Alpaka
Bu məqalədəki məlumatların yoxlanıla bilməsi üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
Alpaka | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Alpaka |
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Alpaka (lat. Vicugna pacos) — dəvəkimilər fəsiləsinə aid heyvan cinsi. Cənubi Amerikada geniş yayılmışdır.
Xüsusiyyətləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Bütün dəvə növlərində olduğu kimi alpakalar da nisbilik uzun bədənə sahib olub, incə qıçlar, uzun və incə boyun, kiçik bir baş xarakteristika xüsusiyyətləridir. Bütün Yeni Dünya dəvələri kimi hörgücü tapılmaz. Lamalardan bir az daha kiçik olmaqla birlikdə 55 ilə 65 kq ağırlıqlarıyla onlardan diqqətə çarpan şəkildə daha yüngüldürlər. Rəng, ümumiyyətlə tək rəngli qəhvəyi, qara ya da mavi-boz olub, nadir olaraq ləkəlidir. Diqqət çəkici olan, 50 smə qədər çata bilən uzun tüklərdir.
Həyat şəkli
[redaktə | mənbəni redaktə et]Alpakalar, bütün dəvə növləri kimi ictimai heyvanlardır və qrup içində rahatdırlar. Bitki yeyici heyvanlar olub, haradasa sırf otlarla bəslənərlər. Bütün dəvələr kimi həzmdə onlara köməkçi olan çox otaqlı mədəyə sahibdirlər.
Hamiləlikləri 240 ilə 345 gün arasında dəyişər və dişi, Cənub Amerikada "Cria" adı verilən bala dünyaya gətirər. Bu bala təxminən altı ilə səkkiz aya qədər əmizdirilər və 12 ilə 24 ay arasında cinsi yetkinluğa çatar.
Tarixçə
[redaktə | mənbəni redaktə et]Alpakaların evcilləşdirilməsi lamalar kimi təxminən M. Ö. 3000 illərinə uzanar. Lama, Cənub Amerikada yük heyvanı olaraq xidmət edərkən, alpakalar yunları üçün çıxarılmışlar. Alpaka mantosu İnk mədəniyyətində bir rifah işarəsi olaraq qəbul edilmiş, İnklərin irəli gələnləri, böyük alpaka sürülərini güclərinin bir nümayişi olaraq qəbul etmişlər. Bu vəziyyət Perunun İspanlar tərəfindən fəth edilməsiylə dəyişər. İşğalçılar, bərabərində qoyunları gətirər və yerli evcil heyvanların araşdırılmasına maraq/əlaqə göstərməzlər. Beləliklə alpakalar az qala nəsili tükənən bir heyvan olaraq kasıb qırmızıdərili xalqının heyvanı halına gəlir.
Bu gün Avropada alpakaların əhəmiyyəti davamlı artmaqdadır. Məsələn, Almaniya, ölkədəki alpaka lifləri lazım olan keyfiyyətə çatmadığından bu heyvanları idxal etməkdədir. Bu an yalnız Almaniyada 2000 alpaka var.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2012.