Den Helder
Den Helder (distagañ : [1]) a zo ur gumun hag ur gêr e proviñs Noord-Holland en Izelvroioù. E penn norzh ledenez Noord-Holland emañ, hag enni emañ diazezlec'h morlu an Izelvroioù. 178,83 km² eo gorread Den Helder (douar : 45,41 km², dour : 133,42 km²). D'an 31 a viz Mae 2009 e oa 57 553 annezad enni. Ar c'hêrioù, kêriadennoù ha distrigoù da-heul a ya d'ober kumun Den Helder : Den Helder, Huisduinen, Julianadorp, Friese Buurt ha De Kooy. Oude Den Helder, Nieuw-Den Helder (savet er bloavezhioù 1950) ha De Schooten (savet er bloavezhioù 1960) eo ar c'harterioù pennañ.
Kêr heoliekañ an Izelvroioù eo Den Helder. Daou di-gar a zo : Den Helder ha Den Helder Zuid. Gant bagoù-treizh a gumpagnunezh TESO e c'haller mont eus Den Helder da Wadden pe da enezenn Texel.
Istor
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Huisduinen eo lodenn goshañ ar gêr, padal ne oa Den Helder nemet ur gêriadenn. Met dre ma oa en ul lec'h strategel-tre e voe kreñvaet ha lesanvet Helledore ha Den Helsdeur (dor an ifern) abalamour d'an holl zifennoù a vire ouzh bagoù enebour da vont er Zuiderzee. Marteze e teu ivez an anv Helder eus Helle/Helde (torgenn) pe eus Helre (beg traezhek)
Ur perzh bras en doe Den Helder e-keñver merdeerezh en Izelvroioù. Da vare Kantved aour an Izelvroioù e veze savet bagoù tost ouzh Den Helder, a-raok ma'z afent da verdeiñ er bed a-bezh. Er bloavezhioù 1820 e voe savet Noordhollandsch Kanaal etre Amsterdam ha Den Helder. An tour-tan Lange Jaap a voe savet e 1877. Tour-tan potin brasañ Europa eo (63,45 m uhelder).
Diazezlec'h ar morlu
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Ken abred hag en XVIIIvet kantved e voe savet un diazezlec'h morlu e Den Helder. E miz Eost 1799 e tilestras un arme saoz ha rusian e Den Helder hag e preizhas morlu ar Republik Batav. Napoleon Bonaparte a weladennas Den Helder e 1811 ha gantañ e voe urzhiet lakaat sevel ur c'hreñvlec'h (Kijkduin) hag ar chanter-bagoù (Willemsoord). An dokoù a voe savet etre 1813 ha 1827. Lakaet e voe Den Helder da ziazezlec'h ofisiel morlu an Izelvroioù e 1947. Skol morlu an Izelvroioù ha Mirdi izelvroat ar morlu a zo ivez enni. Chanter-bagoù Willemsoord, e norzh Den Helder, a zo hiziv an deiz ul lec'h ma c'haller kaout dudi : pretioù har ur sinema a zo bet savet eno e-touez traoù all. Kaset eo bet ar chanter pelloc'h war-du ar reter.
Kuzul-kêr
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]E kuzul-kêr Den Helder ez eus 31 dileuriad :
- PvdA - 8 dileuriad
- VVD - 6 dileuriad
- CDA - 4 dileuriad
- Progressief Den Helder - 2 zileuriad
- Stadspartij Den Helder - 2 zileuriad
- ChristenUnie - 2 zileuriad
- D66 - 2 zileuriad
- SP -2 zileuriad
- GroenLinks - 1 dileuriad
- Lijst Prins - 1 dileuriad
- KiesKees - 1 dileuriad
Tud bet ganet e Den Helder
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Dorus Rijkers (1847), bet kabiten ur vag saveteiñ
- Edward W. Bok (1863), embanner izelvroat hag amerikan, bet tapet gantañ ar priz Pulitzer
- Anton Pieck (1895), livour ha grafour
- Gré Brouwenstijn (1915), kaner opera
- Frans van Anraat (1942), businessman a werzhas danvez da aozañ armoù kimiek da Saddam Hussein
- Gerardus 't Hooft (1946), fizikour, tapet gantañ ar Priz Nobel e 1999
- Ed Nijpels (1950), bet ministr an endro hag a lojañ (1986-1989), ha bet maer Breda
- Swen Nater (1950), c'hoarier basket
- Paul Rosenmöller (1956), politikour ha kazetenner, bet e penn Groenlinks
- Hans Smits (1956), c'hoarier water polo player
- Edith Bosch (1980), bet kampion judo ar bed, ha bet tapet gantañ div vedalenn (argant ha arem) er c'hoarioù olimpek
- Menno de Jong (1984), DJ
Liamm diavaez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
| ||||||||
|
Porched an Izelvroioù – Adkavit pennadoù ha rummadoù Wikipedia a denn d'an Izelvroioù. |