ФК Барусія Дортмунд

Барусія Дортмунд
Поўная назва	Ballspiel-Verein Borussia 1909 e. V. Dortmund
Заснаваны	19 снежня 1909
Горад	Дортмунд, Германія
Стадыён	Сігнал Ідуна Парк Умяшчальнасць: 80 720
Уладальнік	Райнгард Раўбаль[d]
Прэзідэнт	Ганс-Ёахім Ватцке[d]
Галоўны трэнер	Nuri Şahin[d][1]
Чэмпіянат	Бундэсліга
2022/23	2 месца
Сайт	Афіцыйны сайт
Асноўная форма Гасцявая форма Рэзервовая форма

«Барусія» (ням.: Borussia) — нямецкі футбольны клуб з горада Дортмунд. Клуб быў заснаваны ў 1909 годзе сямнаццаццю футбалістамі з Дортмунда. 8-разовы чэмпіён Германіі (у т. л. у сезонах 2010/11 і 2011/12) і пяціразовы ўладальнік Кубка Германіі. Уладальнік Кубка чэмпіёнаў (1997), уладальнік Кубка ўладальнікаў кубкаў (1966). «Барусія» з’яўляецца адным з самых паспяховых клубаў у гісторыі нямецкага футбола^[2][3].

З 1974 года Дортмунд гуляў свае хатнія матчы на «Вестфаленштадыяне». Стадыён з’яўляецца самым вялікім стадыёнам у Германіі. Чорны і жоўты з’яляюцца традыцыйнымі колерамі клуба. Клуб мае даўняе суперніцтва з суседзямі па рурскім рэгіёне клубам «Шальке 04». Матчы паміж гэтымі дзвюма клубамі маюць назва рурскае дэрбі. «Барусія» таксама мае суперніцтва з «Баварыяй», вядомае як «Класіка» (ням.: Der Klassiker)^[4][5]. З пункту гледжання фінансавых прыбыткаў, клуб з Дортмунда з’яўляецца другім па велічыні спартыўным клубам у Германіі і адзінаццатым найбуйнейшым футбольным клубам у свеце, зарабіўшы ў 2012 годзе 189,1 млн еўра. Дэвізам клуба ёсць «Сапраўднае каханне» (ням.: Echte Liebe).

Клуб быў заснаваны 19 снежня 1909 года групай незадаволеных семінарыстаў у бары Zum Wildschütz (ням.: «У стралка дзічыны»)^[6]. Прычынай іх незадаволенасці было тое, што іх настаўнік, пастар Дэвальд ненавідзеў футбол і не жадаў уключаць яго ў праграму спартыўнага гуртка. Па іншай версіі: сам пастар Дэвальд футбол не забараняў, больш за тое, заахвочваў гульню і нават купіў маладым вернікам мяч на царкоўныя грошы. Але Дэвальду не падабалася, што яго падшэфныя пасля футбольных матчаў дружнай кампаніяй накіроўваліся ў піўную. Пастар пашкадаваў, што далучыў маладых людзей да футболу, і стаў пераконваць іх вярнуцца ва ўлонне Касцёла. Частка юнакоў адраклася ад футболу, але 18 хлопцаў на чале з Францам Якабі добрай рады не прынялі. Імя «Барусія» паходзіць ад лацінскай назвы Прусіі і суседняй браварні. Спачатку каманда гуляла ў бела-блакітных паласатых кашулях з чырвонай паласой і чорных трусах. Сучасныя чорна-жоўтыя колеры з’явіліся ў 1913 годзе. Першыя гады існавання каманда правяла ў акруговых лігах. У часы Першай сусветнай вайны большасць ігракоў «Барусіі» забралі ў салдаты. Вярнуліся не шматлікія і ў 1920-я гады каманду прыйшлося ствараць ці ледзь не з нуля. З суседзямі па Вестфаліі «Барусія» гуляла з пераменным поспехам, вось толькі з «Шальке 04» адносіны не складаліся. Клуб з Гельзенкірхену стала абыгрываў дортмундцаў. Тым не менш уздыму «Барусіі» ў галоўную лігу Вестфаліі ў 1936 годзе спрыяў адзін з найвялікшых ігракоў «Шальке» — Эрнст Куцора, які пачаў сваю трэнерскую дзейнасць у варожым лагеры.

Пасля вайны клуб, як і многія іншыя арганізацыі, так ці інакш, звязаныя з Трэцім Рэйхам, быў распушчаны. Таксама былі праведзены спробы аб’яднаць клуб з дзвюма іншымі: Werksportgemeinschaft Hoesch і Freier Sportverein 98, як Sportgemeinschaft Borussia von 1898, але ў выніку было абрана імя Ballspiel-Verein Borussia (BVB). Першы сур’ёзны поспех прыйшоў да клуба ў 1947 годзе, калі «Барусія» атрымала перамогу ў чэмпіянаце Вестфаліі, упершыню ва ўласнай гісторыі абыграўшы «Шальке 04». Адбылося гэтая падзея 18 мая 1947 года. Матч скончыўся з лікам 3:2. Тры галавыя перадачы ў гэтым матчы зрабіў капітан і лідар «Барусіі» Аўгуст Ленц, які гуляў яшчэ ў даваеннай камандзе. У тым жа годзе «Барусія» выйшла ў фінал Брытанскай зоны акупацыі, але прайграла там «Гамбургу» з лікам 0:1. А ў сезоне 1947/48 Барусія стала пераможцам толькі што створанай Заходняй Оберлігі^[7].

Упершыню чэмпіёнам дортмундскі клуб мог стаць у 1949 годзе, але ў фінале нацыянальнай лігі «Барусія» атрымала паражэнне ў дадатковы час футбольнаму клуба «Мангейм» з лікам 3:2. У 1956 і 1957 гадах дортмундскі клуб упершыню стаў чэмпіёнам Германіі. У 1956 годзе ў фінале з лікам 4:2 быў перайграны «Карлсруэ», а ў 1957 годзе — «Гамбург» з лікам 4:1. Характэрна, што абедзве гэтыя гульні сталі пераможныіт адным і тым жа складам. Пасля гэтага «Барусія» ўпершыню прыняла ўдзел у Кубку ўладальнікаў кубкаў. Таксама ў 1957 годзе клуб быў названы найлепшым клубам года. У апошнім чэмпіянаце Германіі, які праходзіў у «старым стылі», у 1963 годзе перамогу таксама трываў клуб з Дортмунда. На еўрапейскай арэне «Барусія» дамагчыся вялікіх поспехаў не здолела, гэта значыць спачатку ў Кубку чэмпіёнаў, «Барусія» на стадыі 1/8 фіналу атрымала паражэнне ад «Манчэстэр Юнайтэд», а ў наступным годзе была слабейшая за «Мілан», але ўжо на стадыі 1/4 фіналу.

Стадыён «Барусіі», «Вестфаленштадыян», у цяперашні час мае назву «Сігнал Ідуна Парк». Стадыён з’яўляецца найбуйнейшым стадыёнам у Германіі і шостым паводле велічыні ў Еўропе. «Вестфаленштадыян» замяніў стадыён «Ротэ Эрдэ», які знаходзіцца па суседстве^[8], што было звязана з ростам папулярнасці клуба. Адбылася гэтая падзея ў 1974 годзе, асноўная доля грошай была дадзена клуба з боку адміністрацыі горада Дортмунд, бо новы стадыён павінен быў праводзіць матчы чэмпіянату свету па футболе 1974 года.

Вестфаленштадыян зведаў некалькі рэканструкцыяў на працягу сваёй гісторыі, каб павялічыць памеры стадыёна, у тым ліку пашырэнне стадыёна да чэмпіянату свету 2006 года. У 2008 годзе на стадыёне адчыніў дзверы клубны музей. У 2011 годзе Барусія ўсталявала прыстасаванні для атрымання сонечнай энергіі на даху стадыёну дзякуючы камапніі Q-Cells^[9].

Станам на люты 2024 года.

№ Паз. Імя Нар. 1 Бр Грэгар Кобель 1997 2 Аб Матэу Марэй 2000 4 Аб Ніка Шлотэрбек 1999 5 Аб Рамі Бенсебаіні 1995 6 ПА Саліх Азджан 1998 8 ПА Фелікс Нмеча 2000 9 Нап Себасцьян Але 1994 10 Нап Джэйдан Санча 2000 11 ПА Марка Ройс 1989 14 Нап Ніклас Фюлькруг 1993 15 Аб Матс Хумельс 1988 16 Нап Жульен Дзюранвіль 2006 17 ПА Марыус Вольф 1995 18 Нап Юсуфа Мукако 2004

№ Паз. Імя Нар. 19 ПА Юліян Брант 1996 20 ПА Марсель Забітцэр 1994 21 Нап Доніел Мален 1999 22 Аб Іан Матсен 2002 23 ПА Эмрэ Джан (капітан) 1994 25 Аб Ніклас Зюле 1995 26 ПА Юліян Руэрсан 1997 27 Нап Карым Адэемі 2002 30 ПА Оле Польман 2001 32 ПА Абдулае Камара 2004 33 Бр Аляксандр Маер 1991 35 Бр Марцэль Лётка 2001 43 Нап Джэймі Байна-Гітэнс 2004 47 Аб Антоніас Пападопулас 1999

• Барусія Дортмунд II

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме ФК Барусія Дортмунд
• Афіцыйны сайт BVB 09 (ням.) (англ.)
• Сайт стадыёна (ням.)