Мюрэй Гел-Ман

Мары Гел-Ман
Murray Gell-Mann
Дата нараджэння	15 верасня 1929(1929-09-15)[1][2][…]
Месца нараджэння	Lower Manhattan[d], Манхэтэн, Нью-Ёрк, штат Нью-Ёрк, ЗША
Дата смерці	24 мая 2019(2019-05-24)[3][4][…] (89 гадоў)
Месца смерці	Санта-Фэ, Санта-Фэ[d], Нью-Мексіка, ЗША[5]
Месца пахавання	Red Butte Cemetery[d][6]
Грамадзянства	ЗША
Жонка	J. Margaret Dow[d] і Marcia Southwick[d]
Род дзейнасці	пісьменнік-дакументаліст, фізік-тэарэтык, даследчык, фізік
Навуковая сфера	фізіка элементарных часціц
Месца працы	Чыкагскі ўніверсітэт Каліфарнійскі тэхналагічны інстытут
Альма-матар	Ельскі каледж[d] Масачусецкі тэхналагічны інстытут Ельскі ўніверсітэт Columbia Grammar & Preparatory School[d] Jonathan Edwards College[d]
Навуковы кіраўнік	Віктар Фрэдэрык Вайскопф
Вядомыя вучні	Кенет Вільсан і Sidney Coleman[d]
Член у	Лонданскае каралеўскае таварыства Нацыянальная акадэмія навук ЗША Амерыканскае фізічнае таварыства Расійская акадэмія навук Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Індыйская нацыянальная акадэмія навук[d] Амерыканскае філасофскае таварыства[7] Амерыканская асацыяцыя садзейнічання развіццю навукі[7] JASON[d][8]
Узнагароды	Нобелеўская прэмія па фізіцы (1969)
Сайт	tuvalu.santafe.edu/~mgm
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Мюрэй Гел-Ман (Гельман; англ.: Murray Gell-Mann; нар. 15 верасня 1929 г., Нью-Ёрк, ЗША - 24 мая 2019 г.) — амерыканскі фізік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіцы (1969) «за адкрыцці, звязаныя з класіфікацыяй элементарных часціц і іх узаемадзеянняў».

Мюрэй (Марэй) Гел-Ман нарадзіўся ў Нью-Ёрку, у сям’і яўрэяў-імігрантаў з Чарнавіц (тады ў Аўстра-Венгеррскай імперыі) — дырэктара курсаў англійскай мовы для імігрантаў Артура Ісідара Гел-Мана і Паўліны Райхштэйн, у дзяцінстве лічыўся вундэркіндам, адрозніваўся вялікай цікавасцю і любоўю да прыроды. Пасля заканчэння Калумбійскай падрыхтоўчай і граматычнай школы (Нью-Ёрк), Гел-Ман паступіў ва ўзросце пятнаццаці гадоў у Ельскі ўніверсітэт. Скончыў Ельскі ўніверсітэт з дыпломам бакалаўра навук (1948), паступіў у аспірантуру Масачусецкага тэхналагічнага інстытута і атрымаў доктарскую ступень па фізіцы (1951). З 1952 працаваў у Чыкагскім універсітэце з Энрыка Фермі, спачатку выкладчыкам (1952—1953), затым асістэнт-прафесарам (1953—1954), ад’юнкт-прафесарам (1954—1955). У 1955 году становіцца ад’юнкт-прафесарам, з 1956 года — прафесар, з 1967 года — ганаровы прафесар Каліфарнійскага тэхналагічнага інстытута. Ва ўзросце 23 гадоў распачаў рэвалюцыю ў галіне фізікі элементарных часціц, апублікаваўшы сваю асноўную працу пра дзіўнасць і зачараванне элементарных часціц.

• Гел-Ман Мюрэй // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 5: Гальцы — Дагон / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 5. С. 143.

• Інфармацыя з сайта Нобелеўскага камітэта (англ.)
• Біяграфія Гел-Мана ў Брытаніцы (англ.)