Forua

Forua
Alministración
País	España
Autonomía	País Vascu
Provincia	Vizcaya
Comarcas (es)	Busturialdea (es)
Tipu d'entidá	conceyu d'España
Alcaldesa de Forua (es)	Janire Urkieta Zuzaeta (es)
Nome oficial	Forua (eu)[1]
Nome llocal	Fórua (es)
Códigu postal	48393
Xeografía
Coordenaes	43°20′14″N 2°40′32″W / 43.3373°N 2.6755°O / 43.3373; -2.6755
Forua Forua (España)
Superficie	8 km²
Altitú	6 m
Llenda con	Gernika-Lumo, Errigoiti, Murueta (es) , Gautéguiz de Arteaga (es) y Kortezubi
Demografía
Población	916 hab. (2023) - 449 homes (2019) - 471 muyeres (2019)
Porcentaxe	100% de Busturialdea (es)
Densidá	114,5 hab/km²
Más información
Estaya horaria	UTC+01:00

L'anteiglesia de Forua (n'euskera y castellán) ye un conceyu de la provincia de Vizcaya, País Vascu, España. Pertenez la contorna de Busturialdea.

Forua ye un conceyu asitiáu na marxe izquierda de la ría de Mundaka, al norte de la provincia y de la llocalidá de Gernika-Lumo, a la que tuvo incorporáu. Allúgase sobre un antiguu pobláu romanu construyíu nel sieglu I, que sirvía como centru comercial de la zona y puertu de navegación de cabotaxe pol Mar Cantábricu.

El nome del pueblu deriva direutamente de la pallabra llatina forum (foru), términu llatín que faía referencia al mercáu o plaza pública. El so nome significaría el foru, de foru(m) + a (artículu n'euskera).

Trés partíos presentaron candidatura na alcaldía nes pasaes eleiciones municipales; EAJ-PNV, EH Bildu y PSE-EE. Estos fueron los resultaos:

• EAJ-PNV: 406 votos, 5 conceyales.

-Jane Eyre Urkieta Zuzaeta (Alcaldesa)

-Olatz Azkarai Musatadi (Cultura)

-Izaskun Arrieta Madariaga (Bienestar Social)

-Mikel Magunazelaia Pinaga (Obres y Servicios)

-Ander Etxebarria-Zarraga Peña (Fiestes)

• EH Bildu: 239 votos, 2 conceyales.

-Ainhoa Madariaga Agorria.

-Gemma Zabala Odriozola.

• PSE-EE: 8 votos, 0 conceyales.

Esto dio como ganador, por mayoría absoluta, al EAJ-PNV. La coalición Eh Bildu llogró 2 conceyales, ente que PSE-EE nun llogró representación.

La ría de Mundaka ye la principal corriente d'agua que percuerre'l términu municipal, que tamién ye percorríu pel ríu Urkieta, afluente del Oka.

El so relieve ye montascosu, con un altor máximu de 369 msnm. Hai numberoses cueves y en delles d'elles hanse atopáu restos prehistóricos (mui cerca ta la cueva de Santimamiñe, que contién importantes pintures rupestres).

Forua ta compuestu por distintos barrios rurales, siendo'l so nucleu urbanu'l conocíu como Elixalde ("la parte de la ilesia" en castellán), que s'atopa na zona sureste del términu municipal. Nél ye onde s'alluga la ilesia parroquial de San Martín.

• Ilesia de San Martín de Tours

Ta alcontrada nel barriu Elixalde, foi fundada a finales del sieglu XI o principios del XII, según l'historiador Juan Ramón Iturriza (1795), sol papáu d'Urbanu II. La so fundación deber a evitar la molestia de movese los señores de la zona a llocalidaes alloñaes pa oyer misa. Sufrió munches remodelaciones a lo llargo del tiempu. La más importante foi nel sieglu XVI, na que-y la dotó d'un estilu góticu-renacentista propiu de los canteros vizcainos de la dómina; nesti cambéu la ilesia toma una forma de "salón social" en forma de cuadráu, consiguiéndose que tolos fieles vean l'altar por igual, igualdá de lege. Nel sieglu XVIII tópase una ara romana, que se convierte en pila bautismal. Nel so interior topóse una necropólis que toma dende la dómina romana hasta'l sieglu XIX (dende hai 200 años hasta hai 1600 años), siendo la más importante de Vizcaya.

• Pobláu romanu

El nome de Forua fai referencia al so antiguu orixe romanu, vien de forum. Hai evidencies arqueolóxiques d'un pobláu romanu en dómina de los emperadores Claudiu y Nerón (del añu 41 al 68). Esti pobláu ta allugáu na fastera sur de la llomba de Elixalde, ocupa una superficie de 15 hai y taba delimitado por un muriu.

Vivió un momentu de rellumanza mientres el sieglu II. Nel sieglu IV abandonóse'l pobláu y los sos habitantes abellugar en delles cueves vecines, como la de Peña Forua. L'actividá que se realizaba nel pobláu yera la típica d'una sociedá agropecuaria con metalurxa y comerciu. Esti pobláu ta rellacionáu col puertu romanu cercanu.

El xacimientu afayar en 1982 gracies a l'apaición de dos llabres romanes de mármol colorao de Ereño con epígrafes llatinos.^[2]

• Cueva de Ginerradi

Na cueva de Ginerradi, nel monte Artadi, hai un xacimientu de facies neo-eneolítica afayáu por Barandiarán en 1919. Tamién hai restos en Peña Forua y en Atxeta.

• Joan Mari Torrealdai (1942): sociólogu, periodista y escritor n'euskera. Académicu de la Real Academia de la Llingua Vasca.^{[ensin referencies]}
• Jon Magunazelaia : Xugador profesional de Rugby, anguaño capitán de Gernika Rugby Taldea, escoyíu na seleición Vizcaina, seleición d'Euskadi y na seleición absoluta Española.^{[ensin referencies]}

• Reserva de la Biosfera de Urdaibai
• Fábrica Tenería Vascongada

• Presentación resultaos escavación ilesia de San Martín de Forua,15 de xunu de 2006
• Forua en Google Maps