Fusil

Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. Pues añadiles tu mesmu o avisar al autor principal del artículu na so páxina d'alderique pegando: {{subst:Avisu referencies|Fusil}} ~~~~

Fusil
clase funcional de armas (es)
arma de fuego larga (es) , arma personal (es) y Arma de fueu

Un fusil^[1] ye un arma de fueu portátil de cañón llargu, que dispara balas de llargu algame. Creada con propósitos ofensivos, ye l'arma personal más utilizada nos exércitos dende'l final del sieglu XVII. Acostumaba afitáse-y una bayoneta para lluchar cuerpu a cuerpu, pero yá ye obsoleta. El nome de "fusil" aniciar na evolución del mosquete al emplegu del pedernal, abandonando la mecha. A midida que menguar el llargor de los fusiles varien na so denominación, tando en segundu llugar la carabina. N'España tamién s'emplega la pallabra mosquetón pa les armes de cerrojo más curties que'l fusil, como mosquetón modelu Coruña. Esta acepción volvióse correuta pol usu, anque un mosquetón ye en realidá una arma d'un solu tiru y de cañón llisu, como los emplegaos, por casu, nes guerres napoleóniques.

Tamién llamáu fusil de chispa. Primeramente'l fusil yera una arma pesada y bien imprecisa, con recarga bien lenta, que se faía cuasi imposible en condiciones ambientales desfavorables.

El mecanismu de disparu esistente hasta'l primer terciu del sieglu XIX yera la llave de pedernal, que al disparar producía chispes que, al entrar en contautu cola pólvora al traviés del oyíu, tresmitía asina'l fueu a la carga de pólvora pa impulsar la ojiva nel interior del cañón de l'arma.

Escontra 1830 xeneralícense los fusiles que disparen col mecanismu de llave de percusión y empiécense a usar los fusiles con rayáu del ánima, pero modificaciones na composición y forma de la bala yá yeren comunes a principios del sieglu XIX.

La llave de percusión ye un sistema de disparu que consiste nun martiellu-percutor que cute una cazoleta de cobre (pistón) afecha sobre la boca d'un tubu (llamáu chimenea) que comunica col interior de la parte posterior del cañón del fusil. El cebu yá venía dientro de la cazoleta, anque tamién había mecanismos de cinta de papel con cebos encapsulados nel so interior que se movíen sobre'l tubu. El martiellu-percutor fai esplotar al cebu d'un golpe y llibérase una llapada pola chimenea, que causa la ignición de la carga de pólvora estruyida nel cañón y el disparu.

Esti sistema de disparu ye bien de más seguru y eficaz que'l del fusil de pedernal, inclusive en condiciones atmosfériques adverses, y anque nun ameyora la cadencia de disparu, ufierta la seguridá de que'l 90% de los intentos de disparu van ser efectivos. La carga de l'arma sigue efeutuándose pela boca del cañón, de forma que'l soldáu tien de permanecer de pies, espuestu al fueu enemigo, mientres carga la so arma.

A principios del sieglu XIX, les bales de plomu empezar a endurecer aleándolas con antimoniu o anubriéndoles de cobre pa evitar que la bala esviar de la so trayeutoria habitual, por cuenta de les deformaciones provocaes mientres el disparu. Tamién se-yos da forma cilindrocónica pa favorecer la rotación al ser disparada d'un cañón con rayáu d'ánima.

La primer mención sobre l'usu d'estríes dientro de los cañones atopar nun edictu del Gobiernu suizu de 1563, que describe unes armes tosques de poca utilidá al emplegar bales d'arma curtia o de cañón de la dómina, porque éstes yeren esfériques. Eso fixo refugable l'usu de les estríes mientres sieglos y diose preferencia al usu de cañones llisos.

El rayáu de la ánima consiste en grabar una serie d'estríes a lo llargo de la superficie interna del cañón, que van xirando nun determináu sentíu, completando un xiru de 360° alredor de la exa del cañón cada cierta distancia.

Les estríes provoquen que la bala rote delles vegaes, y de esta manera caltiénse estable la trayeutoria mientres la meyora al caltener la so exa paralela cola llinia de vuelu. De resultes aumenta l'algame y la puntería del fusil.

Los fusiles y carabines d'ánima rayada van conocese genéricamente a partir d'esta dómina pol términu anglosaxón de rifle.

El llogru de pólvores muncho más potentes y la incorporación d'elementos de puntería y alces pa disparar a distintes distancies dexen qu'un bon tirador algame fácilmente a un blancu enemigu a más de 300 m de distancia, y que la bala seya letal a más de 1 km.

La siguiente gran innovación ye l'apaición del cartuchu, que contién nun únicu elementu la bala, la carga de proyeición de la mesma y el cebu o fulminante qu'empecipia'l disparu, qu'hasta entós veníen separaos o envueltos parcialmente nel papel que s'emplegaba como tacu pa la carga. Los primeros cartuchos apaecen sobre la década de 1840; suelen ser d'envuelta de cartón o tela encerao y dacuando nun inclúin el cebu, que s'asitia de forma similar a les armes de percusión tradicionales resgándose'l cartuchu pela so parte posterior al inxertar el cartuchu y cerrar l'arma, como na famosa carabina Sharps, una carabina llargamente utilizada na colonización escontra l'oeste nos Estaos Xuníos. La carga de l'arma simplificar y acelera al máximu col usu del cartuchu, anque la mayoría de les armes siguen siendo d'un solu tiru.

N'Europa apaez escontra la metá del sieglu XIX el primer fusil de cerrojo, llamáu d'esta forma pol mecanismu d'estraición de la vaina usada y recarga pa un nuevu disparu, un cilindru metálicu con un saliente llateral paecíu al cerrojo de les antigües peslleres, que dexaba abrir l'arma pela parte posterior del cañón p'asitiar el cartuchu, armando coles mesmes el conxuntu de muelle y percutor que cutiríen la parte posterior del cartuchu, y cerrala dempués pa efectuar el disparu. Les armes de cartuchu cárguense asina pela parte posterior del cañón. D'esta forma puede cargase l'arma en cualquier posición, lo que dexa al soldáu ponese a cubiertu mientres el procesu.

Mientres la Guerra de Secesión nos Estaos Xuníos y partiendo de diversos prototipos esistentes enantes, desenvuélvense gran cantidá de fusiles y carabines capaces de disparar delles vegaes por aciu procedimientos mecánicos aicionaos manualmente, xeneralmente palanques. Apaez nesta guerra'l fusil Spencer. Los nuevos cartuchos son yá metálicos ya impermeables y suélense almacenar en tubos intercambiables o fixos nel cuerpu de l'arma, colo que naz asina'l primer cargador de forma tubular (tubu a lo llargo y per debaxo del cañón), como'l del fusil de palanca Winchester. Esti fusil ye emblemáticu na última parte de la guerra y da una gran ventaya a la caballería de la Unión: un soldáu puede disparar doce veces per minutu con total seguridá frente a los trés disparos que puede faer un soldáu d'infantería armáu con fusil de percusión. Na posguerra va terminar de forxar la lleenda del Winchester 44.

Tres la guerra franco-prusiana de 1870-1872, tolos exércitos del mundu camuden los fusiles de percusión por diverses sistemes de cartuchu, xeneralmente monotiro y con sistemes de palanca o cerrojo.

Na década de 1830 (Fusil Dreyse) apaecen los primeres fusiles de cerrojo con un cargador internu en forma de caxa metálica, con un resorte de muelle na parte inferior y que se carguen asitiando los cartuchos nuna cinta metálica, formando lo que se llama un peñe, abriendo'l zarru de l'arma y asitiando y emburriando el conteníu del peñe nel interior del cargador. Los fusiles de cerrojo con cargador fixu más famosos son posiblemente los alemanes Mauser 98, de calibre 7,92 mm, 7,65 mm, etc.

El fusil de cerrojo con cargador foi l'arma personal más utilizada pola infantería na primer metá del sieglu XX hasta'l final de la Segunda Guerra Mundial. Darréu'l fusil d'asaltu sustituyó-y nel usu común, pero inda se sigue utilizando en muncha menor cantidá.

Poles sos carauterístiques, usar n'actividaes que rican gran precisión a llarga distancia col mínimu númberu de balas como, por casu, la cacería y el francotiro.

Esisten güei fusiles de fabricación actual, en calibres modernos, según en calibres antiguos. La cadencia de tiru sigue siendo d'unos 10-12 disparu per minutu.

Les armes llargues usaes por francotiradores son los fusiles de cerrojo antes descritos, que namái se mueve pola aición del tirador, tales como'l FN-30 belga, el Mauser alemán, el Caracano italianu y similares. Col cerrojo manual llógrase cuasi'l 100% d'aprovechamientu de gases, como nel casu de la carabina Neuhausen suiza, de 12 estríes y cañón d'ánima cónica, que tien el máximu aprovechamientu de la enerxía de los gases: 97,83%, colo que s'amonta l'algame (hasta 2 km con alza nel FN-30) y la enerxía cinética, al momentu del impautu, como'l .600 Nitro Express, ye de 1.800 lb pa caza mayor. Al nun tener pieces móviles, la precisión ye notable a gran distancia, como nel casu del .222 Swift y el 6,5 x 52 Mannlicher-Carcano usáu nel magnicidiu del Presidente de los Estaos Xuníos John Fitzgerald Kennedy.

El fusil semiautomático estremar d'otros tipos distintos porque, al remanar el gatíu, dispara namái una sola bala y asitia automáticamente na so recámara otru cartuchu, que va ser disparáu al apertar de nuevu'l gatíu. Son armes que disparen "tiru a tiru", recargándose automáticamente en cada disparu, pero nun tienen capacidá pa disparar rabaseres; esto ye, nun tienen "selector de disparu". Estes armes, ente les cualos atópense'l fusil M1 Garand d'Estaos Xuníos, o'l Gewehr 43 alemán, fueron los predecesores de les automátiques. Genéricamente defínense como armes de cerrojo móvil; por eso'l nome téunicu d'esti cerrojo ye "conxuntu móvil".

D'esta forma, y usando cargadores extraíbles, de cambéu muncho más rápido y senciellu que los cargadores tubulares o los clásicos peñes de los fusiles de cerrojo manual, un soldáu puede cuasi triplicar la cantidá de disparu per minutu al respeutive de un oponente armáu con un fusil de cerrojo manual, independientemente de que'l cargador seya fixu (peñes) o extraíble.

Esisten dos tipos distintos d'armes de cerrojo móvil:

Cerrojo con percutor fixu. Tienen el percutor fixu al cerrojo o conxuntu móvil, de manera que'l cerrojo, al ablayase palantre por efeutu del resorte recuperador, emburrie un cartuchu del cargador escontra la recámara del cañón y al cerrase totalmente percute el cartuchu. Por efeutu del emburrie del cartuchu escontra tras polos gases, el cartuchu emburria'l cerrojo escontra tras, que nel so camín fai la espulsión de la vaina vacida, pola aición de la uña extractora y el tope expulsor. Al llegar tras, el cerrojo ye emburriáu nuevamente palantre pol resorte, empecipiándose un nuevu ciclu de disparu, espulsión, recarga y disparu. Si l'operador caltién el gatíu primíu, el ciclu ye continuu y produzse el disparu continuu o "rabasera".

Cerrojo con percutor independiente. Tienen el percutor nel cerrojo pero nun ye fixu. Cuando se dispara tamién se mueve'l cerrojo escontra tras, pero l'emburrie del cerrojo ye por efeutu d'una toma de gases que se fai a la fin del cañón. D'esta forma hai un mayor aprovechamientu de los gases y una meyor estabilidá que dexa una meyor precisión, según partes de menos masa, lo que produz un arma más llixera. El cerrojo ye emburriáu igualmente escontra tras y palantre pal ciclu de disparu, espulsión, recarga y disparu, pero pola forma de toma de gases nel cañón llógrase un mayor númberu de disparu per minutu.

Les armes automátiques, que pueden ser de cerrojo abiertu o zarráu (percutor fixu o móvil), son esencialmente armes semiautomátiques pero con selector de tiru: una pieza pon al cerrojo en posición "flotante" o movimientu llibre mientres l'operador caltién el gatíu o disparador primíu, xenerándose asina la llamada "rabasera".

Unu de los primeros fusiles semiautomáticos en ser adoptáu por Exércitu dalgunu foi'l Fusil Mondragón, diseñáu pol xeneral mexicanu Manuel Mondragón y adoptáu pol Exércitu mexicanu en 1908 cola designación Fusil Porfirio Diaz Sistema Mondragón Modelu 1908. Esi mesmu añu, el gobiernu mexicanu robló un contratu cola SIG pa la producción de 4.000 fusiles M1908 cubicaos pal cartuchu 7 x 57 Mauser. Pero por cuenta de la inestabilidá política d'aquel entós y al entamu de la Revolución mexicana, hacia 1910 solamente suministrárense 400 fusiles de los 4.000 ordenaos. Por cuenta de problemes con cartuchos de mala calidá y al altu costu de producción (160 francos suizos por fusil), atayóse'l contratu. El fusil Mondragón yera remanáu polos gases del disparu, pero podía funcionar como un fusil de cerrojo si cerraba la válvula montada nel tubu de gases. Emplegaba dos modelos de bayoneta, un tipu cuchiellu y otru tipu espátula,^[2] que tenía un filu pa cortar alambre y otru pa cortar madera.^[3]

L'americanu John Pedersen crea un proyeutu en 1917 pa desenvolver un fusil semiautomático, qu'incluyía l'usu d'un cartuchu de menor calibre que l'americanu estándar, el .30-06 Springfield, pa meyor control de l'arma al disparase. El so proyeutu foi refugáu polos estaos mayores de les Fuercies Armaes d'Estaos Xuníos, que nun queríen l'adopción de cartuchos menos potentes a la fin de la Primer Guerra Mundial.

Nos años anteriores a la Segunda Guerra Mundial apaecen los primeros fusiles semiautomáticos.

Los Exércitos d'Estaos Xuníos y alemán fueron les únicos qu'usaron dende'l principiu de la Segunda Guerra Mundial les úniques armes automátiques de la guerra en grandes cantidaes: el subfusil Thompson calibre 11,43 mm (.45) y el subfusil MP40, amás del M1 Garand, que s'utilizaría depués na Guerra de Corea. Dende entamos de la Segunda Guerra Mundial, los soviéticos fabricaron y emplegaron el fusil semiautomático Tokarev SVT-40 y al rematar la mesma, la carabina semiautomática Simonov SKS, emplegada pelos países del Bloque del Este y les guerrilles comunistes de tol mundu hasta la década de 1960.

El fusil d'asaltu ye anguaño l'arma más común de la infantería y caracterízase por tener un mecanismu selector de fueu que-y dexa disparar en manera semiautomático (para mayor precisión a mayor distancia) o disparar en manera automática (para mayor númberu de bales en menor tiempu mientres un combate a curtia distancia, cola desventaxa de menguar la so puntería).

Considérense "auténticos" fusiles d'asaltu aquellos qu'usen un cartuchu de menor potencia que los habituales na Segunda Guerra Mundial (esto ye, menores del actual 7,62 x 51 OTAN). Aquellos qu'utilicen cartuchos más potentes nun se consideren "auténticos" fusiles d'asaltu pola so falta de control en fueu automático. A los fusiles de calibre 7,62 mm, como'l FN FAL, considérase-yos ametralladores nos EE.XX.

La distancia efectiva de combate d'un fusil d'asaltu ye d'unos 200 m, considerándose 100 m la distancia óptima.

Pal cartuchu 7,62 x 51 OTAN, defínense les siguientes distancies:

• Distancia normal d'emplegu: 400 m. Aquella a la qu'un tirador esperimentáu tien una probabilidá de 1/3 de faer blancu, y ye la usada pa empecipiar el combate ente infantería.

• Algame máximu eficaz: 800 m. Aquella a la que si de casualidá se fai blancu, entá nun siendo letal, provoca firíes que causen baxa, y determina zones de prohibición o interdicción, por aciu l'emplegu de rabaseres, a los movimientos enemigos.

• Algame máximu: 3000 m. La mayor distancia que puede percorrer el proyeutil antes de detenese por sigo mesmu y ensin algamar blancu dalgunu.

Tien De entendese que pa cada calibre y carga de proyeición distintes, la distancia normal d'emplegu, l'algame máximu eficaz y l'algame máximu varien, siendo les equí referíes les correspondientes al estandarizado cartuchu 7,62 x 51 OTAN.

El primer fusil d'asaltu creáu foi l'italianu Cei-Rigotti na década de 1890, qu'emplegaba'l cartuchu 6,5 x 52 Mannlicher-Carcano y funcionaba con un mecanismu de gases como los actuales, pero nunca entró en serviciu militar.

El primer fusil d'asaltu qu'entró en serviciu militar foi'l Avtomat Fiódorova (fusil automáticu Fiódorov, en rusu) en 1916. Foi creáu pol inxenieru rusu Vladímir Fiódorov pa sirvir mientres la Primer Guerra Mundial y considérase el meyor fusil d'esa guerra.

El Fiódorova almacenaba 25 cartuchos nun cargador curvu extraíble. La so culata yera similar a la que teníen los fusiles de la dómina, pero incorporaba un pistolete asitiáu delantre del cargador pa facilitar el control del fusil mientres el disparu en manera automática. Utilizaba'l cartuchu xaponés 6,5 x 50 Arisaka, debíu al poco retrocesu que producía al ser disparáu y al so disponibilidad gracies a les captures efectuaes mientres la Guerra Ruso-Xaponesa, según a la compra de fusiles Tipu 38 pa emplegalos na Primer Guerra Mundial.

Esti fusil participó na Revolución rusa y foi adoptáu en pequeñes cantidaes pol Exércitu Coloráu tres la Revolución. Sicasí, namái se fabricaron unes 10.000 unidaes y foi retiráu del serviciu pola so impopularidá ente los militares, por causa de la so fraxilidá y menor potencia de la so munición comparada cola cartuchería estándar que s'emplegaba nos fusiles de cerrojo del restu d'Europa.

El desenvolvimientu y l'aplicación d'un fusil d'asaltu llevar a cabu n'Alemaña antes de la Segunda Guerra Mundial.

El famosu fusil d'asaltu StG44 foi'l primeru en compartir les carauterístiques y accesorios de los actuales. Tuvo dellos nomes, pero referir al mesmu.

Dempués de la Primer Guerra Mundial, el tratáu de Versalles imponía munches llimitaciones armamentísticas a Alemaña. Ente elles prohibía la dotación de subfusiles al so minúsculu exércitu, lo cual obligó a los responsables militares a consiguir nueves armes que tuvieren al marxe d'estes llimitaciones.

Mientres la década de 1920 y sobremanera na de 1930, n'Alemaña investigar cartuchos de menor calibre que tendríen la ventaya d'abastecer de mayor cantidá de munición a cada soldáu.

Dende 1938 l'Estáu Mayor del Exércitu Alemán ordenó'l desenvolvimientu d'un fusil coles carauterístiques d'un subfusil, y concedióse un contratu a C. G. Haenel pa desenvolver una carabina ametralladora (Maschinenkarabiner, n'alemán, embrivíu MKb). L'encargu recayó nel so inxenieru xefe, nada menos que Hugo Schmeisser, creador de los subfusiles alemanes MP.

La primera guerra relámpago foi realizada polos alemanes en 1939 pa conquistar Polonia. Militares y téunicos alemanes fixeron investigaciones posteriores, que concluyeron na necesidá de perfeccionar el fusil común d'infantería p'ameyorar el rendimientu nesti tipu de combate. El nuevu fusil tendría de ser:

• Más llixeru.
• Con disparos automáticos d'algame letal superior a 50 m.
• Con máximu algame letal hasta 400 m.
• Con capacidá de disparar en manera semiautomático y automáticu dende una posición fixa o moviéndose.
• Y municiones qu'amás de menor calibre fueren menos potentes, por que los disparos automáticos fueren controlables.

En 1942 apaez el cartuchu 7,92 x 33 Kurz (curtiu) y Haenel basar nésti pa crear el so primeres MKb denominaes MKb42 H, y Walther creó otros dos MKb distintos denominaes MKb42 W. Ente los prototipos de Walther y Haenel había notables diferencies ente los mecanismos de disparu. L'altu mandu alemán verificó les bones prestaciones de los MKb, pero Adolf Hitler ordenó la clausura del proyeutu MKb, xustificándose en razones loxístiques y granibles, pero ordenó que s'amontara la producción de los subfusiles (MP; Maschinenpistole, n'alemán).

Pa siguir el proyeutu, se rebautizó col nome de MP42, pa face-y creer a Hitler que se desenvolvería un nuevu subfusil. El proyeutu de Haenel yera'l más vidable y foi sometíu a una serie de modificaciones antes de fabricalos. El nuevu prototipu llamóse MP43. Los MP43 fueron probaos en combate per primer vegada nel frente rusu cerca de Cholm, a finales de 1942, con escelentes resultaos. El primer pidíu foi apurríu al exércitu alemán en 1943.

Dempués de recibise'l primer pidíu, Hitler ordenó una investigación por desobedecerse los sos órdenes y, darréu atayar, sorprendíu de los informes que confirmaben les ventayes del MP43 nel campu de batalla, polo qu'ordenó la producción masiva en desterciu de los subfusiles.

En 1944 la infantería alemana adoptó'l MP43 como arma común, rebautizada como MP44, y darréu por Hitler col nome de StG44 (Sturmgewehr 1944, n'alemán). Sturmgewehr significa fusil d'asaltu en castellán y de ende provién el nome d'esti tipu de fusiles. El númberu total d'unidaes fabricaes hasta la so última producción foi d'unes 650.000 al rematar la Segunda Guerra Mundial.

Los accesorios utilizaos por delles unidaes pal StG44 fueron la mira telescópica, el silenciador ya inclusive un primixeniu visor infrarroxu pa combate nocherniegu y hasta un inusual cañón curvado llamáu Krummlauf (col so respeutivu sistema de puntería periscópicu) pa disparar dende les esquines o l'interior d'un tanque ensin esponese. Una variante del MP43, llamada MP43/1, foi la primera que dexaba asitiar distintos tipos de bocachas lanzagranadas.

FG42: Los alemanes tamién desenvolvieron otru fusil d'asaltu basáu nel MP42: el FG 42, que foi diseñáu pa protexer a los paracaidistes mientres el so descensu y usáu per primer vegada en combate en 1943, mientres el rescate de Mussolini nel Gran Sasso.

Dempués de la Segunda Guerra Mundial fixéronse otros modelos de fusiles asalto, basaos nel StG44: AK-47, CETME, FN FAL y M14. De toos estos, los dos últimos nun tener les mesmes carauterístiques ventaxoses del AK-47, precisando un caltenimientu moderao y frecuente. Si emporcar con tierra o se mueyen, blóquiense. Amás, estos fusiles son más caros de fabricar. La ventaya d'estos fusiles occidentales ye que tienen mayor precisión y algame. L'HK G3 provién d'una actualización del CETME, consistente en reemplazar pieces de madera (culata y guardamano) por pieces de plásticu.

Toos esos fusiles son potentes, debíu al usu del cartuchu 7,62 x 51 OTAN, pero son más difíciles de controlar en manera automática que l'AK-47 (7,62 x 39). Por eso los ingleses preferíen usalos en manera semiautomático.

El AK-47 (Avtomat Kalashnikova 1947, en rusu) ye un fusil d'asaltu creáu por Mijail Kalashnikov en 1944, anque empezó a trabayar na creación d'ésti en plena ofensiva soviética nel añu 1941, mientres él yera sarxentu d'una unidá de tanques. En 1947 perfeccionar hasta'l modelu actual, siendo en 1949 cuando la URSS mercó-y la Patente d'inventor creador, pasando a ser ésta de Dominiu Públicu Soviéticu (Propiedá del Pueblu), adoptándola como Arma Reglamentaria, en concretu fusil oficial del Exércitu Coloráu nesi mesmu añu (1949).

El AK-47 ta fechu d'aceru y madera, usa cargadores d'aluminiu y plásticu (polo que ye bien llixeru de pesu) y ye bien resistente ante situaciones de combate adverses. Por casu, comprobóse que sigue disparando anque tea ferruñosu, puerco, entartalláu por un camión o somorguiáu so l'agua. Usa'l cartuchu 7,62 x 39 y el so cargador estándar ye de 30 cartuchos.

Esisten munches variantes, como'l AKM, el AKS (versión más curtia) y el AK-74.

Ye'l primer fusil d'asaltu que s'utilizó llargamente nel mundu. Anguaño usar exércitos de 55 países. Ye rentable y fiable, porque ye económicu de fabricar, rique un caltenimientu mínimu y ye pocu frecuente que s'estropie. Tien una cadencia de 600 disparos/minutu, a una distancia media de 400 m y utiliza dos tipos de cargadores: curvos, de 30 a 90 cartuchos; y tambores, de 60 a 100 cartuchos.

El M16 ye'l primeru qu'usa un cartuchu fayadizu pa un fusil d'asaltu, el 5,56 x 45 OTAN, qu'a pesar de ser menos potente qu'aquellos que disparen el 7,62 x 51 OTAN, ye más bono de controlar qu'éstos y tamién ye más peligrosu de cerca.

A curtia distancia, el cartuchu 5,56 x 45 OTAN causa firíes internes nel cuerpu humanu difícilmente curables. Puede enfusar cascos y chalecos antibales a mayores distancies (hasta los 200 m en modelos tipu OTAN) y polos sos menores dimensiones, un combatiente puede llevar más cartuchos. Un combatiente con cinco cargadores (cuatro nos portacargadores del correaxe y unu na arma) de venti cartuchos de 7,62 x 51 OTAN carga col mesmu pesu y nel mesmu espaciu qu'otru con cinco cargadores de trenta cartuchos de 5,56 x 45 OTAN, lo que significa qu'esti postreru col mesmu espaciu y pesu dispón d'un 50% más de munición. A partir de los 200 m yá va perdiendo sensiblemente letalidad y capacidá de perforación, anque en teoría una bala perdida inda puede ser letal a más de 1000 m. Lo cierto ye que, de media, a más d'unos 200 suel provocar mancaos, lo que logísticamente ye más perxudicial pa un exércitu.

El M16 yera distintu a otros modelos contemporáneos de la so dómina, pol so diseñu y mayor llixereza; taba fechu de polímeros, aleaciones y aluminiu.

La empresa Colt vendió les primeres unidaes a la Fuercia Aérea en 1962, denominaes AR-15, y darréu esi mesmu añu al exércitu d'Estaos Xuníos. El Pentágonu renombró al fusil como M16.

Enantes pensábase que'l M16 yera una arma ineficaz, porque nos primeros meses de la Guerra de Vietnam morrieron munchos soldaos d'Estaos Xuníos, yá que'l so M16 trabar en plenu combate y cayíen víctimes de los vietnamites.

La ineficacia deber a que los soldaos nun-y daben caltenimientu fayadizu a los sos fusiles, porque-yos fixeron creer que precisaba'l mínimu, y munches vegaes nengunu. Amás, el clima empioró'l so funcionamientu. Tamién yera ineficaz porque utilizaba un cartuchu 5,56 x 45 OTAN con fulminante corroyente y pólvora qu'apexaba l'arma. Otros defectos yeren la falta d'un estractor de bales y un cargador pocu resistente y propensu a deformarse.

Se rediseñó el fusil y corrixéronse los sos problemes. Amás aprovióse a les tropes con equipos de llimpieza apropiaos. La nueva versión del fusil nomaríase M16A1.

Anguaño úsense delles versiones de M16: Los M16A2 y M4A1 (una versión más curtia, con un cañón más curtiu -15" frente a 20" del estándar- y culata telescópica) y los M16A3 y M16A4, ente otres. El "A2" ye daqué más robezu que'l "A1", el so cañón foi diseñáu pa disparar el nueva y más precisu cartuchu 5,56 x 45 OTAN (SS109), consiguiendo una gran meyora nel algame. Mirar tamién fueron camudaes p'aprovechar l'algame. Anque'l proyeutu orixinal incluyía un cañón pesáu p'aumentar entá ye más la precisión, refugar por problemes pa compatibilizar el fusil col anclaje del lanzagranadas, acutar pa les versiones de francotirador. La culata ye más ergonómica. El "A2" foi adoptáu mientres la década de 1980 pol exércitu d'Estaos Xuníos. Los M16A3 Y A4 son versiones del "A2" especialmente llistes p'almitir complementos, como mires de visión nocherniega y otros.

Anguaño l'enclín ye menguar entá más el retrocesu del disparu de los cartuchos qu'usen los fusiles automáticos, ensin perder letalidad y/o demasiada potencia. Comprobóse que la mayoría de los combates tienen llugar a una distancia inferior a 200 m, de forma que los cartucho potentes de gran cubique nun son bien eficientes pa les curties distancies apocayá mentaes.

La OTAN dexó la sustitución de fusiles cubique 7,62 mm polos de 5,56 mm, cola metá de pesu, lo que dexa al soldáu tresportar el doble de munición y disparar en manera de rabasera de forma más precisa al tener menos pólvora, pierde potencia a favor del tirador. La so capacidá de penetración caltener a la distancia operativa, anque se pierde estabilidá y precisión a más de 300 m.

P'atacar blancos a más de 300 m, empléguense fusiles de francotirador o ametralladores que disparen el 7,62 x 51 OTAN. Últimamente xeneralizóse ente los francotiradores l'emplegu de fusiles de gran calibre, como de 12,7 mm (.50 BMG), que la so misión ye destruyir con bales antiblindaje vehículos blindaos llixeros ya instalaciones enemigues hasta 1000 m de distancia.

Tamién se xeneralizaron los fusiles con más pieces feches de polímeros, que-yos apurren mayor llixereza, según los fusiles d'asaltu con colimadores, xeneralmente de 1,5x aumentos, p'amontar la puntería del combatiente.

• Fusil semiautomático
• Fusil de combate
• Fusil d'asaltu
• Fusil de francotirador
• Fusil antitanque
• Granada de fusil
• Carabina
• Mosquete

• Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Fusil.
• Evolución del sistema de disparu hasta'l sistema de percusión Archiváu 2006-04-24 en Wayback Machine
• Fusiles de pedernal