Şeyx Qalib
| Şeyx Qalib | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 1757[1][2][…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 3 yanvar 1799[3] |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | şair, yazıçı |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Şeyx Qalib (təxəllüsü, Məhəmməd Esad Qalib dədə[4], 1757[1][2][…], İstanbul – 3 yanvar 1799[3], İstanbul) — Osmanlı şairi, sufi cərəyanının nümayəndəsi. Şeyx Sufi Mövlavilik ordeni. Şair İsmət Özelin fikrincə, Qalib Allahı deyil, insanı kainatın mərkəzində yerləşdirən ilk türk yazıçılarından idi.[5]
Həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]1757-ci ildə İstanbulda anadan olub. Atası və babası da daxil olmaqla bir sıra qohumları Mövlud Sufi ordeninin üzvləri idilər. Onlar həm də onun ilk müəllimləri oldular. Bundan əlavə, Qalibə özəl müəllimlər dərs deyirdi, xüsusən də ona fars və ərəb dillərini öyrədirdilər [5] .
Sultan məhkəməsində bir məmur olaraq çalışdı, ancaq 26 yaşında "çilə" adlanan mingünlük sufi təcrübəsini ruhani müəllimi Çələbi Seyyida Əbubəkr Əfəndinin rəhbərliyi altında keçmək üçün.Konyaya getdi. Bir müddət sonra, Ebubekir Xoca Əfəndi, Qalibin atasının istəyi ilə onu İstanbula göndərdi və Qalib burada "çilə"ni tamamladı. Bundan sonra "baba" mənəvi başlığı aldı. O vaxt Qalibin 30 yaşı vardı [5] .
Biliyi və bacarığı sayəsində Əli Nutka Əfəndinin varisi seçildi. 1790-cı ildə Qalib Sütlücə bölgəsinə köçdü. Onun yaşadığı ərazinin yaxınlığında sufi şeyxi Yusif Sinecaka Əfəndi dəfn edilmişdir. [5] .
Şeyx Qalib1799-cu ildə vəfat emişdir [5] .
Yaradıcılığı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Qalibin əsərləri mücərrəd ifadələr və alleqoriyalarla zəngindir. Bundan əlavə, onlarda şairin özünün icad etdiyi sözlər də yer almışdır. Müəyyən mənada Qalib Yusif Nəbinin əksi hesab olunur, bu da Qalibin həm də nasir hesab edilməsinə səbəb olur. Ən məşhur əsəri 1778-ci ildə yazılmış "Gözəllik və Sevgi" şeiridir ( türk. Hüsn-ü Aşk Hüsn-ü Aşk ) [5] .
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 Galib Dede // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- ↑ 1 2 Şeyh Gâlib // Gran Enciclopèdia Catalana (kat.). Grup Enciclopèdia, 1968.
- ↑ 1 2 Şeyh Gâlib // https://www.vle.lt/straipsnis/seyh-galib/.
- ↑ "Шейх Галиб". 2019-11-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-01-08.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 "Şeyh Galip: An Ottoman metaphysical poet". 2019-10-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-01-08.