Марыя Тальёні

Марыя Тальёні
італ.: Marie Taglioni
Дата нараджэння	23 красавіка 1804(1804-04-23)[1][2][…]
Месца нараджэння	Стакгольм, Стакгольмскае обер-губернатарства[d], Швецыя[3][4]
Дата смерці	23 красавіка 1884(1884-04-23)[5] (80 гадоў)
Месца смерці	Марсель, Францыя[3][4]
Месца пахавання	Пер-Лашэз Grave of Taglioni[d] могілкі Манмартр
Грамадзянства	Каралеўства Італія
Бацька	Філіпа Тальёні
Маці	Sophie Karsten[d]
Муж	Jean Pierre Victor Albert Gilbert, Comte Gilbert de Voisins[d][6]
Дзеці	Georges Philippe Gilbert, Comte Gilbert de Voisins[d]
Прафесія	балерына, харэограф
Гады актыўнасці	1822 — 1880
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Марыя Тальёні^[7] (італ.: Maria Taglioni; 23 красавіка 1804, Стакгольм — 22 красавіка 1884, Марсель) — славутая балерына XIX стагоддзя, прадстаўніца італьянскай балетнай дынастыі Тальёні ў трэцім пакаленні, адна з цэнтральных фігур балета эпохі рамантызму.

Марыя нарадзілася ў сям’і балетмайстра і харэографа Філіпа Тальёні. Унучка прыдворнага спевака Крыстафера Крысціяна Карстэна, саліста Каралеўскай оперы ў Стакгольме. Марыя вучылася ў Вене, Стакгольме, а затым у Парыжы ў Франсуа Кулона. Пазней бацька займаўся з Марыяй сам. У 1822 годзе ён паставіў балет «Прыём маладой німфы да палаца Тэрпсіхоры», з якім Марыя дэбютавала ў Вене. Танцорка адмовілася ад уласцівых у той час балету цяжкіх нарадаў, парыкоў і грыму, выходзячы на сцэну толькі ў сціплай лёгкай сукенцы.

Парыжскую публіку Марыя заваявала ў 1827 годзе ў «Венецыянскім карнавале», з тых часоў яна часта танчыла ў парыжскай Гранд-Опера. Затым яна танчыла ў Лондане, у тэатры Ковент-Гардэн. У сакавіку 1832 года ў парыжскай Гранд-Опера адбылася прэм’ера балета «Сільфіда», адзначыла пачатак эпохі балетнага рамантызму. Менавіта яна тады ўвяла ў балет пачку і тады ж упершыню прадэманстравала танец на пуантах-пальцах ног.

Наступныя пятнаццаць гадоў Марыя Тальёні гастралявала па ўсёй Еўропе: ад Лондана да Берліна і ад Мілана да Санкт-Пецярбурга. Яе рэпертуар складаўся, пераважна, з пастановак бацькі. Лепшыя ролі яе былі ў балетах: «Бог і Баядэрка», «Сільфіда», «Зефір і Флора».

• Тальёні // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 409. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Тальо́ни (Taglioni) Мария // Т. 25. Струнино — Тихорецк. — М. : Советская энциклопедия, 1976. — С. 239—240. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
• Паппе В. М. Тальо́ни (Taglioni) Мария // Балет: энциклопедия / Гл. ред. Ю. Н. Григорович. — М.: Советская энциклопедия, 1981. — С. 501. — 623 с. — 100 000 экз. (руск.)
• Рославлева Н. П. Тальо́ни // Театральная энциклопедия. В 5 томах. / Под редакцией С. С. Мокульского (том 1), П. А. Маркова (тома 2—5). — М., Советская энциклопедия, 1961—1967. — Т. 5: Табакова — Яшугин. — М., 1967. — Стб. 38—41. — 1136 стб. с илл., 8 л. илл. — 38 000 экз. (руск.)

• Итальянская Сильфида: как великая Мария Тальони начала новую эпоху в балетном искусстве (руск.) // Часопіс «Вокруг света»
• Мария Тальони в образе Сильфиды // Артефакт — проект Минкультуры России (руск.)
• Ирина Скляревская Тальони, отец и дочь // Вопросы театра, 2011. (руск.)
• Romanticism: The Taglioni Family // 500 Years of Italian Dance, im Archiv der New York Public Library (NYPL) (англ.)