bete : diforc'h etre ar stummoù

→ Etimologiezh da glokaat (Ouzhpennañ)

Anv-kadarn

bete /ˈbetːe/

1. En droienn e bete unan bennak : davetañ.
   • Da zont en e vete. — (STR, p. 74.)
   • Kerzh 'viton 'n he bete. — (Fañch an Uhel, Soniou Breiz-Izel 1, Pariz, 1890, 1971, p. 158.)
2. En droienn da vete unan bennak : davetañ.
   • Meur a wech e teuas he fried hag he mamm d'he bete : [...]. — (Jarl Priel, Va Zammig Buhez, Al Liamm, 1954, p. 41.)
   • Graet e oa bet din mont d'am gwele evel boaz, ha daoust din da stourm ouzh ar c'hoant kousket, krog e oan da vorediñ pa ziredas va zad d'am bete. — (Jarl Priel, Va Zammig Buhez, Al Liamm, 1954, p. 44.)
   • Pa glevjont e voe bet pedet Combes da vleniañ gouel Renan, mont a reas d'e vete un toullad Aotronez eus ar gostezenn enep na badent ket gant ar c'hoant dizaliañ ar fallakr-se da zont da Landreger. — (Jarl Priel, Va Zammig Buhez, Al Liamm, 1954, p. 56.)
   • [...] : « Deiz mat, Aotrou, deuit 'ta aliesoc'h d'hor bete ! » — (Jarl Priel, Va Zammig Buhez, Al Liamm, 1954, p. 57.)
   • Gwashañ tra, deut e oan d'e vete ul lun ar beure, [...]. — (Jarl Priel, Va Zammig Buhez, Al Liamm, 1954, p. 80.)
   • [...] setu ma sailhas d'he bete ul foeltrenn lakez a vent gant ur ramz. — (Jarl Priel, Va Buhez e Rusia, Al Liamm, 1955, p. 50.)
3. Hep araogenn : bete unan bennak : davetañ.
   • [...] hag e welfet piv ez on, ha da betra ez on deut ho pete. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 140.)
   • Pa he gweli, kerzh he bete hep aon ebet. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 142.)
   • ... bete goude foar Vre .... — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/5, Al Liamm, 1994, p. 172.)

• Implijet e vez gant verboù a verk al lusk.

Araogenn

bete /ˈbetːe/

1. (en egor) Betek.
   • Mont, dont, tapout bete unan bennak, bete un dra bennak.
   • Adal ar penn bete ar plantoù. — (DC.)
   • Loeroù izel bete penn ma glin. — (NOM.)
   • Bete ti ma mestrez. — (Fañch an Uhel, Soniou Breiz-Izel 1, Pariz, 1890, 1971, p. 154.) — (Fañch an Uhel, Soniou Breiz-Izel 1, Pariz, 1890, 1971, p. 210.)
   • Bete dor he c’halon. — (Fañch an Uhel, Soniou Breiz-Izel 1, Pariz, 1890, 1971, p. 210.)
   • E dog bete e c’hlin. — (Fañch an Uhel, Soniou Breiz-Izel 2, Pariz, 1891, 1971.)
2. (en amzer) Betek.
   • Chom, gortoz, bete ur c'houlz bennak.
   • Bete ’n hanternoz. — (NOM.)
   • Bete ma marv. — (LE, p. 752.)
   • Bete hen. — (LE, p. 929.)
   • Bete vremañ. — (Ar Varn Diwezhañ, p. 3204.), — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 131.) Kemmadur meneget e Yezhadur Le Clerc.
   • Chomet aze dindan ar wezenn bete warc’hoazh. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 144.)

• Impljet e skridoù kozh.

• galleg : jusque ^(fr)

• bete-gouzout, bete-gwelout; bete ma
• da-vete, bet, bette, betek, beta, betak