VPN (англ.: virtual private network «Віртуальная прыватная сетка») — агульная назва тэхналогіі, якая забяспечвае адно ці некалькі сеткавых злучэнняў (лагічная сетка), паверх іншай сеткі (напрыклад Інтэрнэт). Нягледзячы на тое, што камунікацыі ажыццяўляюцца па сетках з меншым ці невядомым узроўнем даверу (напрыклад па публічных сетках), узровень даверу да пабудаванай лагічнай сеткі не залежыць ад узроўню даверу да базавых сетак дзякуючы выкарыстанню сродкаў крыптаграфіі (шыфравання, ідэнтыфікацыі, інфраструктуры адкрытых ключоў, сродкаў для абароны ад паўтораў і змяненняў, што перадаюцца па лагічнай сетцы паведамленняў).

У залежнасці ад ужывальных пратаколаў і прызначэння VPN можа забяспечваць злучэнні трох відаў: вузел-вузел, вузел-сетка і сетка-сетка.

• IPSec (IP security) — часта выкарыстоўваецца зверху IPv4.
• PPTP (point-to-point tunneling protocol) — распрацаваны некалькімі кампаніямі разам з Microsoft.
• PPPoE (PPP (Point-to-Point Protocol) over Ethernet)
• L2TP (Layer 2 Tunnelling Protocol) — выкарыстоўваецца ў прадуктах кампаній Microsoft і Cisco.
• L2TPv3 (Layer 2 Tunnelling Protocol version 3).
• OpenVPN SSL VPN з бачным крынічным кодам, падтрымлівае рэжым PPP, bridge, point-to-point, multi-client server
• freelan SSL P2P VPN з бачным крынічным кодам
• Hamachi — праграма для стварэння аднарангавай VPN-сеткі.
• NeoRouter — zeroconf (не патрабуюцца налады) праграма для забеспячэння наўпроставага аб'яднання камп'ютараў з NAT, з'яўляецца магчымасць выбраць свой сервер.

Шмат якія значныя правайдары прапануюць свае паслугі па арганізацыі VPN-сетак для бізнес-кліентаў.

• Иванов М. А. Криптографические методы защиты информации в компьютерных системах и сетях. — М.: КУДИЦ-ОБРАЗ, 2001. — 368 с.
• Кульгин М. Технологии корпоративных сетей. Энциклопедия. — СПб.: Питер, 2000. — 704 с.
• Олифер В. Г., Олифер Н. А. Компьютерные сети. Принципы, технологии, протоколы: Учебник для вузов. — СПб.: Питер, 2001. — 672 с.
• Романец Ю. В.. Тимофеев П. А., Шаньгин В. Ф. Защита информации в компьютерных системах и сетях. 2-е изд. — М: Радио и связь, 2002. −328 с.
• Столлингс В. Основы защиты сетей. Приложения и стандарты = Network Security Essentials. Applications and Standards. — М.: «Вильямс», 2002. — С. 432. — ISBN 0-13-016093-8.

• A Framework for IP Based Virtual Private Networks [Электронный документ] / B. Gleeson, A. Lin, J. Heinanen. — http://www.ietf.org/rfc/rfc2764.txt
• VPN и IPSec на пальцах [Электронный документ] / Dru Lavigne. — http://www.nestor.minsk.by/sr/2005/03/050315.html
• Сергей Петренко Защищённая виртуальная частная сеть: современный взгляд на защиту конфиденциальных данных // Мир Internet. — 2001. — № 2
• Маркус Файльнер Виртуальные частные сети нового поколения // LAN.- 2005.- № 11
• Алексей Лукацкий Неизвестная VPN // Компьютер Пресс.- 2001.- № 10 https://web.archive.org/web/20070927180917/http://abn.ru/inf/compress/network4.shtml
• Александр Барсков, Говорим WAN, подразумеваем VPN / «Журнал сетевых решений/LAN», № 06, 2010 http://www.osp.ru/lan/2010/06/13002982/
• Рынок IP VPN в России // Обзор состояния рынка — http://www.russian-telecoms.net/index.php?option=com_content&view=article&id=25677:-2009-ip-vpn-2009-2012-&catid=42:-russian-telecoms&Itemid=60 Архівавана 5 красавіка 2014.

Агляд прадуктаў для старэння VPN

• Джоул Снайдер VPN: поделенный рынок // Сети. — 1999.- № 11 http://www.citforum.ru/nets/articles/vpn.shtml
• Райан Норманн Выбираем протокол VPN // Windows IT Pro. — 2001. — № 7 http://www.osp.ru/win2000/2001/07/175027/
• Первый кирпич в стене VPN Обзор устройств VPN начального уровня [Электронный документ] / Валерий Лукин. — http://www.ixbt.com/comm/vpn1.shtml
• Обзор оборудования VPN [Электронный документ] — https://web.archive.org/web/20070930020342/http://www.networkaccess.ru/articles/security/vpn_hardware/
• Pure hardware VPNs rule high-availability tests [Электронный документ] / Joel Snyder, Chris Elliott. — https://web.archive.org/web/20070923013848/http://www.networkworld.com/reviews/2000/1211rev.html
• Особенности российского рынка VPN [Электронный документ] — http://www.cnews.ru/reviews/free/security2006/articles/vpnmarket/
• Отечественные средства построения виртуальных частных сетей [?] / И. Гвоздев, В. Зайчиков, Н. Мошак, М. Пеленицын, С. Селезнев, Д. Шепелявый

Агляд рынку VPN

• Мировой рынок MPLS VPN по данным Inonetics Research http://www.infonetics.com/pr/2011/Ethernet-and-IP-MPLS-VPN-Services-Market-Highlights.asp Архівавана 21 красавіка 2012.
• Российский рынок MPLS VPN по данным Директ ИНФО http://www.directinfo.net/index.php?option=com_content&view=article&id=131%3A2010-07-06-13-57-09&catid=1%3A2008-11-27-09-05-45&Itemid=84&lang=ru Архівавана 24 чэрвеня 2021.
• 10 лучших VPN-сервисов 2023 года https://vpnmag.ru/10-luchshih-vpn-servisov-2023-goda/