Анейда

Анейда (Onyota'a:ka)
Агульная колькасць	15500 (2022)
Рэгіёны пражывання	ЗША — 3500  Канада — 12000
Мова	анейда
Рэлігія	анімізм, політэізм, хрысціянства
Блізкія этнічныя групы	іншыя іракезы, ваяндот, саскуэханцы, эры, нейтраль

Ане́йда (саманазва: Onyota'a:ka’, літаральна «людзі ўстойлівага каменю») — індзейскі народ, карэнныя жыхары ЗША і Канады. Уваходзяць у лігу іракезаў.

Жывуць пераважна ў штатах Нью-Ёрк, Вісконсін і правінцыі Антарыа. Агульная колькасць (2022 г.) — 15 500 чал.^[1]

Анейда, падобна іншым іракезам, з'яўляюцца нашчадкамі археалпгічнай культуры Аваска. Меркавана ў XV ст. увайшлі ў лігу іракезаў. У XVII ст. моцна пацярпелі ад эпідэмій і ваенных дзеянняў падчас Бабровых войн.

У канцы XVIII ст. падтрымалі ЗША ў вайне за незалежнасць, што выклікала ваенныя сутычкі з магаўкамі і англійскімі лаялістамі. У 1788 г. падпісалі мірнае пагадненне са штатам Нью-Ёрк. Яно спрыяла пашырэнню тэрыторыі народа, але да пачатку XIX ст. правадыры насуперак пагадненню 1794 г. з федэральнымі ўладамі ЗША прадалі або перадалі ў карыстанне белым пасяленцам частку сельскагаспадарчых зямель. Гэта прывяло да перасялення анейда ў Канаду, дзе Джозеф Брант дамогся вылучэння рэзервацыі іракезаў. У 1838 г. група пратэстантаў-анейда атрымала правы на землі ў Вісконсіне^[2].

У нашы дні анейда штатаў Нью-Ёрк і Вісконсін разглядаюцца ўрадам ЗША як асобныя нацыі. Канадскія анейда прызнаны цэнтральным урадам часткай першаснай нацыі іракезаў.

Мова анейда належыць да іракезскай групы моў^[3]. У 2011 г. на ёй размаўлялі 160 чалавек у Канадзе^[4]. Усяго тых, хто размаўляе на мове анейда, каля 200 чалавек. Сярод анейда Канады, Вісконсіна і Нью-Ёрка распрацаваны тры незалежныя праграмы па захаванню роднай мовы^[5].

• Oneida Indian Nation
• Oneida Nation of the Thames
• Oneida Tribe Of Indians Of Wisconsin
• Oneida History Архівавана 21 верасня 2016.
• Oneidas — World Culture Encyclopedia
• Oneida Language & Cultural Centre