[go: up one dir, main page]

Jump to content

Gobyerno kan Indonesya

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya

An terminong Gobyerno kan Republika kan Indonesya (Indonesia: Pemerintah Republik Indonesia, minsan pigsusurat bilang Pemerintah, RI, Pemri, o simpleng Pemerintah) pwede magkaigwa nin nagkapirang manlaenlaen na kahulugan.Sa saiyang pinakamahiwas na sentido, pwede iyan magpanongod nin kolektibo sa tulong tradisyonal na sangay kan gobyerno — an ehekutibong sangay, an lehislatibong sangay asin hudikatura. An termino piggagamit man sa kolokyal tanganing mangahulogan na an ehekutibo asin lehislatura na pinagsabay, huli ta an mga sangay na ini kan gobyerno responsable para sa aro-aldaw na paggogobyerno kan nasyon asin sa paggigibo nin ley. Sa saiyang pinakahayakpit na sentido, an termino piggamit tanganing magpanongod sa ehikotibong sangay sa porma kan Gabinete kan Indonesya huli ta ini an sangay kan gobyerno na responsable sa aro-aldaw na paggogobyerno.

Transisyon sa Bàgong Orden

[baguhon | baguhon an source]

An transisyon sa "Bàgong Orden" kan Indonesya kaidtong katahawan kan dekada 1960, pinatalsik an pinakaenot na presidente kan nasyon na si Sukarno, pagkatapos kan 22 na taon sa posisyon. Saro sa pinaka-tumultuous na panahon sa an modernong kasaysayan kan nasyon, iyo an kapinonan kan ika-31 na taon kan pagigin presidente ni Suharto.

Ilinadawan bilang iyo an great dhalang ("puppet master"), nagkua nin poder si Sukarno sa pagbalanse kan nagkokontra asin nagdudugang na antagonistikong mga pwersa kan hukbo kan Indonesian Communist Party (PKI). Pag-abot kan 1965, an PKI nakapenetrar sa gabos na lebel kan gobyerno asin nagganar nin impluwensya at the expense of the army.[1]

Kaidtong September 30, 1965, anom sa mga pinakasenyor kan hukbo an ginadan sa aksyon (tinàwan nin ngaran sa pangkagabsan na iyo an "attempted coup") kan pig-aapod na 30 September Movement, sarong grupo gikan sa laog kan pwersas armadas. Sa laog kan kadikit na oras, si Major General Suharto pinahiro an mga pwersa sa irarom kan saiyang sugo asin kinua an kontrol kan Jakarta. Anti-communists, initially following the army's lead, went on a violent purge of communists throughout the country, ginaradan an pigtantya na kabangang milyon katawo asin rinaot an PKI, na iyo an sinahot huli sa krisis.[2][3]

An pinaluya sa politika na si Sukarno pinwersa na maglipat sa politikal asin militar na mga poder ki Heneral Suharto, na nagin pamayo kan pwersas armadas. Kaidtong Marso 1967, an parlamento kan Indonesya (MPRS) nginaranan si Heneral Suharto na acting president. Pormal siyang in-appoint na presidente pagkalihis nin sarong taon. Nakaistar si Sukarno sa irarom kan virtual house arrest sagkod sa saiyang kagadanan kaidtong 1970. Sa kabaliktaran kan stormy nationalism, revolutionary rhetoric, asin economic failure na karakterisado an kaamayi kan dekada 1960 sa irarom kan left-leaning Sukarno, an "Bàgong Orden" na pabor sa Solnopan ni Suharto ini-stabilise an ekonomiya alagad nagpadagos sa mga polisiya kan Pancasila.

  1. Ricklefs (1991), pp. 271-283
  2. Chris Hilton (writer and director) (2001). Shadowplay (Television documentary). Vagabond Films and Hilton Cordell Productions. ; Ricklefs (1991), pages 280–283, 284, 287–290
  3. Robert Cribb (2002). "Unresolved Problems in the Indonesian Killings of 1965-1966". Asian Survey 42 (4): 550–563. doi:10.1525/as.2002.42.4.550. ; Friend (2003), page 107-109, 113.