kement-se
Brezhoneg
| Sellet e vez ouzh ar bajenn pe ar gevrenn-mañ evel un divraz da glokaat e brezhoneg. Mar gouezit tra pe dra diwar-benn danvez ar pennad e c'hellit lakaat ho kouiziegezh da dalvezout dre gemmañ ar bajenn-mañ diouzhtu goude klikañ war al liamm « kemmañ ». |
Etimologiezh
Troienn adverb
kement-se /kɛ.ˈmɵ̃n(t).se/
- Troienn-geñveriata : kement ha se
- [...] En eur ober pemp pe c'houec'h vloaz hepken n'oun ket chenchet kement-se, koulskoude, ma na c'hellfec'h mui anaout mignon brasa ar Gerlabaned. — (Yann-Vari Perrot, An Aotrou Kerlaban Pez farsus e 3 Arvest, Brest, 1922, p. 10.)
- En droienn adverbel kement-se a dirak un anv-kadarn (hervez urzh al lizherenneg).
- Gwell e ve din ne zimezje ket gant hennezh evit kaout kement-se a charre, — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 73.)
- — N'en doa ket a izoum da lakaat kement-se a evez. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 277.)
- Na ziskennit ket din kement-se a win, — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 97.)
- N'eo ket ret ober din kement-se a gamambre. — (Yann-Vari Perrot, An aotrou Kerlaban, Brest, 1923, p. 18.)
- Patern. — Ha c'houi a gav d'eoc'h, Aotrou Kerlaban, e vez kement-se a vall da gaout eur gouarner eveldoc'h ? — (Yann-Vari Perrot, An Aotrou Kerlaban Pez farsus e 3 Arvest, Brest, 1922, p. 32.)
- Memes tra eo euzhus klevet ur marmouz evel-se o leuskel kement-se a vallozhioù. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 316.), — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 342.)
- — [...]. Kaout a ra d'eoc'h e c'hell beza kement-se a vignouniach etre eun Aoutrou a vouen huel, evel an Aoutrou de la Tour ha me, labourer douar divar ar meaz ? — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 66.)
- N'eo ket ret kemer kement-se a boan evit-kelo bevañ ha mervel en deus an den d'ober war an douar. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 45, 136, 249.)
- Ne oa ket ret dit mont da glask kement se a dro, — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 249.)
Raganv
kement-se /kɛ.ˈmɵ̃n(t).se/
- Kement tra a zo aze, an holl draoù-se
- Kement-se a zihune ar santimañchoù natural eus e galon vat hag eus e holl deneridigezh. — (Glaoda Marigo, Buez ar Sænt gant reflexionou spirituel, Kemper, 1837, p. 515.)
- Kement-se zo mat — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 44.)
- Ha n'eo ket marzh kement-se, rak daou zen dall, pa rankont en em heñchañ an eil egile, ne zaleont ket da gouezhañ o-daou war o fenn e foz an hent. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 11.)
- C'hoant a-walc'h an nevoa da vont da welet tostoc'h petra 'oa kement-se. — (Erwan ar Moal, Pipi Gonto, Kemper, 1925, p. 55.)
- Kement-se eo en deus roet c'hoant din da zisplegañ dezho, ouzhpenn ma eñvorennoù ma-unan, doare-bevañ ha boazamantoù tud ma farrez, da vihanañ betek ar mare ma c'heller lavarout e oa c'hoazh Bretoned en hor bro. — (Yeun ar Gow, E Skeud Tour Bras Sant Jermen, eil emb. Al Liamm, 1978, p. 249.)
- N'eo kement-se, a dra sur, nemet ficherezh, ijinet gant faltazi ar skrivagner, da vravaat e skrid plijus-tre a-hend-all. — (Yeun ar Gow, E Skeud Tour Bras Sant Jermen, eil emb. Al Liamm, 1978, p. 37.)
- Kement-se ne vire ket ouzh ar pep brasañ anezho, kuzulierien hag all, da gas o bugale d'ar skolioù kristen. — (Yeun ar Gow, E Skeud Tour Bras Sant Jermen, eil emb. Al Liamm, 1978, p. 243.)
- an dra-se
- Kement-se a sell ac’hanon. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 97.)
- Ha setu nec'het hon den, o klevet kement-se. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 223.)
- Pa welas kement-se an teir flac'h, e teredjont er-maez eus an dour, o c'harmat hag o lâret : [...]. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 71.)
- N'ho pet ket a nec'h gant kement-se, — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/2, Al Liamm, 1985, p. 159.)
- O welet kement-se, e krogas aon enno, ... — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 170.)
- — « War gement-se e raio diouzh he menoz, [...]. » — (Troude ha Milin, Labous ar Wirionez ha Marvailhoù all, Skridoù Breizh, 1950, p. 12.)
- A-wechoù, ne baden ket gant ar c'hoant goulenn digantañ daoust ha gwir e oa kement-se, ... — (Jarl Priel, Va Zammig Buhez, Al Liamm, 1954, p. 35.)
- Gwir eo e tleas sebeziñ ar skrivagner a oa pastor en ur vro brotestant, e-lec'h ma 'z eo strizh ar speredoù pa vez meneg eus ebatoù, ha kement-se, moarvat, eo hen dougas da ziskleriañ e oa gouest ur seurt dañs da strafuilhañ un den santel. — (Yeun ar Gow, E Skeud Tour Bras Sant Jermen, eil emb. Al Liamm, 1978, p. 38.)