Super Mario Bros.

Super Mario Bros.
Распрацоўшчык	Nintendo
Выдавец	Nintendo
Частка серыі	Mario
Даты выпуску	13 верасня 1985[1], 1985[2][3], 21 лютага 1986, 1986, 15 мая 1987[1], 1987, 10 мая 1999, ліпень 1999, 1 сакавіка 2000, 14 лютага 2004, 2 чэрвеня 2004, 9 ліпеня 2004, 2 снежня 2006, 25 снежня 2006, 5 студзеня 2007, 31 жніўня 2011, 1 верасня 2011, 27 студзеня 2014, 13 лютага 2014, 27 лютага 2014, 25 снежня 2014, 15 ліпеня 2013, 12 верасня 2013, 19 верасня 2013 і 19 верасня 2018
Жанр	Платформер
Узроставыя рэйтынгі	ESRB: E
Стваральнікі
Геймдызайнер	Сігэру Міямото
Кампазітар	Кодзі Кандо[d][4]
Тэхнічныя даныя
Платформы	Famicom / NES
Рэжымы гульні	Адзіночная гульня, шматкарыстальніцкая гульня (2 гульца па чарзе)
Мова інтэрфейсу	англійская
Носьбіт	320 - кілабітны картрыдж
Кіраванне	Геймпад
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Super Mario Bros. (яп.: スーパーマリオブラザーズ Супа Маріо Бурадзадзу, у перакладзе — Супербраты Марыа) — відэагульня, выпушчаная ў 1985 кампаніяй Nintendo. Занесена ў «Кнігу рэкордаў Гінеса» як самая прадаваемая гульня ў гісторыі. Пасля падзення продажаў «Mario Bros.», выпушчанай у 1983, з’яўленне «Super Mario Bros.» дазволіла хутка вярнуць іх на ранейшы ўзровень.

Галоўны герой гульні, Марыа, стаў сімвалам кампаніі Nintendo і адным з самых вядомых выдуманых персанажаў у свеце^[5], а сама гульня ў 2005 годзе прызнана сайтам IGN «найлепшай гульнёю ўсіх часоў»^[6].

Галоўнымі героямі гульні з’яўляюцца водаправодчык Марыа і яго брат Луіджы (у якасці гульнявога персанажа для другога гульца). Мэта гульні — прайсці цераз Грыбное каралеўства, уцякаючы або знішчаючы салдат чарапашага Караля Купы (таксама вядомага як Боўзер), каб выратаваць захопленую ім у палон Прынцэсу.

Марыа (і Луіджы) атакуе праціўнікаў, скачучы на іх зверху (такі спосаб забівае грыбоў Гумба і часова нейтралізуе чарапах Купа, прымушаючы іх хавацца ў свае панцыры) або ўдараючы па платформе, на якой знаходзіцца праціўнік, знізу. «Спалоханых» чарапах можна выкарыстоўваць як зброю супраць іншых ворагаў, падштурхнуўшы панцыр наперадзе сябе: разагнаўшыся, ён змятае ўсіх на сваім шляху, але калі сустракае перашкоду, змяняе напрамак і можа ўдарыць самога Марыа. На некаторых ворагаў, напрыклад дзікабразаў Спіні, нельга заскакваць, бо гэта раніць Марыа. Іх можна забіць, стрэліўшы вогненнымі шарамі, штурхнуўшы ў іх чарапаху або ўдарам па платформе знізу. Тое ж самае тычыцца драпежных раслін, якія рэгулярна паказваюцца з труб, якія тырчаць у зямлі. Некаторыя з гэтых труб з’яўляюцца праходам ў бонусны ўзровень, падзямелле, у якім можна знайсці невялікую колькасць манет, а заадно скараціць шлях да выхаду з узроўню. Таксама сустракаюцца парасткі, па якіх Марыа падымаецца на аблокі, бонусны ўзровень, на якім вялікая колькасць манет і няма праціўнікаў.

Па дарозе Марыа збірае манеты і бонусы, удараючы па блоках са знакам пытання, а таксама вышукваючы сакрэтныя сховішчы манет у цагляных сценах. Пры наборы ста манет Марыа атрымлівае дадатковае«жыццё». За адоленых ворагаў налічваюцца ачкі, якія не прыносяць якой-небудзь практычнай карысці, а служаць толькі для адлюстравання майстэрства іграка. Пры наборы 1 мільёна ачкоў шасцізначнае табло павялічваецца да сямізначнага. Пры паслядоўным паражэнні ворагаў адным чарапашым панцырам ачкі налічваюцца па нарастаючай за кожнага забітага: 100, 200, 400, 800, 1000, 2000, 4000, 6000, 8000 ачкоў, а затым (пры паражэнні восьмага персанажа) Марыа налічваецца дадатковая «жыццё».

Сярод бонусаў можа сустрэцца аранжавы грыб, узяўшы які, персанаж павялічваецца ў памерах, ператвараючыся ў Супер Марыа (англ.: Super Mario). Калі ўзяць пасля гэтага кветку, то Супер Марыа становіцца Вогненным Марыа (англ.: Fire Mario) і атрымлівае магчымасць страляць вогненнымі шарамі, і такім чынам, паражаць праціўніка на адлегласці.

Калі Супер Марыа ці Вогненны Марыа дакранаюцца да праціўніка, то яны вяртаюцца ў стадыю звычайнага Марыа. Калі ж праціўнік раніць Марыа ці канчаецца час, выдзелены для праходжання ўзроўню, то гулец губляе адно «жыццё» і гульня пачынаецца занава (альбо з пачатку ўзроўню, альбо з яго сярэдзіны). Ва ўзроўнях, якія размешчаны ў замках, загінулы Марыа пачынае гульню заўсёды з пачатку ўзроўню.

Яшчэ адзін бонус у гульні — зорка. Яна не «вырастае» з блока як грыб, а выскаквае з яго і пачынае перамяшчацца па сінусоіднай траекторыі наперад па напрамку руху. Займеўшы яе, Марыа становіцца на некаторы час непаражальным для ворагаў: праціўнікі гінуць ад аднаго яго дотыку. На некаторых узроўнях сустракаюцца таксама бонусы ў выглядзе зялёнага грыба «1-up», які дабаўляе Марыа адно «жыццё» (грыб «1-up» рухаецца, і для таго, каб яго злавіць, гульцу даводзіцца праявіць спрыт).

Гульня складаецца з васьмі сусветаў па чатыры ўзроўні ў кожным. У першым узроўні ва ўсіх сусветах Марыа знаходзіцца на зямлі, у другім часцей за ўсё пад зямлёй, у каналізацыі або пад вадой, у трэцім узроўні Марыа ходзіць па гіганцкіх грыбах і скача па платформах, якія вісяць у паветры, у чацвёртым узроўні Марыа трапляе ў замак. Ва ўсіх сусветах, акрамя трэцяга і шостага, Марыа падарожнічае днём. Восьмы ўзровень праходзіць поўнасцю на зямлі. У канцы кожнага чацвёртага ўзроўню, на мосце цераз возера з лавай, Марыа сустракаецца з Каралём Купай (англ.: King Koopa) — велізарным чарапахападобным цмокам. Кароль Купа дыхае агнём, а пачынаючы з шостага свету — яшчэ і кідае велізарныя молаты. Перамагчы Крупу можна двума спосабамі: дакрануцца да сякеры, якая знаходзiцца за Купай (тая перасячэ трос і Кароль Купа ўпадзе ў лаву), альбо паразіць караля Купу з бяспечнай адлегласці вогненнымі шарамі (для гэтага трэба каб Марыа знаходзіўся ў стадыі Вогненнага Марыа і ўвесь шлях цераз замак прайшоў без страт). У выпадку перамогі над Купай у першых сямі сусветах з дапамогай агню, высвятляецца, што гэта на самай справе пераапрануты просты вораг, як чарапаха, Гумба і т. д. Пасля гэтага Марыа сустракае Тоада — жыхара Грыбнога Каралеўства, які гаворыць яму знакамітую фразу: «Thank you Mario! But our princess is in another castle!» (бел.: Дзякуй, Марыа, але наша прынцэса ў іншым замку!)

У гульні існуюць тры сакрэтныя пераходы, якія называюцца Зонай Перамяшчэння (англ.: Warp Zone) і дазваляюць хутка перамясціцца ў іншыя светы. Пры трапленні ў сакрэтны пакой на экране з’яўляецца надпіс «Welcome to warp zone!» i нумары сусветаў, у якія можна перанесціся. Першы з гэтых пераходаў размешчаны ў канцы ўзроўню 1-2 за трубой, якая выводзіць з падзямелля. Каб туды трапіць, трэба заскочыць на сцяну над трубой. Адтуль можна прайсці ў сусветы 2, 3, 4. Другі пераход знаходзіцца ў пачатку ўзроўню 4-2. Пад сцяной пасля першага моста знаходзяцца нябачныя блокі. Узлезшы на іх, неабходна разбіць крайнюю левую цагліну, і тады адтуль выпаўзе сцябло, па якім можна падняцца наверх. Там знаходзяцца праходы на сусветы 6, 7, 8. Трэці знаходзіцца за трубой выхаду з 4-2, яго трэба абысці зверху. Там ёсць толькі адна труба, і яна вядзе ў свет 5. Таксама на ўзроўнях 4-4, 7-4 і 8-4 маюцца пасткі — пакоі, якія пастаянна паўтараюцца, і якія неабходна праходзіць у пэўным парадку.

1. Гумба (англ.: Goomba) — злы грыб, самы просты вораг.
2. Чарапахі Купа (англ.: Koopa Troopa) — чарапахі, ад скачка на галаву яны хаваюцца ў панцыр, які можна штурхнуць і тады ён будзе каціцца, забіваючы ўсіх на яго дарозе. Калі яго не чапаць, з панцыра зноў вылазіць чарапаха. Бываюць зялёныя, чырвоныя (часам мяняюць напрамак), лятучыя (ад скачка на галаву ператвараюцца ў звычайных).
3. Расліны-піранні (англ.: Piranha plant) — вылазяць з труб.
4. Вогненная палка — круціцца вакол цэнтра.
5. Боўзер (англ.: King Koopa / Bowser) — цмок, з’яўляецца босам у кожным з васьмі сусветаў. Страляе агнём і молатамі. Яго можна перамагчы, скокнуўшы на рычаг, які разводзіць мост, або паразіўшы агнём. Пры паражэнні Боўзера агнём ў першых сямі сусветах відаць, што пад яго замаскіраваныя іншыя ворагі.
6. Медузы (англ.: Bloopers) — перасоўваюцца ў вадзе рыўкамі.
7. Чып-Чыпы (англ.: Cheep-cheep) — рыбы, бываюць звычайныя (пад вадой) і лятаючыя (скачуць у паветра і назад).
8. Браты-Молаты (англ.: Hammer Bros.) — скачуць і кідаюцца малаткамі.
9. Лакіту (англ.: Lakitu) — лётае на воблаку і кідаецца дзікабразамі Спайні, якія пачынаюць перамяшчацца самі пры сутыкненні з зямлёй. Можна забіць звычайным спосабам, але цераз некаторы час ён вяртаецца зноў.
10. Спайні (англ.: Spiny) — спускаюцца з воблака, на іх нельга скакаць, але можна забіць з дапамогай агню.
11. Баззі (англ.: Buzzy) — у адрозненне ад чарапах Купа маюць вогнетрывалы панцыр, які нельга паразіць вогненнымі шарамі.
12. Чорная гармата — пускае снарады праз роўныя прамежкі часу. Снарад нельга паразіць агнём, для таго, каб яго збіць, трэба скокнуць на яго зверху. Вялікі ці Вогненны Марыа вымушаныя прыгінацца да зямлі, каб снарад праляцеў зверху, тады як звычайнаму Марыа ў гэтым няма неабходнасці.

Пасля таго, як гулец пройдзе апошні ўзровень восьмага свету, ён атрымае магчымасць пачаць гульню ў больш складаным рэжыме (англ.: Hard Mode), у якім грыбы Гумбы замяняюцца на жукоў Баззі, а расліны-піранні вылазяць з усіх труб.

1. Грыб — ператварае Звычайнага Марыа ў Вялікага Марыа. Знаходзіцца ў цагліне з пытаннем, часам знаходзіцца ў звычайным.
2. Вогненная кветка — ператварае Вялікага Марыаў Вогненнага Марыа, даючы яму магчымасць атакаваць ворагаў на адлегласці пры дапамозе вогненных шароў. Таксама яе можна знайсці ў цагліне з пытаннем. Паколькі гэты бонус замяняе папярэдні, то калі гулец знаходзіцца ў стане звычайнага Марыа, замест кветкі з’яўляецца грыб. Звычайны Марыа, падабраўшы кветку, ператвараецца ў Вялікага.
3. Зорка — дае любому Марыа непаражальнасць і здольнасць забіваць ворагаў, дакранаючыся да іх, працягласцю ў некалькі секунд. Знайсці яе не так проста і яшчэ складаней злавіць. Яна знаходзіцца ў звычайнай ці нябачнай цагліне.
4. Манета — раскіданыя па ўзроўнях. Вялікія колькасці знаходзяцца ў падзямеллі, у якое можна трапіць праз трубу, альбо ў цаглінах са знакам пытання. Сабраўшы 100 манет, гулец атрымае адно дадатковае «жыццё».
5. Зялёны грыб — дае адно дадатковае «жыццё». Сустракаецца вельмі рэдка.
6. Звычайная цагліна — знаходзіцца на любым узроўні. Па іх можна хадзіць ці разбіваць (толькі ў тым выпадку, калі вы Вялікі Марыа ці Вогненны Марыа). Зрэдку ў іх можна знайсці схаваныя бонусы.
7. Цагліна з пытаннем — у ёй заўсёды знаходзіцца ці бонус, ці манеты. Актывуецца з дапамогай удару кулаком у скачку.
8. Цагліна манет — у ёй знаходзіцца некалькі манет. Выглядае гэтак жа, як і простая цагліна. За адзін удар з яе выпадае адна манетка. Колькасць манет абмежавана па часе — чым хутчэй вы будзеце па ёй біць, тым больш манет выб’еце.
9. Нябачная цагліна — у асноўным там прыхаваныя сур’ёзныя бонусы, бо знайсці такую цагліну вельмі складана. Актывуецца, як і звычайная цагліна, ударам кулака (пры скачку), прычым «рост» Марыа не мае значэння — цагліна актывуецца як звычайным, так і Супер Марыа.

«Super Mario Bros.» доўгі час была самай прадаваемай гульнёй у свеце пасля «Тэтрыса». Усяго па дадзеных Nintendo было прададзена каля 40 мільёнаў копій гульні^[7], што дазволіла ёй трапіць у «Кнігу рэкордаў Гінеса».

Гульня займае першае месца ў спісе «200 найвялікшых відэагульняў свайго часу» часопіса EGM^[8], неаднаразова займала першае месца ў спісе «100 гульняў усіх часоў» па версіі сайта Imagine Games Network^[6].

• Сігэру Міямото — кіраўнік праекта, дызайнер;
• Хіросі Ямауці — выканаўчы прадзюсар;
• Такасі Тэдзука — памочнік кіраўніка;
• Кодзі Кондо — кампазітар;
• Леслі Свон (англ.: Leslie Swan) — прадзюсар ад «Nintendo of America».

• Super Mario Bros .: The Lost Levels (у Японіі выйшла пад назвай Super Mario Bros. 2)
• Super Mario Bros. 2 (у Японіі выйшла пад назвай Super Mario USA)
• Super Mario Bros. 3
• Super Mario World (у Японіі выйшла пад назвай Super Mario Bros. 4)
• Super Mario 64
• Super Mario Land 2: 6 Golden Coins
• Super Mario Sunshine
• New Super Mario Bros.
• Super Mario Galaxy
• New Super Mario Bros.
• Super Mario Galaxy 2
• Super Mario 3D Land
• New Super Mario Bros. 2

• Super Mario All-Stars  — зборнік з рымейкаў чатырох першых гульняў серыі Super Mario, уключаючы японскую версію Super Mario Bros . 2 , для платформы SNES. Валодае палепшанай графікай і гукам у параўнанні з арыгіналамі.
• Super Mario Bros. Deluxe  — зборнік з рымейкаў «Super Mario Bros.» і «Super Mario Bros .: The Lost Levels» ( The Lost Levels даступна толькі для праходжання ў шматкарыстальніцкай гульні) для Game Boy Color. Адрозніваецца ад арыгінала магчымасцю захавання і працягу гульні пасля таго, як усе «жыцці» расходаваныя. Графіка і гук былі перанесены з арыгінала.

• Vs. Super Mario Bros.
• All Night Nippon Super Mario Bros.
• Super Mario Bros. Special

У пачатку 2004 года Nintendo перавыдала гульню на Game Boy Advance ў Японіі, як частку іх Famicom Minis калекцыі і ў ЗША як частку Classic NES Series. Гэтыя перавыданні не ўтрымлівалі графічных абнаўленняў і мелі ўсе памылкі арыгінальнай гульні. Паводле дадзеных NPD Group гэта перавыданне «Super Mario Bros.» было самым прадаваемым для Game Boy Advance з чэрвеня па снежань 2004 года^[9].

У 2005 годзе Nintendo зноў перавыдала гэтую гульню для Game Boy Advance ў гонар 20-гадовага юбілею гульні ў адмысловай рэдакцыі^[10].

«Super Mario Bros.» з’яўляецца адной з 19 гульняў, уключаных у Nintendo GameCube. Гульня была выдадзена 2 снежня 2006 у Японіі, 25 снежня 2006 года ў Паўночнай Амерыцы для Wii’s Virtual Console і з’яўлялася арыгінальнай копіяй гульні з усімі памылкамі^[11].

Super Mario Bros. з’яўляецца адной з trial-гульняў даступных у «Masterpieces» секцыі ў Super Smash Bros. Brawl^[12]. Для Nintendo 3DS гульня была выдадзена ў верасні 2011 года для ўдзельнікаў Nintendo’s 3DS Ambassador Program.