Paclitaxel

El paclitaxel ye un fármacu utilizáu pal tratamientu del cáncer. Foi afayáu pol Research Triangle Institute (RTI) en 1968 cuando Monroe Y. Wall y Mansukh C. Wani aisllaron el compuestu que s'atopa na corteza del texu del Pacíficu, Taxus brevifolia, y repararon la so actividá antitumoral en diversos tipos de tumores. En 1970 los dos científicos determinaron la estructura del paclitaxel. De magar, foi una ferramienta bien eficaz pa los médicos que traten pacientes con cáncer de pulmón, ovariu, mama y formes avanzaes del sarcoma de Kaposi (Saville et. al 1995). Véndese col nome comercial de Taxol. Xunto col docetaxel y cabazitaxel formen la categoría de drogues denominada taxanos. Ye un diterpenu cíclicu deriváu del nucleu del taxanu. Tien un aniellu oxetanu de cuatro miembros y una cadena amídica, qu'al modificase da llugar al docetaxel.

El paclitaxel utilízase igualmente para la prevención de la estegnosis (estenosis recurrente) d'un stent coronariu; l'aplicación de paclitaxel al stent enllantáu nuna arteria coronaria llinda la crecedera de texíu cicatrizal (Heldman et. al 2001). Los stents trataos con paclitaxel véndelos Boston Scientific nos Estaos Xuníos col nome comercial Taxus.

La hestoria del paclitaxel empieza en 1958 nun estudiu del Institutu Nacional del Cáncer d'Estaos Xuníos qu'encargó a botánicos del Departamentu d'Agricultura d'EUA recoyer muestres de más de 30 000 plantes y comprobar les sos propiedaes anticanceríxenes. Arthur S. Barclay, ún de los botánicos, recoyó 15 llibres de cañes, aguyes y corteza del texu del Pacíficu nun monte cercanu al Monte Saint Helens. Dellos meses más tarde, en 1963, Monroe Y. Wall afayó que les estracciones realizaes de la corteza teníen cualidaes antitumorales, empezando a revelar les ayalgues escondíes del árbol. Poco depués, Wall y los sos colegues Mansukh C. Wani aisllaron y purificaron los componentes para pruebes anticáncer nel Research Triangle Institute, Carolina del Norte. En 1967 l'equipu algamó aisllar el principiu activu y anunció'l so descubrimientu na xunta de la Sociedá Química Americana en Miami Beach, Florida, EUA. Wall and Wani publicaron los resultaos incluyendo la estructura química, nun númberu de 1971 de la revista Journal of the American Chemical Society.

Robert A. Holton estudiante postdoctoral de síntesis de productos naturales de la Universidá de Stanford alvirtió darréu la publicación qu'un texu de 13 metros d'altor y con 200 años d'edá solo apurriría mediu gramu de paclitaxel. El grupu de Holton perfeccionó un métodu pa convertir en paclitaxel el 10-deacetylbaccatin, un compuestu rellacionáu que s'atopa en delles especies ensin amenaciar del tipu del texu del Pacíficu y que podía ser collecháu ensin destruyir l'árbol.

A finales de los 70, Susan B. Horwitz, una farmacéutica molecular de la Escuela de Medicina Albert Einstein de Nueva York, afayó'l misteriu del funcionamientu del paclitaxel. Realizáu un enorme esfuerciu d'investigación n'instalaciones gubernamentales y en llaboratorios comerciales, el paclitaxel convirtióse aína nun fármacu altamente esitosu. El paclitaxel foi comercializáu por Bristol-Myers Squibb en 1993 col nome de Taxol®. Les ventes añales aportaron nel añu 2000 a 1600 millones de dólares d'Estaos Xuníos.

El paclitaxel ye una de munches drogues citoesquelétiques que tienen como diana la tubulina. El paclitaxel xúnese a la subunidá beta de la tubulina. Les célules trataes con paclitaxel sufren disfunción nel ensamblaxe (polimerización) de los microtúbulos, segregación cromosómica y división celular. A diferencia d'otres drogues que se xunen a la tubulina, como la colchicina, qu'inhibe l'ensamblaxe de los microtúbulos, el paclitaxel estabiliza'l microtúbulu polimerizáu y protéxelu de la despolimerización. Poro, los cromosomes nun van poder algamar la configuración necesaria para la metafase. Esto bloquia la continuación de la mitosis y enllarga l'activación de los puntos de control de la mitosis, induciendo la apoptosis o bien revirtiendo'l ciclu celular a la fase G, onde nun se da división celular.

La esistencia d'alerxes a la ciclosporina, al teniposide y a drogues que contengan aceite de ricino polioxietilao pueden indicar reaiciones adverses al paclitaxel. Puede suministrase dexametasona con anterioridá al tratamientu con paclitaxel p'apangar dalgunos de los efeutos secundarios. Dellos efeutos comunes inclúin estomagaes, vultures, perda del mambís, cambeos nel gustu, perda de pelo, dolor articular en brazos y piernes que permanez mientres 2-3 díes, cambeos nel color de les uñes, pruyimientu nes manes o nos pies. Pueden asoceder efeutos secundarios más severos como encarnizamientu, sangráu, dolor/encarnizamientu/hinchadura na zona de la inyeición, cambéu nos vezos intestinales mientres más de 2 díes, fiebre, respigos, tos, dolor de gargüelu, dificultá para tragar, maréu, falta d'aliendu, afuegu, erupción cutanea, encarnizamientu facial y dolor nel pechu.^[1]

• Heldman A, Cheng L, Jenkins G, Heller P, Kim D, Ware M, Nater C, Hruban R, Rezai B, Abella B, Bunge K, Kinsella J, Sollott S, Lakatta E, Brinker J, Hunter W, Froehlich J (2001). «Paclitaxel stent coating inhibits neointimal hyperplasia at 4 weeks in a porcine model of coronary restenosis.». Circulation 103 (18):  páxs. 2289-95. PMID 11342479. 

• Saville M, Lietzau J, Pluda J, Feuerstein I, Odom J, Wilson W, Humphrey R, Feigal E, Steinberg S, Broder S (julio de 1995 1). «Treatment of HIV-associated Kaposi's sarcoma with paclitaxel.». Lancet 346 (8966):  páxs. 26-8. PMID 7603142. 

• Ministerio de Sanidad, Política Social e Igualdad (2012). «Taxol». Archiváu dende l'orixinal, el 2017-12-14. Consultáu'l 13 d'avientu de 2017.