B-ağac

B-ağac – ağacşəkilli struktur.Kompüter elmində B-ağacı çeşidlənmiş məlumatları saxlayan və loqarifmik zamanda axtarışlara, ardıcıl girişlərə, əlavələrə və silinməyə imkan verən, özünü tarazlayan ağac məlumat strukturudur. B-ağacı ikili axtarış ağacını ümumiləşdirir və ikidən çox uşağı olan qovşaqlara imkan verir.[2] Digər özünü balanslaşdıran ikili axtarış ağaclarından fərqli olaraq, B ağacı verilənlər bazası və fayl sistemləri kimi nisbətən böyük məlumat bloklarını oxuyan və yazan saxlama sistemləri üçün yaxşı uyğun gəlir.

B-ağaclardan verilənlər bazasının indekslərinin yaradılmasında istifadə olunur. Sadə indeksli strukturda indeksin qiymətləri və onların yazılarından və ya sətirlərindən ibarət göstəricilər ardıcıl qaydada, adətən, artan sıra ilə saxlanılır. İndekslənən verilənlər bir neçə yazıda saxlanılarsa, onda indeksin böyük qiymətlərinin axtarışı həddindən artıq çox vaxt apara bilər. B-ağac indeks strukturunda xüsusi elementlər nəzərdə tutulur ki, bütün ağaca baxmadan sadə indeksin istənilən elementini verilənlər bazasında tez axtarıb tapmaq mümkün olsun. Şəkildən göründüyü kimi, ağacın birinci qatında (kökdə) sonrakı qatda olan hər bir blokun maksimal qiymətini göstərən elementlər olur; ağacın ən aşağı qatında verilənlərin yazılarını göstərən sadə indeks yerləşir. Konkret qiymətin axtarışı zamanı verilənlər bazası, sadəcə olaraq, ağacın bütün qatlarını gəzir və lazım olan yazının və ya sətrin göstərişilərini özündə saxlayan sadə indeks elementlərini axtarır.

• İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.