Iole

Iole (Ίόλη) a oa merc'h da Eürytos, roue Oic'halia, ha c'hoar da z-Deione hag Ifitos. Brudet e oa he c'hened, hervez Apollodoros, ha goulennet e voe he dorn gant Herakles.

Prometet e oa bet gant he zad reiñ he dorn da neb a vije trec'h d'e vibien en ur genstrivadeg gwaregañ. Ur mailh e oa ar roue, ha desket en devoa ar vicher gwareger d'e vugale. Herakles ivez a oa bet desket gant ar roue, bloavezhioù a-raok, hag a voe trec'h warno holl. Ar roue ne zalc'has ket d'e c'her avat, ha pa welas e oa ampartoc'h Herakles ec'h ehanas ar genstrivadeg. Gouzout a rae en devoa Herakles lazhet e wreg Megara hag e vugale, ha ne felle ket dezhañ e c'hoarvezje kemend-all gant e verc'h Iole. E vab Ifitos koulskoude a c'houlennas digantañ ober ur soñj all, met netra d'ober. Ha kuit Herakles eus Oic'halia.
Ne oa ket aet da bell ma voe embannet ar c'heloù: aet e oa kezekenned ar roue gant ul laer, marteze Autolykos. Redek a reas Ifitos neuze da c'houlenn digant Herakles e skoazellañ d'o zapout. Ha c'hoarvezout a reas pezh a oa da c'hoarvezout: kounnariñ a reas an haroz.
Kregiñ a reas e breur e vuiañ karet, ha skeién anezhañ ouzh moger kêr, ha lazhet ar paotr. Hervez Diodorus Siculus eo gant Herakles ez eas ar c'hezekenned evel dic'haou pe dial.
Goude an abadenn-se ez eas Herakles da Galydon. Eno, war skalier an templ, e welas ur goantenn all, Deianeira, c'hoar d'ar priñs Meleagros. Ne voe ket pell kalon Herakles oc'h ankouaat Iole : ur vamm dereat e vije honnezh evit ar vugale a felle dezhañ kaout, goude marv kriz e re gentañ. Ober a reas al lez dezhi, gounit he c'halon, hag eureujiñ dezhi.

Ur pennad goude, setu Herakles e penn ur rouantelezh. Bepred en devoa droug ouzh ar roue Eurytos en devoa nac'het outañ ar priz prometet, dorn e verc'h Iole. Un arme en devoa Herakles, ha fellout a reas dezhas kas anezhi da lazhañ ar roue-se. Hervez Hyginus e lazhas tad Iole hag he breudeur ivez, hag un toullad kerent all, kement hag ober.

Freuz ha reuz a reas Herakles en Oic'halia, ha distruj mogerioù kêr. Iole en em daolas diwar-laez mogerioù kêr da glask tec'hel. Met an avel a c'hwezhas he sae, he dalc'has en aer evel ur bluenn, ma tiskennas war an douar hep droug ebet. Hi eta a vefe an harzlammerez kentañ.
Yac'h ha divac'hagn e oa ar plac'h, hogen tapet e voe gant an enebour Herakles ha kaset gantañ, en desped dezhi, evel serc'h.

Evel-just ne oa ket gwall blijet Deianeira, pried an haroz, met da gentañ bepred ne lavaras netra. Goude ur pennad avat he devoe aon da goll he fried Herakles, a seblante kavout gwelloc'h an durzhunell yaouank, ar goantenn Iole, eget mamm e vugale.

Bloavezhioù a-raok, e oa bet douget Deianeira gant an den-marc'h Nessos dreist ar stêr Euenos hag hennezh en devoa klasket embarañ ganti dre heg, en tu all d'ar stêr, e-keit ma oa Herakles er stêr o neuial. Herakles a dennas anezhi a-dre pavioù Nessos o skeiñ saezhoù kontammet gant an den-marc'h. A-raok mervel en devoa lavaret Nessos, en e huanad diwezhañ, da Zeianeira, mirout ur banne eus e wad, rak servijout a c'hallfe da zourenn hud, ma c'hallfe glebiañ e doneg (c'hiton), dezhi da vezañ sur eus fealded he fried ha ne welfe ken nemeti. Ha sed a reas-hi, o krediñ gevier an den-marc'h seul vui ma vage gwarizi ouzh Iole.

Reiñ a reas an doneg d'he fried eta. Ha p'he gwiskas Herakles ez eas ar c'hontamm en e gorf. Hep gouzout dezhi eta he devoa Deianeira lazhet he fried, pa grede dezhi. Pa gomprenas Deianeira pegen bras fazi he devoa graet en em lazhas.

Dre ma kare Iole a-greiz e galon e c'houlennas Herakles digant e vab henañ Hyllos ober war he zro hag eureujiñ dezhi. Ur mab o doe Iole hag Hyllos, Kleodaios e anv, ha teir merc'h Euaic'hme, Aristaec'hme, hag Hyllis.

• Hercules Oetaeus, trajedienn latin gant Seneca.