2014. godine, Erbilska citadela je upisana u listu svjetske baštine UNESCO-a.

Smatra se da je Erbil najduže naseljeno mjesto na svijetu.^[4] Grad se prvi put spominje u pisanim dokumentima i to u arhivama kraljevstva Eble. U njima su zabilježena dva putovanja u Erbil, u periodu od oko 2300. godina p.n.e. Poslije toga, Erridupizir, kralj Gutiuma, je osvojio Erbil oko 2200. godine p.n.e.^[5]

Erbil je bio sastavni dio drevne Asirije u periodu između 1900. i 605. godine p.n.e. kao i dio Asirije pod vlašću perzijskih, grčkih, partskih, rimskih i sasanidskih vladara.

Bitka kod Gaugamele, u kojoj je Aleksandar Veliki porazio Darija III, vladara Perzije, odigrala se 331. godine p.n.e. oko 100 kilometara zapadno od Erbila. Nakon bitke, Darije je uspio pobjeći u grad, i ponekad se netačno ova konfronatcija naziva Bitka za Erbil. Erbil je postao dio regije koja je bila sporna između Rima i Sasanidske Perzije.

Kada su Mongoli izvršili invaziju Bliskog istoka u 13. vijeku, Erbil su napali po prvi put 1237. godine. Opljačkali su donji grad, ali su se morali povući prije dolaska muslimanske vojske te nisu uspjeli zauzeti citadelu.^[6] Nakon pada Bagdada 1258. godine, ponovo su se vratili u Erbil, nakon opsade koja je trajala šest mjeseci.^[7]

U srednjem vijeku, gradom su sukcesivno vladali Omejadi, na Abasidi, Bujidi, Seldžuci a zatim Atabeg (1131-1232), za vrijeme čije se vladavine Erbil nalazio u sastavu turkmenske države.

Erbil i čitav Irak su u 16. vijeku potpali pod vlast Osmanskog carstva. Erbil je u to doba bio dio Mosulskog vilajeta oko 400 godina, sve do 1918. godine i pada tog carstva.

Commons ima datoteke na temu: Erbil