Gauteng
| Gauteng | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
| Alministración | |||
| País |  Sudáfrica | ||
| ISO 3166-2 | ZA-GP | ||
| Tipu d'entidá | Provincies de Suráfrica | ||
| Capital | Johannesburgu | ||
Primer ministro de Gauteng (es)  | David Makhura (Congresu Nacional Africanu) | ||
| Nome oficial |
Gauteng (en) Gauteng (st) | ||
| Nome llocal | Gauteng (st) | ||
| División | |||
| Xeografía | |||
| Coordenaes | 26°S 28°E / 26°S 28°E | ||
 | |||
| Superficie | 18178 km² | ||
| Llenda con | Mpumalanga, Provincia del Noroeste, Provincia de Limpopo y Provincia del Estáu Llibre | ||
| Altitú media | 1652 m | ||
| Demografía | |||
| Población | 15 099 422 hab. (2 febreru 2022) | ||
| Densidá | 830,64 hab/km² | ||
| Más información | |||
| Estaya horaria | UTC+02:00 | ||
| Fundación | 27 abril 1994 | ||
| gautengonline.gov.za | |||
 | |||
Gauteng ye una de les nueve provincies que formen la República de Sudáfrica. La so capital ye Johannesburgu. Ta allugada al nordeste del país, llindando al norte con Limpopo, al este con Mpumalanga, al sur con Estáu Llibre y al oeste con Noroeste.
D'antiguo formaba parte de la provincia de Transvaal, hasta les eleiciones multirraciales del 27 d'abril de 1994. De primeres llamar Pretoria-Witwatersrand-Vereeniging (o PWV) pero n'avientu d'esi añu recibió'l nome actual.
Asitiada nel corazón del Highveld, Gauteng ye la provincia más pequeña del país con namái un 1,4% de la so superficie, pero ta altamente urbanizada y tien una población de 12.272.263 habitantes según el censu de 2011.
El nome Gauteng provién de la llingua sesotho que significa Tierra del oru, faciendo referencia a la minería d'esi metal precioso que s'instaló na zona tres el descubrimientu de 1886 en Johannesburgu. La frase en sesotho deriva del vocablu n'idioma afrikaans "goud" (oru) más el sufixu de llugar "ng." Cuando se pronuncia correutamente, la primer lletra del nome Gauteng ye una J ([x] o [χ] n'API), como la combinación "ch" na pallabra alemana "achtung" o nel holandés Van Gogh. Esta pronunciación gutural ye natural nos idiomes sesotho y afrikaans.
Historia
[editar | editar la fonte]Nesta provincia atopen los xacimientos paleoantropolóxicos de Kromdraai, onde Robert Broom atopó los fósiles de los primeres Paranthropus robustus en 1938.[1][2]
El descubrimientu d'oru en 1886 nel Witwatersrand dexó'l desenvolvimientu d'unu de los mayores centros mineros del mundu. Pa la historia anterior a 1994, vease Transvaal.
Xeografía
[editar | editar la fonte]
La so frontera sur ye'l ríu Vaal que la dixebra del Estáu Llibre, tamién ye fronteriza cola Provincia del Noroeste, Limpopo y la Provincia de Mpumalanga.
Demografía
[editar | editar la fonte]D'alcuerdu al censu d'ochobre de 2001, ye llar de 8,8 millones de persones (9,7 millones en 2007), casi'l 20% del total del país. Siendo al empar la provincia con mayor aumentu demográficu (un 20% ente 1996 y 2001), Gauteng probablemente conviértase llueu tamién na provincia más poblada.
| Grupos étnicos | Llingües | |||
|---|---|---|---|---|
| Negros | 73,8% | Zulú | 21,5% | |
| Blancos | 19,9% | Afrikaans | 14,4% | |
| Mestizos | 3,8% | Sotho del sur | 13,1% | |
| Asiáticos | 2,5% | Inglés | 12,5% | |
Economía
[editar | editar la fonte]Gauteng considérase'l centru de la economía de Sudáfrica y contribúi fuertemente a los sectores financieros, de manufactura, tresportes, teunoloxía y telecomunicaciones, ente otros. Tamién ye la sede d'un gran númberu de compañíes internacionales que riquen una base comercial y una puerta escontra'l continente africanu.
Anque Gauteng ye la más pequeña de les 9 provincies del país - cubre namái un 1,4% de la superficie total del país - contribúi en más del 38% al so productu internu brutu (PIB) según al 60% de los sos ingresos fiscales. Ello ye que Gauteng xenera'l 9% del PIB de tol continente africanu.
Crecedera Futura
[editar | editar la fonte]Gauteng ta creciendo rápido, por cuenta de la urbanización masiva, carauterística de munchos países desenvueltos. Según l'Informe del Estáu de les Ciudaes, la porción urbana de Gauteng - formada principalmente peles ciudaes de Johannesburgu, Ekurhuleni (el Rand del Este) y Tshwane (Pretoria estendida) - va ser una rexón urbana policéntrica con una población proyeutada de 14,6 millones de persones hacia l'añu 2015, faciendo d'ella una de les ciudaes más grandes del mundu. Sicasí, el Sida torga esta proyeición.
Esta rápida crecedera traxo oportunidaes y desafíos. Como puntu focal global, con accesu a les tierres interiores de Sudáfrica, Gauteng puede venceyar el mundu con una población d'aproximao'l mesmu tamañu de los Estaos Xuníos. Ta convirtiéndose velozmente, pal África Sub-Saḥariana, no que la megalópolis del cantu del este ye p'América. Pero les torgues son terribles, como la facultá de dar accesu a servicios básicos como lletricidá y agua potable. El tresporte tamién ye un problema mayor y Johannesburgu, el corazón de Gauteng, ta empezando a esperimentar serios problemes de tráficu como les ciudaes de Los Angeles y Bangkok. El Tren Rápidu de Gautrain ye un intentu de remediar esti problema, apurriendo un serviciu de trenes eficiente y d'alta velocidá ente Pretoria, Sandton, Johannesburgu y l'Aeropuertu Internacional Oliver Reginald Tambo, que entró en funcionamientu l'añu 2010.
La imposibilidá del gobiernu de trepar cola corrupción amiesta un problema a la rexón, yá bullente d'inmigrantes illegales. Estos refuxaos dende'l restu d'África van escontra'l centru económicu d'África de Sur, en busca d'una vida meyor, trayendo con ellos los legaos de los países que dexaron. Polo que paez qu'esta rexón va siguir salvando a les persones d'otros estaos africanos, ensin ser afeutada de forma negativa.
Educación
[editar | editar la fonte]Gauteng ye un centru d'enseñanza en Sudáfrica y sede de munches universidaes y otres instituciones d'educación cimera:
- Academia de Lideralgu d'África[3]
- CTI Education Group[4]
- Damelin[5]
- Lyceum College[6]
- Midrand Graduate Institute[7]
- Monash University South Africa Campus[8]
- Rabbinical College of Pretoria
- St Augustine College of South Africa[9]
- Tshwane University of Technology[10]
- University of Johannesburg[11]
- Universidá de Limpopo
- Universidá de Pretoria[12]
- Universidá de Sudáfrica[13]
- Universidá de Witwatersrand[14]
- Vaal University of Technology[15]
El Departamentu d'Educación de Gauteng entamáu un proyeutu totalmente funcional de llaboratorios ICT pa toles escueles públiques de Gauteng. El nome d'esti proyeutu ye Gauteng OnLine.
Caltenimientu
[editar | editar la fonte]Anque la provincia de Gauteng ta apoderada peles árees urbanes de Johannesburgu y Pretoria, tien formoses reserves naturales:
- Marievale Bird Sanctuary
- Abe Bailey Nature Reserve
- Kromdraai Conservancy
- Roodeplaat Nature Reserve.
- Suikerbosrand Nature Reserve
Deportes y recreación
[editar | editar la fonte]El rugbi ye un deporte bien popular nel país y en Gauteng en particular. Dos equipos de rugby de Gauteng participen nel campeonatu Super Rugby del Hemisferiu Sur: los Bulls de Pretoria y los Lions de Johannesburgu. Tres equipos de Gauteng xueguen na competencia nacional, la Currie Cup: los Blue Bulls de Pretoria, los Golden Lions de Johannesburgu y los Falcons d'Rand del Este.
La caminada y l'esguilada tamién son populares en Gauteng, pero les tases de criminalidad y la neglixencia urbana fixeron difícil ya inclusive peligrosu caminar polos parques y árees verdes. Pa mayores informaciones sobre caminaes en Gauteng, ver Gauteng Dogwalks - tien semeyes, mapes y datos sobre seguridá nos parques provinciales.
Tamién hai atraiciones turístiques como: les Cueves de Sterkfontein y la Cueva Maravía de Kromdraai que tán na Trubiecu de la Humanidá Patrimoniu Mundial de la Humanidá.
El Fútbol tamién ye un deporte popular nel país y dellos equipos de Gauteng xueguen na Premier Soccer League (PSL), incluyendo a los Kaizer Chiefs y a los Orlando Pirates.
Ver tamién: Vodacom Cup
Ciudaes importantes
[editar | editar la fonte]- Alberton
- Benoni
- Boksburg
- Bryanston
- Heidelberg
- Johannesburgu
- Pretoria
- Randburg
- Roodepoort
- Sandton
- Soweto
- Springs
- Vanderbjilpark
- Vereeniging
Universidaes
[editar | editar la fonte]- Universidá de Teunoloxía Tshwane
- Universidá de Johannesburgu
- Universidá de Pretoria
- Universidá de Sudáfrica
- Universidá de Teunoloxía Vaal
- Universidá de Witwatersrand
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Broom R. (1938). «The Pleistocene Anthropoid Apes of South Africa» (n'inglés). Nature 142 (3591): páxs. 377-379. doi:. ISSN 0028-0836.
- ↑ Department of Anthropology: The University of Texas at Austin. «Paranthropus robustus: TM 1517» (inglés). eFossils.org. Consultáu'l 9 de xunu de 2014.
- ↑ http://www.africanleadershipacademy.org/contact-ala
- ↑ «Contact Us - CTI Education Group». Cti.co.za. Archiváu dende l'orixinal, el 2013-05-28. Consultáu'l 19 de mayu de 2013.
- ↑ «Face to Face Campuses». Educor. Archiváu dende l'orixinal, el 2011-10-06. Consultáu'l 19 de mayu de 2013.
- ↑ «College South Africa | SA Colleges». Lyceum.co.za. Archiváu dende l'orixinal, el 2013-07-02. Consultáu'l 19 de mayu de 2013.
- ↑ «Contact Us». Mgi.ac.za. Archiváu dende l'orixinal, el 2013-06-29. Consultáu'l 19 de mayu de 2013.
- ↑ «Contact us - Monash South Africa». Monash.ac.za. Archiváu dende l'orixinal, el 12 de mayu de 2013. Consultáu'l 19 de mayu de 2013.
- ↑ «Contact Us». StAugustine. Archiváu dende l'orixinal, el 10 de xunetu de 2013. Consultáu'l 19 de mayu de 2013.
- ↑ «Tshwane University of Technology - Contact Us». Tut.ac.za. Consultáu'l 19 de mayu de 2013.
- ↑ «Contact UJ». Uj.ac.za. Archiváu dende l'orixinal, el 30 de mayu de 2013. Consultáu'l 19 de mayu de 2013.
- ↑ «About UP > University of Pretoria». Web.up.ac.za. Archiváu dende l'orixinal, el 9 de xunetu de 2013. Consultáu'l 19 de mayu de 2013.
- ↑ «Unisa Online - Campus maps & addresses». Unisa.ac.za (29 d'ochobre de 2012). Consultáu'l 19 de mayu de 2013.
- ↑ «Wits University - Wits University». Wits.ac.za. Consultáu'l 19 de mayu de 2013.
- ↑ http://www.vut.ac.za/new/index.php?option=com_content&view=article&id=1689:contact-vut
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Gauteng.
- Gobierno provincial. Páxina oficial.
- Turismu de Gauteng n'inglés.
- Estadístiques de Sudáfrica incluyendo cifres del censu de 2001.
 | ||
