Shajty

Shajty
flag of Shakhty (en)
Alministración
País	Rusia
Óblasts	Óblast de Rostov
Tipu d'entidá	organización territorial de Rusia
Nome oficial	Александровск-Грушевский (ru) Горное Грушевское поселение (ru) Аляксандраўск-Грушаўскі (be) Горнае Грушаўскае паселішча (be)
Nome llocal	Шахты (ru)
Códigu postal	346500
Xeografía
Coordenaes	47°42′00″N 40°14′00″E / 47.7°N 40.2333°E / 47.7; 40.2333
Shajty Shajty (Rusia)
Superficie	158.2 km²
Altitú	100 m
Demografía
Población	226 452 hab. (2021)
Porcentaxe	5.45% de Óblast de Rostov
Densidá	1431,43 hab/km²
Más información
Fundación	1805
Prefixu telefónicu	8636
Estaya horaria	UTC+03:00
Llocalidaes hermaniaes	Gelsenkirchen y Sievierodonetsk
shakhty-gorod.ru

Shajty (rusu: Шахты) ye una ciudá nel óblast de Rostov, Rusia. Atopar nel sureste del monte de Donetsk, 75 km al nordeste de Rostov. La so población yera de 222.592 nel censu de 2002.

Nel añu 1805, el sarxentu mayor Popov fundó un pequeñu asentamientu nes veres del ríu Grushevka. L'asentamientu conocióse darréu como Popovka. Tamién otru asentamientu allugar na zona de Vlásovka.^[1] En 1809, Popov abrió la primer mina de carbón. Dolce cosacos y catorce siervos llabradores vivíen en Popovka entós daquella. Esti asentamientu, que pasó a llamase Mina Grushevki, na década de 1830 pasó a denominase villa Grushevka (Грушевка).

Cola abolición del monopoliu dau a los cosacos na actividá extractiva del carbón na rexón del Don, la construcción del ferrocarril, l'usu de máquines a vapor na actividá minera, la creación d'un establecimientu educativu nel asentamientu mineru de Grushevka, llevó a qu'ente los años 1856 y 1867 la población de la ciudá aumentara. El 3 d'ochobre de 1867 l'asentamientu llegalizar sol nome de Górnoye Grushévskoye (Горное Грушевское).

Nel añu 1883 Górnoye Grushévskoye llogra'l estatus de ciudá y adquier el nome de Aleksándrovsk-Grushevski (Александровск-Грушевский), col cual la ciudá sería conocida hasta 1921. Introduzse un modelu de gobiernu municipal simplificáu, que ye reemplazáu por una Duma de la ciudá y el gobiernu llocal.^[1]

En 1914, la población llegara a 54.000 habitantes. La principal fonte d'ingresos yera la minería del carbón, na cual emplegábense más de catorce mil persones, que se llevara a cabu nesa rexón dende'l sieglu XVIII. La población yera probe, pero la ciudá tenía'l ferrocarril, el telégrafu y redes telefóniques, eletricidá y fontanería, según biblioteques, hospitales, una catedral, escueles, cine, periódicu, un parque xardín, y una oficina de correos. Coles grandes mines y les víes de ferrocarril, los asentamientos urbanos fueron aumentando los suburbios de la ciudá. La mayoría de los comerciantes y los industriales vivíen en Rostov y Novocherkassk.^[2][3] Escontra 1916, les 10 mines más grandes del área Grushevsko-Vlásovski producíen 90.5 millones de llibres de carbón.^[1]

En 1917 la ciudá camudó de manes tres vegaes (polos eseristas, bolxeviques y cosacos. La ciudá esperimento una dura prueba, que siguió l'añu siguiente col terror bolxevique. Depués de ser lliberada'l 28 d'abril de 1918, por tropes de la seición norte del Exércitu del Don, dirixíu pol coronel Fitzjelaúrov. El gobiernu de la ciudá quedó reconstituyíu y formó parte del Gran Exércitu del Don. Mientres venti meses foi independiente de los bolxeviques, pero la vida tornóse difícil. Ente los principales problemes atopábase'l déficit nel presupuestu de la ciudá, el biltu d'una epidemia de fiebre tifoideo, problemes col tresporte y suministros, por cuenta de les necesidaes militares, lo cual aumentaba l'amenaza d'una invasión bolxevique.^[1]

N'avientu de 1919, en consecuencia de la evacuación de les fuercies blanques nel sur de Rusia, el gobiernu de la ciudá cesó les sos actividaes. El poder bolxevique foi establecíu'l 25 d'avientu de 1919. En 1920 la población de la ciudá y los suburbios algamaba la cifra de 38.179 persones. Les mines nun s'atopaben operatives.

El 13 de xineru de 1921, el Comité Revolucionariu Provincial de Donetsk diolu finalmente'l so nome actual. El nome "Shajty" (Шахты, "mines" en rusu) foi escoyíu, porque la ciudá yera acomuñada cola minería del carbón. Mientres la primer metá de la década de 1920, la ciudá llevó un ritmu de sobrevivencia por cuenta de los escesos del comunismu de guerra, les fames y la destrucción. Sicasí, darréu, hubo una puxanza na construcción d'infraestructura de la ciudá. Ente los años 1925 y 1930 la ciudá cuntaba con una radio, un club de vuelu, un centru d'asistencia de salú distrital, nueva rede d'alcantarelláu y una estación xeneradora d'enerxía llétrica, un teatru, una escuela téunica, ya Institutos téunicos de medicina y pedagoxía.^[1]

Pero coles mesmes, llevar a cabu la destrucción de toos aquellos elementos que fixeren rellación col pasáu prerrevolucionario. La población orixinal viose amenorgada, especialmente los intelectuales. De la década del 20 nun sobrevivieron la mayoría de les ilesies, los archivos y biblioteques, el campusantu de la ciudá. Como nel restu de la Xunión Soviética, los nomes de les cais, caleyones, distritos camudaron a otros más acordes a la ideoloxía del réxime bolxevique.^[1]

La ciudá fíxose conocida polos Xuicios de Shajty del añu 1928, precursores de los grandes xuicios teatralizados mientres les purgues de los años 1930, y por ser la escena de munchos de los crímenes cometíos por Andréi Chikatilo.

Na primavera de 1941, selmanes antes del entamu de la Operación Barbarossa, socedió un llevantamientu de los cosacos, quien proclamaron una república independiente. Pero esti llevantamientu foi reprimíu de manera rápida y brutal poles tropes de la NKVD.^[4]

En xunetu de 1942, mientres la Segunda Guerra Mundial la ciudá foi ocupada pola Alemaña nazi, y munchos pozos de carbón y edificios fueron volaos polos nazis mientres el so retiru en febreru de 1943. A la fin de la guerra axudicáron-y el títulu d'Héroe de la Xunión Soviética.

En 1948, los niveles de producción nes mines llegaron a lo que fueren antes de la guerra. Mientres la dómina de Leonid Brézhnev, la ciudá llegó al techu del so desenvolvimientu, con una población de más de doscientos cincuenta mil habitantes, y alredor de diez millones de tonelaes de carbón estrayíu cada añu.^[5][6]

Les midíes de la perestroika resultaron devastadoras pa la ciudá, una y bones les mines fueron privatizaes y dalgunes cerráronse, provocando un desemplegu masivu, lo que condució a un grave aumentu de la delincuencia y l'usu indebíu de drogues. Shajty güei ye'l principal centru industrial del oriente de la conca del Donets. La ciudá ye tamién unu de los principales productores y esportadores de baldoses n'Europa Oriental, shájtinskaya plitka (шахтинская плитка).

Cunta con una población de 244.364 habitantes (censu del 2008).