Cindy Sherman

Cindy Sherman
Vida
Nacimientu	Glen Ridge[1], 19 de xineru de 1954[2] (70 años)
Nacionalidá	Estaos Xuníos [3]
Familia
Casada con	Michel Auder (1984 – 1999)
Estudios
Estudios	Colegio Estatal de Búfalo (es)
Llingües falaes	inglés[4]
Oficiu	fotógrafa, direutora de cine, activista polos derechos de les muyeres, realizadora, artista
Participante Documenta 7 (es)
Llugares de trabayu	París y Estaos Xuníos
Trabayos destacaos	Untitled 96 (en) Untitled 153 (en)
Premios	ver Beca MacArthur Goslarer Kaiserring Beca Guggenheim [5] Premio internacional de la Fundación Hasselblad  (1999) [6] Praemium Imperiale  (2016) [7] Premio Wolf en Arte  (2020) [8] Time 100  (2022) [9]
Miembru de	Academia d'Estaos Xuníos de les Artes y les Lletres Real Academia de Arte (es) Academia de les Artes y les Ciencies d'Estaos Xuníos
Movimientu	arte feminista (es) [10] abject art (en) [11]
Xéneru artísticu	semeya autorretrato (es)
IMDb	nm0792398

Cynthia Morris Sherman (19 de xineru de 1954, Glen Ridge), conocida como Cindy Sherman, ye una artista, fotógrafa y direutora de cine d'Estaos Xuníos.

Sherman ye una de les representantes más importantes de la fotografía de posguerra en Nueva York, exhibió más de tres décades de trabayu nel Muséu d'Arte Moderno.

Artista, fotógrafa, direutora de cine d'Estaos Xuníos Al xirar la cámara escontra sigo mesma, Cindy Sherman foi una de les fotógrafes más respetaes del sieglu XX. A pesar de que la mayoría de les sos fotografíes son imáxenes d'ella, sicasí, estes fotografíes nun son autorretratos. Sherman utilizar a sigo mesma como un vehículu pa una variedá de temes del mundu modernu: el papel de la muyer, el papel del artista y munchos más. Al traviés d'una serie de distintes obres, Sherman plantegó difíciles ya importantes preguntes sobre'l papel y la representación de les muyeres na sociedá, los medios de comunicación y la naturaleza de la creación del arte.

La vida de Sherman empezó en Glen Ridge, un suburbiu de la ciudá de Nueva York. La so familia camudóse pocu dempués de nacer, Sherman creció como la más nueva de cinco hermanos na ciudá de Huntington, Long Island. A diferencia d'otros artistes, Sherman nun taba particularmente arreyada nes artes cuando yera nueva, el so padre ganaba la vida como inxenieru y la so madre trabayaba como maestra de llectura. Sherman diz que nun sabía lo que yera'l mundu del arte hasta que foi a la universidá. A pesar de que los sos padres escarecen d'interés artísticu, sofitaron la so decisión d'entrar na escuela d'arte dempués de terminar la escuela secundaria.

Cindy Sherman empezar a interesar poles Artes Visuales na Universidá de Buffalo. La carrera de Sherman en Buffalo empezó bien distinta de como acabó. Nel so primer añu, Sherman empezó a trabayar la pintura hasta qu'un día, diose cuenta de que nun yera abonda. Atayada poles llimitaciones de la pintura y la sensación de que fixera tou lo que pudo, dar por vencida. Sherman dixo que sentía que "... nun había namás que dicir [al traviés de la pintura ] Taba meticulosamente copiando otru arte y entós di cuenta de que namái podía usar la cámara y desenvolver les mios idees con ella", y esto ye lo que fizo. Sherman reconoz que nunca podría tener ésitu como pintora. Al escarecer de la conexón crítica que precisen pa siguir cola pintura, Sherman volvió a la fotografía, que foi lo qu'estudió mientres el restu del so tiempu en Buffalo. Mientres esti tiempu, conoció a Robert Longo un artista que va ser bien importante na so vida. Xunto con Longo y el so compañeru d'estudios Charles Clough, Sherman formó Hallwalls, un espaciu d'artistes independientes onde ella y otros artistes esponíen. Dempués de la so graduación, en 1976, decidió camudase a Nueva York pa embarcase de llenu na so carrera artística, nun loft en Fulton Street nel baxu Manhattan. Foi entós cuando empezó a tomar fotografíes de sigo mesma. Estes fotografíes, autorretratos conceptuales, vendríen ser conocíes como Complete Untitled Film Stills (1977-1980),^[12] nos que escenifica situaciones con vestuariu y utilería pa dar a les fotografíes l'apariencia d'un fotograma cinematográficu, usando estética y planos propios del Cine negru. N'otra conocida serie "Semeyes históriques", Sherman personifica protagonistes masculinos de pintures clásiques de la historia del arte d'Occidente, tales como "Baco enfermu" de Caravaggio,^[13] ente otros. Magar Sherman apaez nes fotografíes, ella nun les considera puramente autorretratos: los Untitled Film Stills, seique unu de los sos trabayos más conocíos de la carrera de Sherman hasta'l momentu. Nestes fotografíes, qu'empezaron en 1977, Sherman poner a sigo mesma nel papel d'actriz de películes clase B. Les sos fotografíes amuesen personaxes construyíos con peluques, sombreros, vistíos, ropa a diferencia de la suya. Estes fotografíes pueden confundise con retrato pero son daqué bien distinta. En caúna d'estes fotografíes, Sherman xuega un roll, non una persona real, sinón una ficción autofabricada. Ella ye l'ama de casa arquetípica, la prostituta, la muyer en peligru, la muyer ente llárimes, la baillarina, l'actriz y el maleable, camaleónica Sherman xuega toos estos personaxes.

La dómina na que Sherman dar a conocer como fotógrafa había munches muyeres artistes que'l so trabayu respondía a la mirada lasciva d'un públicu masculín. L'artista neoyorquina de performance Hannah Wilke yera un pesu pesáu mientres esti periodu, de cutiu posaba desnuda y esfrutaba abiertamente del so curiosu eróticu. Resultaba en parte un personaxe voluntariu y en parte una verdá física. Al contrariu que l'exhibicionismu de Wilke, qu'emplegaba'l desnudu como una lliberación, Sherman foi siempres una artista del ocultamiento, amarutándose dende mediaos de los setenta pa emular fantasíes pop. El desnudu nun formaba parte del so trabayu a pesar de que nos años ochenta,  tres los ésitos de los sos fotogrames, adoptó na so fotografíes pechos sintéticos y vulves artificiales qu'añadíen un divertimento viciosu a la fantasía masculina.

Mientres los años setenta, Sherman xugó un papel preponderante na reestructuración feminista del cuerpu, movimientu aniciáu y calteníu poles muyeres. Esta xeneración creía que “lo personal ye políticu” y los artistes de performance, na so mayoría muyeres, apoderar d'esti axoma y tresformar, a la vista de los sos llogros, en daqué ablucantemente real  basáu na disforia esistente ente los sexos. La mesma Sherman, especialmente nos sos empiezos, creó infinidá de personaxes colos que quedar apolmonáu pola cantidá de cares y cuerpos que yera capaz de construyir usando'l so propiu cuerpu.   La so importancia como artista mora nesti apabullamiento. Nel so apostáu intentu de revelar la naturaleza interpretativa de la psique femenina, Sherman adquier múltiples y variaos cares. Los seres que remanecen de los sos brillosos tresformamientos pertenecen al glamour de la industria cinematográfica de los años 30 y 40, cuando la guapura femenina yera la clave pa vender entraes.

Pa dalgunos resultaría fácil calificar les fotografíes de Sherman como arbitraries; el so efeutu teatral respondería a la so naturaleza esencialmente artificial. Vistes d'esta miente, les imáxenes pierden la so estravagante intensidá y conviértense en crítica a la femineidad tal como Hollywood representar. Anque l'artificiu ye una estrataxema importante nos trucajes de Sherman, tamién intenta espresar la verdá de posar. Esto crea una dialéutica, presente d'una manera más poderosa nos sos primeros trabayos. Como vamos ver, na so última obra l'artista vence a la rensía y a una visión negativa de la muyer. Sherman conxuga la verdá y l'artificiu coles mesmes. Fai fincapié nel momentu que surde cuando una muyer yá nun sabe si ta interpretando un papel o revelando'l so propiu ser.

La coleición de fotogrames de Sherman implica, d'una manera bastante obviu, una redirección imaxinaria de la muyer nuna sociedá gobernada por homes. Sorprendentemente y de una manera bien efectiva, caltién el decoro nos fotogrames de pequeñes dimensiones polos que ye más conocida. Pero la modestia tien un preciu. L'artista interpreta al so xéneru de cuenta que llama l'atención sobre'l papel subordináu de la muyer. A partir de los años ochenta Sherman evoluciona como “fotografista”. La conciencia de la subordinación convertir n'impulsu pa una serie de fotografíes que'l so conteníu destila una rabia apolmonante, como si la imaxe encantadora qu'adoptó nos sos primeros trabayos quixera vengase de l'acusación de que les muyeres interpreten la so femineidad pa prestar a los homes

Dada la enorme diferencia ente'l so primer trabayu y los sos últimos esfuercios, resulta necesariu dixebrar dambes etapes como meyor podamos. A pesar de l'astucia evidente cola que Sherman interpreta'l papel protagonista nes sos primeres coleiciones de fotogrames, éstos contienen la inocencia de la mocedá; ye nuevu y curiosa, asina que les fotografíes que toma de sigo mesma presten dende'l puntu de vista eróticu y coles mesmes, de manera implícita, resulten edificantes. Nes mesmes imáxenes de pequeñes dimensiones en blancu y negru al empiezu de la exhibición del Muséu d'Arte moderno apréciase l'algame del mentáu equilibriu.

Polo xeneral les fotografíes funcionen como alternatives a lo ordinario, esi ser pedestre nel que la mayoría sofitamos pa pasar los díes. Hai una fotografía extraordinariamente sexi, Fotograma ensin títulu#13 (1978) qu'amuesa a una roxa y voluptuosa Sherman coyendo un llibru d'arte del estante d'una biblioteca. A pesar de que sostién el llibru, la so mirada nun ta nel estante sinón que se dirixe escontra daqué que nun podemos ver. El so pelo apaez esparnáu sobre'l so frente, mientres una cinta de pelo trata de caltenelo n'orde. Anque nun ye una fotografía pa Playboy, sí tien una atraición xenuina al amosar la contorna (vistíu) del cuerpu de Sherman. La falta d'espontaneidá, la certidume de que se posó pa la semeya, introduz la noción d'artificiu, que extrañamente contién coles mesmes ciertu sentimientu d'autenticidá.

Una de les diferencies más importantes ente Nan Goldin, la otra fotógrafa americana, y Sherman anicia en que la llamada autenticidá de Goldin ye consecuencia d'una realidá producida pol so propiu interés nel sexu, ente que Sherman ye una artista que les sos recreaciones dan como resultáu daqué muncho más creíble. El aura de fantasía de Sherman llévanos de dalguna manera a aceptar el so contrariu, esto ye, aceptar que lo que vemos ye real. Esto puede asoceder porque tamos tan acostumaos a ver fotogrames que los consideramos como daqué más real que la mesma realidá que nos arredola.  El tresformamientu resulta básica na personalidá artística de Sherman. Tresforma'l so ropaje psicolóxicu dende una inxenuidá supuestamente inocente hasta les imáxenes qu'amuesen, nun procesu d'enoxu ascendente, a una muyer que les sos interpretaciones algamen una ferocidá práuticamente mitolóxica.

Los sos primeros trabayos atestigüen un erotismu más senciellu. Fotograma ensin títulu#14 (1978) presenta a Sherman con un vistíu negru y collar de perlles nuna habitación con un tocador y una mesa. Vemos el llombu de Sherman y un reflexu de la mesa, con un vasu de vinu y una siella, nel espeyu direutamente detrás d'ella. El so aspeutu, intensificáu pola so mano sofitada na mexella, paez alerta, inclusive llixeramente aprensivu. De nuevu la so mirada dirixir escontra daquién o daqué que nun vemos. El so curiosu físicu define la fotografía, en manera que fai xusticia colos amoríos de les películes feches una o dos generación primero que los sos fotogrames. Posar romántiques incluyir nun bon númberu de les sos primeres semeyes, pero nun acorvien al espectador. Formen parte d'un conxuntu de posibilidaes emocionales prindaes nel momentu que espresen la femineidad ensin resaltar necesariamente'l feminismu. Por cuenta de que escarecen d'ideoloxía en sentíu tradicional, traten más sobre los sentimientos, sobre la psicoloxía. Polo tanto nun pertenecen al arte más politizáu de la so dómina, anque quede claro que los asuntos que trata pertenecen a la personificación del xéneru, vistu por una muyer interpretando pal prestar de los homes.  

La imaginería en sí mesma ta aisllada, una y bones Sherman apaez cuasi siempres sola nes fotografíes, lo cual intensifica y acentúa les circunstancies mórbidas de nun tener amigos o familiares colos qu'interactuar. Sicasí l'acompañamientu por otra persona echaría per tierra l'aislamientu míticu de la mayoría de les fotografíes, que dempués de too esisten como demostración del artista alienado, posmoderno. Atopamos cierta resistencia nestes imáxenes que van más allá de los estilizados accesorios de la coquetería, escontra un llugar onde asocede daqué más fondu. Anque munches d'estes semeyes traten sobre les emociones, en munches d'elles el ciñu ye falsu, señalando de dalguna manera les consecuencies, básicamente irreales o surreales, de la supuesta verdá de la cámara. Al tar falando de les imáxenes d'una muyer nueva, deducimos con facilidá qu'entá nun fixeren esmornia nella les penalidaes de la esperiencia. Esto significa que l'arte –l'arte de les fotografíes- ye abonda pa rescatar al ser que se tornaría tan enritáu nel so procesu de maduración. La razón de qu'esto asoceda paez tener poques esplicaciones o xustificaciones. A cencielles ye asina. La esperiencia de les sos últimes semeyes, decidida como ta a interpretar a la muyer dende una óptica bien severa, nun dexa pistes por que'l so públicu pueda entender el so trabayu. Ye como si, tres la feúra de les sos natures de goma o sol maquillaxe de les sexys roxes de bote, inda cupiera una indignación más grande. ¿Qué-y fadría a Sherman trabayar d'esta miente?        

ARTIFICIALIDÁ:

Les fotografíes más llóbregues dar a finales de los ochenta y principios de los noventa: son espantibles y grotesques. Hai una fienda enorme ente los sos fotogrames y los trabayos fechos con partes del cuerpu sintétiques. La feúra apostada nel arte tien una llarga historia, sicasí nel casu de Sherman la desfiguración ye tan estrema que de dalguna manera pierde la capacidá de sorprender. Sherman ta sobreactuando al amosar el so sentíu del decoro estrozáu, onde les imáxenes convertir n'exemplos d'una malformación estrema, hasta'l puntu de que yá nun son terroríficas sinón absurdes.

Siempres esistió un componente surreal na so sensibilidá –los fotogrames inverten la espectación al suxerir una realidá que finalmente ye productu de la imaxinación-. La imaxe d'un par de traseros con enormes furúnculos –Ensin títulu#177 (1987)- quier deliberadamente ofender la nuesa idea de la dignidá física, nuesa mesma dignidá, según la de la xente polo xeneral. Muncha de la fuercia estético de Sherman provién de la idea de que nós tamién formamos parte de la debacle xeneral de la humanidá, anque resulte fácil alloñase d'estes fotografíes alienadas y ordinaries.

A pesar del mal gustu cuasi risible de les semeyes, queda claro que se basen más na construcción de la imaxinación de Sherman,  qu'en revelaciones de la so psique. Nel primer casu, Sherman apenes amuesa'l so cuerpu nestes imáxenes, polo tanto ye difícil afirmar que ta falando sobre ella. Y en el segundu, l'usu de partes artificiales contribúi a una llectura desamorada del so significáu.   Aun así, la piel ulceroso y l'estremismu sexual d'estes imáxenes llévanos a la entruga del por qué daquién querdría siquier mirales, inclusive teniendo en cuenta que se basen no absurdo de la condición humana, concretamente de la muyer. En Ensin títulu#250 (1992) la cara d'una vieya y horrorosa muyer, con unos cuantos  pelos rubios sintéticos que chisquen una cabeza práuticamente calva, mira direutamente al espectador. Los brazos que sostienen la cabeza tán claramente fechos de madera, mientres los pechos con unos tetos coloraos enormes y un banduyu embarazáu conducen a una enorme natura ensin piernes. El cuerpu fuelga sobre marayos de pelo, y resulta desaxeradamente desagradable d'encarar, como si Sherman tuviera decidida a qu'esta fase del so trabayu tuviera una función de catarsis de dalguna clase. Pero la monstruosidá d'estes partes nun fadien tantu, más bien resulten risibles, una cualidá que Sherman investiga a lo llargo de la so carrera.

Unu nun puede imaxinar trabayu más distante del de los so entamos que lu fixo famosa. Cuando tenía 20 años paecía resolver l'eternu dilema de la muyer, forzada como ta a interpretar el so xéneru.   Hai un grupu de semeyes de los ochenta nos que Sherman representa, en color, una gran variedá de poses: la idea paez ser tomada de los fotogrames cinematográficos, cuasi tol so trabayu posterior debe la so tenacidá y poderíu a  les innovaciones del so primer proyeutu, pero con un llixeru sentimientu de acritud que dempués se convertiría n'auténtica roxura. Nuna estupenda imaxe, Ensin títulu#119(1983), Sherman retrátase como una cantante de mediu pelo, lleva pendientes de plásticu de los que cuelguen perlles artificiales, los brazos estendíos y la boca dafechu abierta. Escarez del despreciu de xéneru d'otres fotografíes del mesmu periodu, razón pola cual resulta más suxerente. Trátase d'una representación de tipu conmovedor na que'l papel  qu'interpreta nun ye alienante sinón que más bien apanga al traviés de cierta vulnerabilidá mediu absurda. Otra imaxe de 1984, Ensin títulu#132, amuésanos a Sherman nun traxe a rayes coloraes y marielles, con un pitu na so manzorga y una llata de cerveza na derecha. La so cara, anque parcialmente asombráu, paez asustáu a pesar de la so sorrisa a medies. De nuevu tratar d'una imaxe d'una vulnerabilidá evidente, anque empieza a configurase la idea de la desfiguración física como muestra de congoxa psíquica o a un nivel más ampliu, de penuria cultural. El públicu de Sherman nun sabe les razones d'esti cambéu, puede a cencielles que l'artista cansárase de caltener una pose de bona persona, yá que la so incidencia no grotesco empieza yá en 1985, cuando nuna imaxe Sherman apoderar d'una peluca d'home y un focico de gochu a la lluz del atapecer.

TRANSGRESIÓN

Dende'l puntu de vista de la conducta, la tensión ente la Cindy Sherman bona y la mala demuestra que la interpretación de distintos papeles tien consecuencies, non solamente pal espectador sinón tamién pa la mesma artista.

La transgresión tien llugar pa recordanos el valor de la performance, que dende mediaos de los años ochenta hasta los primeros noventa apuerta a abiertamente absurdu, caricaturizáu hasta'l puntu de convertise en ridículu. A finales de los años ochenta, Sherman incorpora la imaginería de los grandes maestros, imaginería renacentista que se sofita na desfiguración como una manera de censurar l'autoridá de la historia del arte.Ensin títulu#215 (1989) amuésanos a un nuevu sacerdote afatiáu cola vistimienta del so oficiu; vemos de nuevu una mirada insulsa na distancia, el símbolu de la cruz apenes visible nel dobladillo del faldón. N'otru trabayu, Ensin títulu#183 (1988) Sherman interpreta'l papel d'una matrona renacentista, el so fondu escote dexa apreciar unos enormes pechos falsos. El so vistíu color marfil oldea colos llabios coloraos de Sherman, que ye la única nota de color na fotografía. En Ensin títulu#224(1990), emula a Caravaggio. Una engalanada Sherman afatiada con toga sostién uves verdes na mano y frente a ella sobre una mesa hai un recímanu d'uves coloraes. Estes descripciones dannos una idea de cuan variaos son amarutar de Sherman, lo mesmo que de la so capacidá creativa, que'l so repertoriu paez infinitu.  

Pal añu 2000, Sherman dexa claro que'l travestismu y la ironía fonda seríen les sos grandes temes, encontaos na so rellación cola figura y la psique de la muyer. Les imáxenes de payasos qu'utiliza dende l'empiezu del nuevu sieglu y hasta la metá de la primer década del sieglu XXI resulten agresives y espeluznantes hasta'l puntu de paecer peligroses. El so esaxeráu maquillaxe en colores primarios coincide con miraes d'auténtica malevolencia. Dicha asperez apodera'l so trabayu de la pasada década, decidíu a atacar de manera implacable la dignidá de la muyer. Trátase d'una misoxinia d'un tipu estrañu, perpetuada por una muyer qu'aparentemente dulda del valor de les muyeres.   Una de les imáxenes más horribles parte, de nuevu, del sentimientu de vulnerabilidá. Por casu, nuna fotografía del añu 2000, Ensin títulu#359, vemos a una muyer de mediana edá con maquillaxe blancu alredor del so güeyos y enriba de los llabios les pestañes falses son tan altes que-y lleguen hasta la frente. Decora'l so pescuezu un variopinto conxuntu de cadenes. L'artista, con llabios coloraos, mira a la cámara cola determinación de prestar. Esta emoción repite imaxe tres imaxe, lo qu'inevitablemente, a pesar de la evidente brillantez de Sherman en crear nueves formes, rir de l'ansiedá de la muyer provocada al reconocese  como un oxetu que yá nun resulta curiosu al home. El grotescu maquillaxe  distribuyíu en grueses capes convertir nuna caricatura aparentemente quemada pol sol, que llega al estremu de resultar irreconocible.

Nos sos trabayos más recién, los últimos cinco años, vemos a una artista entrada n'años que sigue ximelgando l'arquetipu de la muyer en sociedá. La idea d'una guapura pasada, muerta na actualidá, apaez con frecuencia; la vulnerabilidá en munches de les sos fotografíes apuerta a repugnante. Por casu en Ensin títulu#465 (2008), Sherman preséntase como una gran dama nes contornes de Central Park; lleva un vistíu pallabra d'honor y un collar de perlles. Vese tamién un pendiente enorme. Podemos apreciar les arrugues sol colorete de les sos mexelles y sobre los llabios. El so cuerpu xiráu a medies apunta intensamente al espectador, con tal mirada que al so llau la d'Aguamala paecería inofensiva. La idea d'amargura nun paez bien alloñada y el papel que representa Sherman resulta desagradable; ta bien enoxada y dispuesta a comunicar esi enfadu.  

N'otra fotografía, Ensin títulu#476 (2008), Sherman interpreta'l papel d'una muyer rica vistida con un traxe llargu de color coloráu, sentada con un perrín terrier gris nel so cuellu. La so peluca ye platiada y tres ella vemos una vista marítima dafechu banal. La imaxe amuésanos a una persona atrapada nel mesmu confort del so ésitu y seique nun seya dir demasiáu lloñe si apreciamos un ciertu toque alegóricu aplicable a nós y a la mesma artista.   Amás de los sos amarutes imaxinarios, Sherman nun demuestra gran interés nel arte, sicasí nel so trabayu de los dos últimos años manifestóse en contra del trabayu gráficu, de normal de la naturaleza. Nuna imaxe ensin títulu de 2010 lleva un disfraz que recuerda vagamente a un cosacu, un güeyu negru y tres cadenes xuníes colgando de la so chaqueta. Esto asocede nel llau esquierdu de la fotografía, nel derechu ver con un llargu pelo morico y afatiada con una falda marrón hasta los pies. Tres dambes figures atopamos la impresión d'un camín decoráu con árboles a entrambos llaos. La imaxe ye en blancu y negru. En dambos casos, la mirada de Sherman ta perdida, nun rexistra nada mientres mira al espectador.  

Nuna construcción similar, tamién de 2010, la figura de la izquierda lleva una túnica tresparente  sobre un vistíu azul con flores blanques. Na fotografía paez cansada, visiblemente avieyada. Nel llau derechu, Sherman lleva un disfraz color carne qu'ufierta la desnudez como una especie d'entretenimientu absurdu: el disfraz inclúi unos pechos escomanaos y un triángulu de pelo púbicu. Con una corte de pelo de mozu de los recaos, Sherman sostién una espada descaradamente falsa. Tres la figura topamos lo que paez ser una escena del sieglu XIX, un llagu arrodiáu per un frondoso monte. La imaginería gráfica vuelve tar en blancu y negru. La idea del mitu toma cuerpu,  damos cuenta de que Sherman pretende representar una mitoloxía risible del ser.    

Nestos últimos trabayos, paez como si Sherman nun tuviera terminando con estrueldu, sinón más bien con un quexíu. Pero Sherman nun llegó inda a los sesenta años, asina que sería prematuru carauterizar esto como la so despidida del arte. Na so prodixosa producción de cerca de 500 imáxenes l'artista prinda la hestoria de la femineidad ensin vencer a ideoloxíes. O eso paez. Baxu amarutar, so esa mirada imperiosa, paez que les idees de Sherman sobre'l deséu de ser amada y aceptada tienen cierta cualidá subversiva. Les muyeres aprienden la clase de comportamientu del que Sherman móflase, nun ye como si tuvieren xenéticamente preparaes pa prestar. Per un sitiu, esti arte radicalizar pola idea de vulnerabilidá que lleva consigo, polo tanto nun puede dicise que Sherman llindar a amarutase. Ella interpreta y personifica coles mesmes el comportamientu del so xéneru. Trátase d'un teatru que apuerta a tan auténticu que'l realismu políticu surde dientro de la fotografía. Nun se trata de la obviedad del arte de Sherman, sinón del so conteníu más fondo. De fechu ye daqué que l'espectador tien d'albidrar, una y bones el contestu nunca queda claro. L'enfadu del que les fotografíes de Sherman tán imbuyíes ye muncho más accesible, sicasí ye un efeutu distante. La Sherman real atopar en dalgún llugar ente la charlatanería de les sos amarutes y la vulnerabilidá de los sos míticos personaxes, daquién que pertenez claramente a los añales de la historia del arte contemporáneo.  

• Elcuerpo tullíu (la congoxa de muerte nel arte) José Miguel G. Cortés.
• Muyeres artistes (2005) Thaschen GmbH ISBM 978-3-8228-4120-4
• (2006) Johanna Burton (ed.): Cindy Sherman. The MIT Press. ISBN 0-262-52463-5.
• (2007) Cindy Sherman: A Play of Selves.Hatje Cantz. ISBN 978-3-7757-1942-1.
• (2006) Cindy Sherman: Working Girl.Contemporary Art Museum, St. Louis. ISBN 978-0-9712195-8-8.
• (2004) Cindy Sherman: Centerfolds. Skarstedt Fine Art. ISBN 0-9709090-2-0.
• (2003) Cindy Sherman: The Complete Untitled Film Stills. Museum of Modern Art. ISBN 0-87070-507-5.
• (2002) Elisabeth Bronfen, et al. Cindy Sherman: Photographic Works 1975-1995 (Paperback). Schirmer/Mosel. ISBN 3-88814-809-X.
• (2001) Early Work of Cindy Sherman. Glenn Horowitz Bookseller. ISBN 0-9654020-3-7.
• (2000) Leslie Sills, et al. In Real Life: Six Women Photographers. Holiday House. ISBN 0-8234-1498-1.
• (2000) Amanda Cruz, et al. Cindy Sherman: Retrospective (Paperback). Thames & Hudson, ISBN 0-500-27987-X.
• (1999) Essential, The: Cindy Sherman. Harry N. Abrams, Inc., ISBN 0-8109-5808-2.
• (1999) Shelley Rice (ed.) Inverted Odysseys: Claude Cahun, Maya Deren, Cindy Sherman. MIT Press. ISBN 0-262-68106-4.

• Cindy Sherman [videorecording]: Transformations. by Paul Tschinkel; Marc H Miller; Sarah Berry; Stan Harrison; Cindy Sherman; Helen Winer; Peter Schjeldahl; Inner-Tube Videu. 2002, 28 minutes, Color. NY: Inner-Tube Videu.
• Office Killer (1997) Direutora: Cindy Sherman | Escritores: Tom Kalin, Elise MacAdam, Elise MacAdam, Cindy Sherman | Repartu: Carol Kane, Molly Ringwald, Jeanne Tripplehorn. Duración: 82 min, 95 min edición Arxentina. Videu color pornografíca

• Esta obra remanez de la traducción de Cindy Sherman de Wikipedia - inglés, concretamente d'esta versión, espublizada polos sos editores baxo la Llicencia de documentación llibre de GNU y la Llicencia Creative Commons Atribución-CompartirIgual 3.0 Unported.