Идея

Идея (бор. грек. ἰδέα » төр, форма; прообраз") киң мәғәнәлә — был-кешене артабанғы эшмәкәрлеккә, инициативалы һәм ижади үҙгәртеп ҡороуға дәртләндереүсе ниндәй ҙә булһа күренештең йәки әйберҙең ысын һәм тойолған асылын сағылдырыусы фекер. Идея - » күрһәтелгән тормоштоң рухи матрицаһы", донъяның маҡсаты һәм эволюция сараһы. Идея «объективлыҡҡа үҙенән-үҙе әйләнгән» төшөнсәһе булараҡ йәшәй, йәғни ул идеаль һәм бер үк ваҡытта реаль. Идеялар сығанағы булып кешенең йәшәү мәғәнәһен, йәшәү мәғәнәһен тыуҙырыусы рухы, рухи тормошо тора. Донъя менән идеялар идара итә, улар дәүләттәрҙе булдыра һәм емерә, теләһә ниндәй сиктәрҙе киҫеп үтә, арауыҡта һәм ваҡыт эсендә үҙенең айырым закондары буйынса үҙгәрә һәм кәүҙәләндерә. Идея үҙен хәҡиҡәт тип уйлай һәм кеше инаныуҙарында, ҡараштарында, иманында сағыла. Идея йыш ҡына күренештең йәки алдағы эшмәкәрлектең асылын сағылдырыусы маҡсат йәки принцип булараҡ сығыш яһай. Был йәһәттән «терәк идеялар», «төп идеялар», «етәксе идеялар " тураһында һүҙ бара. Идеяның йөкмәткеһе буйынса төрлө булыуы мөмкин, шул иҫәптән педагогик, милли, мәғрифәтселек һәм башҡалар. Балалар идеялары бай һәм төрлө – Марсҡа осоуҙан алып «дәрестән ҡасырға»тиклем. Балалар төрлө уйындар менән мауыға, шуға күрә йыш ҡына көтөлмәгән хәл була. Уларҙың идеяһын, бер яҡтан, үҫтерергә, икенсе яҡтан, уларҙы тормошҡа ашырыуҙы көйләргә мөмкин. Быны рухи-әхлаҡи тәрбиә аша эшләргә мөмкин. Идеялар педагогтарға ла кәрәк, сөнки белем биреү учреждениеһын концептуаль үҫтереү ысулы булып тора.[1]

• Белем
• Идеологияһы
• Интроспекцияһы
• Мем
• Фекер
• Хыял
• Неоплатонизм
• Образы
• Аҡыл
• Рефлексия
• Семантикаһы
• Эйдетика

• Орега-и-Гассет Х. Идеялары һәм ышаныуҙары
• В Башкирии. И. Идеялар тарихынан.
• Панофски, Эрвин. IDEA: антиклыҡтан алып классицизмға тиклем сәнғәт теорияһында төшөнсә тарихына. - СПб.: Аксиома, 1999. (Сәнғәт белеме классикаһы)

• Матт Ридли: Секс уйындар уйнағанда 2013 йыл 19 февраль архивланған. (сборник материалов русского языка и литературы), июль 2010 (TEDGlobal)
• Шичалин Ю. А. Плотиндың «аҡыл, идеялар һәм асылдар Тураһында» трактаты (5, V. 9) тәбиғәт проблемаһы менән бәйле.