Taldıkorqan
| Taldıkorqan | |||
|---|---|---|---|
| Талдықорған | |||
 | |||
|
|||
| 45°01′ şm. e. 78°22′ ş. u.HGYO | |||
| Ölkə | |||
| Tarixi və coğrafiyası | |||
| Əsası qoyulub | 1868 | ||
| Sahəsi |
|
||
| Mərkəzin hündürlüyü | 600 ± 1 m | ||
| Saat qurşağı | |||
| Əhalisi | |||
| Əhalisi |
|
||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||
| Telefon kodu | +7 72822 | ||
| Poçt indeksi | 040000 | ||
| Digər | |||
| taldykorgan.gov.kz | |||
|
| |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Taldıkorqan (4 may 1993-cü ilə qədər — Taldı-Kurqan, 1920-ci ilə qədər — Qavrilovka), qaz. ⓘ — Qazaxıstanın Almatı vilayətinin inzibati mərkəzi.[2][3]
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]XIX əsrdə bir rus məskəni olaraq meydana gəldi, XIX əsrin 2-ci yarısında - Qavrilovka, 1920-ci ildə Taldı-Kurqan kəndi adlandırıldı.
1930-cu ildən — Qazaxıstan ASSR-nin Almatı rayonunun Taldı-Kurqan bölgəsinin mərkəzi. 1944-cü ildə şəhər statusu aldı. 1944-1959 və 1967-1991-ci illərdə Qazaxıstan SSR-nin Taldı-Kurqan vilayətinin mərkəzi idi. 1991-1997-ci illərdə — Qazaxıstan Respublikasının Taldıkorqan vilayətinin mərkəzi. 4 may 1993-cü ildə Qazaxıstan Ali Şurası Rəyasət Heyətinin qərarı ilə Taldı-Kurqan şəhərinin adının rus dilində transkripsiyası Taldıkorqan olaraq dəyişdirildi[4]. 2001-ci ildən — Almatı vilayətinin mərkəzi[5].
Bu gün Taldıkorqanda 70 xalqı və milləti təmsil edən təxminən 145 min insan yaşayır.
Əhalisi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Milli etnik tərkibi
[redaktə | mənbəni redaktə et]2019-cu ilin əvvəlində şəhərin əhalisi 145 403 nəfər, şəhər administrasiyası ərazisi daxilində 173 213 nəfər idi
Milli tərkibi (əvvəlində 2019)
- Qazaxlar - 128 652 nəfər. (74.97%)
- Ruslar - 33 824 nəfər. (19.53%)
- Koreyalılar - 4236 nəfər. (2.45%)
- Tatarlar - 2452 nəfər. (1.42%)
- Almanlar - 1060 nəfər. (0.61%)
- Ukraynalılar - 307 nəfər. (0.18%)
- Uyğurlar - 803 nəfər. (0.46%)
- Çeçenlər - 423 nəfər. (0.24%)
- Özbəklər - 307 nəfər. (0.18%)
- Belaruslar - 65 nəfər. (0.04%)
- Azərbaycanlılar - 149 nəfər. (% 0.09)
- Polşalar - 68 nəfər. (0.04%)
- Qırğız - 81 nəfər. (0.05%)
- digərləri - 786 nəfər. (0.45%)
- Cəmi - 173.213 nəfər. (100.00%)
Əlaqə
[redaktə | mənbəni redaktə et]Poçt və teleqraf ofisi 1916-cı ildə açılmışdır.
Şəhər telefon rabitəsi, 12 beynəlxalq telefon stansiyası, elektron beynəlxalq bir şəhərlərarası stansiya ilə təmsil olunur. Quraşdırılmış güc 38 min nömrədir, 25 mini istifadə olunur. Beynəlxalq Telex şəbəkəsinə giriş Miroqlav tipli avtomatik teleqraf stansiyası tərəfindən təmin edilir.
Mədəniyyət
[redaktə | mənbəni redaktə et]1953-cü ilin dekabrından şəhərdə sonradan İ.Jansuqurov adını alan Mədəniyyət Sarayı fəaliyyət göstərir.
Şəhərdə Biken Rimova adına bir dram teatrı, M. Tınışpaev adına Almatı Bölgə Tarix və Diyarşünaslıq Muzeyi, İlyas Cansuqurov adına Ədəbiyyat Muzeyi, Veteranlar Mədəniyyət Parkı, Mərkəzi, Jastar, S. Seyfullinin kitabxanası və kinoteatrları var. Bədən tərbiyəsi və idman üçün 5 min yerlik Zhetysu stadionu, Jastar idman kompleksi, 5 hovuz, müəssisə və təhsil müəssisələrində 30-dan çox idman zalı fəaliyyət göstərir.
Qardaşlaşmış şəhərləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Görməli yerləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ ТАЛДЫ-КУРГАН // Большая российская энциклопедия (rus.). Москва: Большая российская энциклопедия, 2004.
- ↑ "Численность населения Республики Казахстан по полу в разрезе областей, городов, районов, районных центров и поселков на начало 2019 года". Министерство национальной экономики Республики Казахстан. Комитет по статистике. 2020-06-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-19.
- ↑ "Численность населения Республики Казахстан по отдельным этносам на начало 2019 года". 2020-06-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-19.
- ↑ Постановление Президиума Верховного Совета Республики Казахстан от 4 мая 1993 года № 2001 «Об упорядочении транскрибирования на русском языке казахских топонимов, наименовании и переименовании отдельных административно-территориальных единиц Республики Казахстан».
- ↑ "«Жетысу»". 2019-02-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-16.
- ↑ "Sister Cities / Antalya Büyükşehir Belediyesi". antalya.bel.tr. 2019-05-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-06-01.