Пол Пот: розьніца паміж вэрсіямі

Пол Пот (сапраўднае імя Салот Сар) (1925-1998) - кіраўнік Камбоджы, лідэр Чырвоных Кхмэраў. Cтаяў на чале леваэкстрэмісцкага рэжыму Чырвоных Кхмэраў, які праводзіў генацыд супраць свайго народа і за 3,5 гады вынішчылі ад аднагo дo троx мільёнаў чалавек, што складала 1/3 ад агульнага насельніцтва Камбоджы.

Салот Сар нарадзіўся ў 1925 у вёсцы Прэксбаўв у сям'і заможнага селяніна. У ўзросьце дзевяці гадоў быў адпраўлены ў Пнампэнь да сваякоў. Пасьля пераезду колькі месяцаў праводзіць у якасьці прыслужніка ў будыйскім кляштары Ват Ботум Вадэй, дзе вывучае кхмэрскую мову і асновы будызму. У 1937 Сар паступае ў каталіцкую пачатковую школу École Miche, дзе атрымлівае асновы клясычнай адукацыі. Пасьля яе заканчэньня ў 1942 Сар працягвае навучаньне ў Каледжы Нарадома Сіянука ў Кампангчаме. Спроба Сара ў 1948 працягнуць адукацыю ў прэстыжным Ліцэі Сісавата скончылася няўдачай, ён ня здолеў здаць іспыты і быў вымушаны працягнуць навучаньне ў Тэхнічнай школе ў Пнампэні. У 1949 Салот Сар атрымлівае ўрадавую стыпэндыю для атрыманьня вышэйшай адукацыі ва Францыі. Меркавалася, што ён працягне навучаньне ў прафэсійнай школе ў Ліможы або Тулоні.

Прыехаўшы ва Францыю, Сар выправіўся ў Парыж, дзе пачаў вывучаць радыёэлектроніку. Успамінаючы аб першым годзе свайго студэнцкага жыцьця, Сар адзначаў, што шмат працаваў і быў добрым студэнтам. Улетку 1950 разам зь іншымі студэнтамі Сар адпраўляецца на працу ў Югаславію, дзе каля месяца працуе ў Заграбе. Пры канцы 1950 у Парыж прыязджае стары сябра Сара - Іэнг Сары. Іэнг Сары знаёміць Салот Сара з Кэнг Вансакам, патрыятычна наладжаным нацыяналістам, зь якім вучыўся ў Ліцэі Сісавата. Менавіта на кватэры Кенг Вансака пачынае працаваць марксысцкі гурток, ініцыятарамі стварэньня якога былі Іэнг Сары і Рат Самаён. Сярод абмяркоўваных у рамках гуртка працаў - "Нацыянальнае пытаньне" Джугашвілі (Сталіна), "Імпэрыялізм, як вышэйшая стадыя капіталізма" Ульянава (Леніна), "Капітал" Маркса.

У сярэдзіне 1952 Салот Сар пад псэўданімам Кхмэр Даом выступае з сваім першым палітычным творам - у адмысловым выпуску часопіса камбаджыйскіх студэнтаў "Khmer Nisut" выходзіць яго артыкул "Манархія або дэмакратыя?". Верагодна ў 1952 Салот Сар уступіў і ў Камуністычную партыю Францыі^[1]. Да гэтага часу Салот Сар страціў цікавасьць да навучаньня й быў адлічаны з унівэрсытэту. 15 сьнежня 1952 Салот Сар пакідае Францыю і вяртаецца на радзіму.

У студзені 1953 Салот Сар вярнуўся ў Камбоджу і пасяліўся ў Пнампэні ў свайго старэйшага брата Лот Суонга. Празь месяц ён распачаў спробы ўсталяваць кантакты з антыфранцускімі партызанскімі атрадамі, а пасьля пазнаёміўся зь мясцовым прадстаўніком Камуністычнай партыі Індакітая (КПІ) - Фам Ван Ба. Салот Сар зьвярнуўся да яго з просьбай прыняць яго ў КПІ на падставе свайго чалецтва ў Камуністычнай партыі Францыі. Фам Ван Ба зьвязаўся з Парыжам праз Ханой і ў жніўні 1953 Салот Сар уступіў у КПІ, пачаў працаваць у аддзеле масавай прапаганды штабной ячэйкі, наведваць школу для партыйных кадраў. Настаўнікам Сара стаў Ту Самут. У 1954 Салот Сар займаецца падрыхтоўкай будучых выбараў.

Вярнуўшыся ў Камбоджу, заснаваў рух, вядомы пад назвай "чырвоныя кхмэры", які ў 1967 пачаў партызанскую вайну супраць цэнтральнага ўрада. У 1975 атрады Пол Пота захапілі сталіцу Камбоджы Пнампэнь. У краіне ўсталяваўся рэжым самага лютага тэрору супраць прадстаўнікоў вышэйшага кляса й інтэлігенцыі. У 1979 Пол Пот быў зрынуты віетнамскімі войскамі.

Да 1998 году хаваўся ў джунглях у цяжкадаступных раёнах Камбоджы з рэшткамі аддзелаў "Чырвоных Кхмэраў". Пры канцы жыцьця ўзяты пад варту па загадзе камандуючага войскамі чырвоных кхмэраў Та Мока. Памёр 15 красавіка 1998 году ад рака.

Салот Сар пачаў выкарыстоўваць псэўданім "Пол Пот" у 1976. Псэўданім "Пол" ён пачаў выкарыстоўваць яшчэ ў 50-я гады. Псэўданім "Пол Пот" зьяўляецца скарачэньнем ад францускага "politique potentielle" - "патэнцыйная (магчымая) палітыка"^[2].

1. ^ Чэндлер Дэвід П. Брат нумар адзін: Палітычная біяграфія Пол Поту. — Екацярынбург: Ультра. Культура, 2005, ст.398.
2. ^ Пол Пот: барацьбіт за шчасьце народа або крывавы дыктатар?

1. B. Kiernan. How Pol Pot Came to Power: Colonialism, Nationalism, and Communism in Cambodia, 1930-1975. London, 1985.
2. B. Kiernan. The Pol Pot Regime: Race, Power, and Genocide in Cambodia under the Khmer Rouge, 1975-79. New Haven, 1996.
3. David P. Chandler Brother Number One: A Political Biography of Pol Pot. Boulder, 1999.
4. Кампучия: от трагедии к возрождению. Москва, Издательство политической литературы, 1979. – 255 с.

Шаблён:Link FA