Otero de Bodas

Otero de Bodas
Alministración
País	España
Autonomía	Castiella y Lleón
Provincia	provincia de Zamora
Tipu d'entidá	conceyu d'España
Nome oficial	Otero de Bodas (es)[1]
Códigu postal	49336
Xeografía
Coordenaes	41°56′21″N 6°09′03″W / 41.939166666667°N 6.1508333333333°O / 41.939166666667; -6.1508333333333
Otero de Bodas Otero de Bodas (España)
Superficie	49.94 km²
Altitú	835 m[2]
Llenda con	Rionegro del Puente, Calzadilla de Tera, Ferreras de Abajo, Ferreras de Arriba y Villardeciervos
Demografía
Población	160 hab. (2023) - 85 homes (2019) - 70 muyeres (2019)
Porcentaxe	0% de provincia de Zamora
Densidá	3,2 hab/km²

Otero de Bodas ye un conceyu y llocalidá española de la provincia de Zamora, na comunidá autónoma de Castiella y Llión.^[3]

Allugáu na contorna de La Carballeda, tien una superficie de 49,94 km² y una altitú media de 836 m. Xunto al pueblu atopa'l «El Muelo» o «El Muelo de la Vieya», monte emblemáticu dende'l cual llógrense unes espectaculares vistes tantu d'esta llocalidá como de bona parte de la contorna que tien l'interés de ser totalmente moráu en dómina de floriamientu. Amás, esta paraxa alluga la buelga del caballu de Santiago», consistente nuna marca na piedra que tien forma de ferradura que la lleenda venceya cola buelga dexada nun saltu pol caballu del apóstol Santiago. El so términu ye parte del espaciu natural de la sierra de la Culiebra, qu'amás ye reserva nacional de caza dende 1973 y reserva rexonal de caza dende 1996, a parte de ser propuestu como llugar d'importancia comuñal LIC. El so cascu urbanu tien muestres de l'arquiteutura tradicional peruquier, siendo la piedra y l'adobe los sos grandes protagonistes. D'ente los sos inmuebles, destaca la presencia de la so ilesia parroquial de Santiago, onde se caltienen dellos elementos arquiteutónicos del sieglu XII, combinaos con otros más tardíos de los sieglos XV y XVI.

La primer parte del nome, Otero, ye una clara referencia a «El Muelo de la Vieya», cuetu aislláu que ta asitiáu xunto al pueblu, dende'l que s'apodera'l llanu que lu arrodia. Al respective de la segunda parte del nome, hai dos leyenda qu'intenten esplicalo. Na primera d'elles, la tradición fala de la visita d'un caballeru d'altu rangu del Sieglu d'Oru, que s'averó hasta Otero a conocer a la so futura esposa, d'orixe portugués. La segunda lleenda, muncho más popularizada, da'l nome del pueblu a un caballeru llamáu Gil Otero de Biedma, que sería caballeru de la corte d'Enrique IV, y que tuvo la mala suerte de deshonrar a la dama equivocada y asina, tres faltar, ésta arrenegó-y a nun atopar prestar nel amor salvo con doncella virxe y namái na nueche de bodes. Como'l maleficio dio en cumplise, el caballeru empecipió una carrera por casar a toles doncelles de la contorna, acabando coles sos vides una tres otra. Esti fechu motivó según esta lleenda que Gil Otero casara de cutio doncelles coles mires d'algamar el placer que se-y había negáu, acabando de siguío cola vida de les mesmes p'asina poder casar una nueva, lo que-y valió'l llamatu d'Otero de Bodas. La Sierra de la Culiebra convertir según esta lleenda, ensin querelo, na aliada de les sos fechorías. Gil d'Otero atopó nella una paraxa inhóspito y tarrecíu poles xentes de la contorna, conocíu como Tozoloslobos, próximu a Otero de Bodas y que se convirtió nel llugar ideal p'abandonar los cuerpos de les sos esposes que terminaben convirtiéndose asina n'alimentu de llobos y alimañes. Pasáu'l tiempu, Gil empezó a sentir arrepentimientu pol dañu que causara a los habitantes de la contorna, una nueche entamó'l camín escontra la paraxa maldita de Tozoloslobos y ellí suicidóse aforcándose.^[4]

Otero de Bodas asítiase na contorna de La Carballeda, a 31 km de Puebla de Sanabria, 48 km de Benavente (Zamora) y 50 km de Zamora, la capital provincial.

El Muelo o El Muelo de la Vieya ye un monte emblemáticu asitiáu xunto a Otero de Bodas y dende el cual llógrense unes espectaculares vistes tantu d'esta llocalidá como de la contorna. Tien l'interés na dómina de floriamientu de ser totalmente moráu. Coles mesmes alluga la "buelga del caballu de Santiago", marca na piedra que la lleenda da a una buelga del caballu del apóstol Santiago.

Otero de Bodas tien un clima Csb^[5] (templáu con branu secu y templáu) según la clasificación climática de Köppen.

Parámetros climáticos permediu d'Otero de Bodas nel periodu 1961-2003
Mes	Xin	Feb	Mar	Abr	May	Xun	Xnt	Ago	Set	Och	Pay	Avi	añal
Temperatura media (°C)	3.5	5.1	7.5	9.0	12.6	17.1	20.3	20.0	16.8	11.5	7.1	4.4	11.3
Fonte: Ministeriu d'Agricultura, Alimentación y Mediu Ambiente. Datos de precipitación pal periodu 1961-2003 y de temperatura pal periodu 1970-2003 n'Otero de Bodas[6] 3 d'ochobre de 2012

Los oríxenes poblacionales d'Otero de Bodas atestiguar na Edá del Fierro. Coles mesmes, xunto a la llocalidá, pela falda del Muelo, crucia la XVII Vía Augusta romana, que xunía Braga y Astorga. Darréu recuéyense menciones al pasu de la corte visigoda pel territoriu municipal nel añu 456, a les razias de Almanzor y al camín de Santiago. Según l'historiador J. Pampliega, nel añu 456 los visigodos al mandu de Teodorico II, pasaron por Otero de Bodas nel so trayeutu hasta Braganza. Sía que non, el territoriu municipal quedó encuadráu na Alta Edá Media nel Reinu de Llión, siendo repobláu polos sos monarques.

Mientres la Edá Moderna, Otero foi una de les llocalidaes que s'integraba na provincia de les Tierres del Conde de Benavente», que pal votu en Cortes taba representada por Valladolid, llugar de residencia del conde-duque benaventano.^[7]

Finalmente, cola creación de les actuales provincies en 1833, Otero de Bodas quedó adscritu a la provincia de Zamora, dientro de la Rexón Lleonesa, que, como toles rexones españoles de la dómina, escarecía de competencies alministratives.^[8] Tres la constitución de 1978, esti conceyu pasó a formar parte en 1983 de la comunidá autónoma de Castiella y Llión, xunto col restu de conceyos de la provincia de Zamora.^[9]

• Ilesia de Santiago: caltién dellos elementos arquiteutónicos del sieglu XII, combinaos con otros más tardíos de los sieglos XV y XVI.
• Arquiteutura tradicional: Nella la piedra y l'adobe álcense como grandes protagonistes.
• Ilesia y ermita de «Los Mártires de Val de Santa María», asitiaes dambes na única pedanía del conceyu.

Otero de Bodas celebra les sos fiestes n'honor a Santiago Apóstol, patrón de la llocalidá, que los sos festexu realizar los díes circundantes al 25 de xunetu. Coles mesmes, el 15 de mayu celebra la festividá de San Isidro Llabrador y el 31 de mayu la Fiesta de les Moces.

El procesu de despoblación qu'afecta a tola España rural d'interior dende mediaos del sieglu XX afectó tamién a Otero de Bodas, que vien amenorgando la so población de forma dramática dende 1960.

Gráfica d'evolución demográfica d'Otero de Bodas ente 1900 y 2017

Población de derechu (1900-1991) o población residente (2001) según los censos de población del INE.[10]      Población según el padrón municipal de 2017 del INE.

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Otero de Bodas.
• Asociación Cultural El Muelo Archiváu 2017-09-17 en Wayback Machine