Narbona
Narbona (n'occitanu, Narbonne en francés), ye una ciudá y comuña francesa del departamentu d'Aude, na rexón d'Occitania, al sur del país. La comuña ye travesada pela canal de la Robine, clasificáu como patrimoniu mundial de la humanidá pola UNESCO dende 1996.
 Narbona | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| Alministración | |||||
| País |  Francia | ||||
| Organización territorial | Francia metropolitana | ||||
| Rexón |  Occitania | ||||
| Departamentu |  Aude | ||||
| Distritu | distritu de Narbona | ||||
| Tipu d'entidá | comuña de Francia | ||||
Alcalde de Narbona (es)  | Jacques Bascou | ||||
| Nome oficial | Narbonne (fr)[1] | ||||
| Códigu postal |
11100 | ||||
| Xeografía | |||||
| Coordenaes | 43°11′05″N 3°00′13″E / 43.1847°N 3.0036°E | ||||
  Narbona Narbona (Francia)  | |||||
| Superficie | 172.96 km² | ||||
| Altitú | 285 m[2] y 0 m[2] | ||||
| Llenda con | |||||
| Demografía | |||||
| Población |
56 395 hab. (1r xineru 2021) - 25 380 homes (2017) - 29 320 muyeres (2017) | ||||
| Porcentaxe | 100% de distritu de Narbona | ||||
| Densidá | 326,06 hab/km² | ||||
| Más información | |||||
| Estaya horaria |
UTC+01:00 (horariu estándar) UTC+02:00 (horariu de branu) | ||||
| Llocalidaes hermaniaes |
| ||||
| narbonne.fr | |||||
 | |||||
Narbona ye la ciudá más poblada del departamentu d'Aude, con 52.489 habitantes. Ye la villa central d'una comunidá de 121.863 habitantes, la Gran Narbona.
Historia
editarLos romanos fundaron en 118 e. C., una colonia romana de nome colonia Narbo Martius. Taba asitiada na vía Domitia, el primer camín romanu na Galia, que dexaba enllazar Italia y España.
Narbona yera la capital de la Narbonense, provincia romana creada na mesma dómina. Foi hasta'l fin del Imperiu romanu d'Occidente una de les ciudaes más importantes de la Galia con una superficie de más de dos quilómetros cuadraos.
A pesar d'aguantar un asediu visigodu en 436, en 462 Narbona foi integrada al reinu visigodu de Tolosa. Perteneció a dichu reino hasta 718, cuando foi ocupada polos musulmanes que veníen d'España hasta 759. Esi añu la población llocal aniquiló a la guarnición musulmana y apurrió la ciudá a los francos, en cuenta de caltener les sos lleis consuetudinarias.[3] Dempués d'esta fecha Narbona quedó definitivamente dientro del reinu de los francos. Hasta la Edá Media Narbona yera gobernada por dos señoríos: l'arzobispáu y el vizcondáu.
Demografía
editar| 1793 | 1800 | 1806 | 1821 | 1831 | 1836 | 1846 | 1851 | 1856 | 1861 | 1866 | 1872 | 1876 | 1881 | 1886 | 1891 | 1896 | 1901 | 1906 | 1911 | 1921 | 1926 | 1931 | 1936 | 1946 | 1954 | 1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2007 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 9 050 | 9 086 | 9 464 | 9 940 | 11 907 | 10 762 | 11 427 | 13 066 | 14 300 | 16 062 | 17 172 | 17 266 | 19 968 | 28 134 | 29 702 | 29 566 | 27 824 | 28 852 | 27 039 | 28 173 | 28 956 | 29 841 | 31 909 | 30 047 | 29 975 | 32 060 | 33 891 | 38 441 | 39 342 | 41 565 | 45 849 | 46 510 | 51 306 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Pa los censos de 1962 a 1999 la población llegal correspuende a la población ensin duplicidaes (Fonte: INSEE [Consultar]) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Alministración
editarNarbona ye la capital de trés cantones:
El cantón de Narbona Esti ta formáu per una parte de Narbona (16.851 habitantes) El cantón de Narbona Oeste ta formáu per una parte de Narbona y de los conceyos de Bizanet, Canet, Marcorignan, Montredon-des-Corbières, Moussan, Névian, Raissac-d'Aude y por Villedaigne (21.459 habitantes) El cantón de Narbona Sur ta formáu per una parte de Narbona y pol conceyu de Bages (16.043 habitantes)
Personaxes célebres
editar- Joë Bousquet, poeta surrealista
- René Iché, escultor modernu
- Pierre Reverdy, escritor precursor del surrealismu
- Charles Trenet, cantante y poeta
- Léon Blum, políticu
- San Sebastián, santu católicu
- San Prudencio
- Roland Moed, artista
- Ermengarda de Narbona
- Eymeric de Narbona, cruciáu
Monumentos y llugares turísticos
editar- La construcción de la Catedral de San Xusto y San Pastor (en francés orixinal, Saint-Just-et-Saint-Pasteur) foi empecipiada en 1272 fecha na que se punxo la primer piedra de la catedral. La construcción remató en 1355 cola invasión del príncipe Negru. Enxamás se terminó la so construcción. Los sos 41 metros, convertir na tercer catedral más alta de Francia solo por detrás de la de Amiens y Bourges. Ye d'estilu góticu y reemplaza a una ilesia del sieglu IV allugada nel mesmu llugar.
- Nel centru de la plaza del Conceyu, puede vese l'antigua Vía Domitia nel estáu que quedó a final del sieglu IV. Ye una muerte de la primera gran ruta romana, trazada na Galia a partir del 120 aC pol procónsul Cneo Domicio Ahenobarbo (cónsul 122 e. C.), dos años antes de la fundación de la colonia Narbo Martius, primer colonia romana na Galia. La via Domitia xunía la Italia y l'España romanes. En Narbona, la Via Domitia atopar cola Vía Aquitania, abierta en direición al Atlánticu por Toulouse y Burdeos, prueba del papel de ciudá encruciyada que tenía la ciudá. Les muertes descubiertes el 7 de febreru de 1997 presenten una parte de la caliar dura cola que taba fecha, marcada por fondos carriles. La Vía Domitia ta bordiada per una cera y na base hai una fonte.
- El Palaciu de los Arzobispos destacar por tener delles torres. El torrexón Gilles Aycelin de finales del sieglu XIII y principios del sieglu XIV y la Torre San Marcial y de la Madeleine del sieglu XIII, qu'inclúi'l palaciu vieyu d'orixe románicu y el palaciu nuevu d'estilu góticu alteriáu, construyíu ente los sieglos XII y XIII. Dende'l sieglu XIX acueye al conceyu, el Muséu d'Arte y el Muséu Arqueolóxicu.
- Horreum Romanu
- Mercáu de moda Baltard
- 'Mercáu Tópeslos 039;
- Muséu Lapidario
- Casa natal de Charles Trenet
Ciudaes hermaniaes
editarNarbona tán hermaniaes coles siguientes ciudaes:
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ «code officiel géographique». Consultáu'l 6 xineru 2019.
- ↑ 2,0 2,1 Tienes d'especificar urlarchivu = y fechaarchivu = al usar {{cita web}}.«répertoire géographique des communes». Institut national de l'information géographique et forestière (2015).
- ↑ Manzano Moreno, 1991, p. 76.
Bibliografía
editar- Michel Gayraud (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión)., Narbonne antique des origines à el fin du IIIe siècle. Paris, De Boccard, Revue archéologique de Narbonnaise, Supplément 8, 1981, 591 p.
- Histoire de Narbonne (s. dir. de Jacques Michaud et André Cabanis), Toulouse, Privat, 2004, 330 p.
- L’Aude de la préhistoire à nos jours (s. dir. de Jacques Crémadeilis), Saint-Jean-d'Angély, 1989, 430 p.
- Les Audois: dictionnaire biographique (s. dir. de Rémy Cazals et Daniel Fabre), Carcassonne, Association des Amis des Archives de l'Aude, Société d'Études Scientifiques de l'Aude, 1990, 347 p.
- Pumar Moreno, Eduardo (1991). La frontera d'al-Andalus en dómina de los Omeyes. Conseyu Cimeru d'Investigaciones Científiques. ISBN 9788400071950.
Enllaces esternos
editarWikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Narbona.
- INSEE Archiváu 2011-07-03 en Wayback Machine
- Llugares de Llibru
- (en francés) Le Petit Narbonnais (Wiki Narbona)
- Fotografíes: http://www.quimsphotos.com Archiváu 2018-03-08 en Wayback Machine