Leipzig

Leipzig atopar nel centru del Tieflandsbucht, un valle nes tierres baxes del norte alemán. Al oeste llenda col norte de los valles del Elba y nel sur y sureste col Mittelsächsische Hügelland, una zona montascosa del centru de Saxonia. En Turinxa y Saxonia-Anhalt, el valle del Tieflandsbucht ye travesáu pol valle del ríu Saale.

Les ciudaes grandes más próximes son Halle (30 km al noroeste), Chemnitz (80 km al sur), Dresde (100 km al sureste), Erfurt (100 km al suroeste), Magdeburgu (100 km al nordeste) y Berlín (145 km al norte). Leipzig queda entós casi nel centru de les vecines capitales d'Estáu, Dresde, Magdeburgu y Erfurt.

El Weiße Elster traviesa la ciudá y el Pleißy y el Parthe desagüen en Leipzig tamién.

La elevación más alta de la ciudá ye'l Monarchhügel (159 m), siguíu pol artificial Fockberg (153 m). El Galgenberg (165 m) queda xusto pela rodiada de la ciudá.

 

Leipzig componer de 10 distritos (Stadtbezirk) con 63 barrios históricos.

Los siguientes pueblos llenden cola ciudá de Leipzig:

	Krostitz	Jesewitz
Schkeuditz	Rackwitz	Taucha
		Borsdorf	Brandis
Markranstädt	Markkleeberg	Naunhof
Kitzen	Zwenkau	Großpösna

 

Leipzig atopar nuna zona climática templada, nun área de transición del clima oceánicu del Oeste européu al clima continental del Este européu. La temperatura medio añal ye de 8,4 °C y la precipitación media ye de 556,8 mm (media 1972-2001). Hai un permediu de 79 díes de xelaes.^[3] La mayor cantidá de precipitaciones asocede nos meses de branu, de xunu a agostu, siendo xunetu, con 72 mm, el mes con más agües.^[4]

El día más templáu hasta 2008 na ciudá foi'l 9 d'agostu de 1992, con 38,8 °C. El día más fríu foi'l 14 de xineru de 1987 con –24,1 °C.^[3]

Parámetros climáticos permediu de Leipzig/Halle, Germany for 1981–2010, temperature records for 1973–2013 (Source: DWD)
Mes	Xin	Feb	Mar	Abr	May	Xun	Xnt	Ago	Set	Och	Pay	Avi	añal
Temperatura máxima absoluta (°C)	15.9	18.6	23.0	29.5	31.9	34.8	36.6	37.2	32.9	28.2	18.7	16.5	37.2
Temperatura máxima media (°C)	3.2	4.3	8.7	13.9	19.0	21.7	24.5	24.1	19.3	14.0	7.6	3.6	13.67
Temperatura media (°C)	0.5	1.1	4.7	8.9	13.8	16.5	19.0	18.6	14.4	9.8	4.7	1.3	9.45
Temperatura mínima media (°C)	-2.2	-2.0	1.1	4.1	8.5	11.5	13.8	13.6	10.1	6.2	2.0	-1.2	5.47
Temperatura mínima absoluta (°C)	-27.6	-21.6	-16.6	-6.5	-2.6	1.8	5.7	5.5	0.5	-6.7	-12.9	-20.2	-27.6
Precipitación total (mm)	31.9	26.3	38.8	39.6	46.9	54.8	68.9	63.1	49.9	31.0	43.4	39.8	534.10
Hores de sol	62.8	77.8	124.5	181.7	227.4	224.8	229.0	213.1	160.9	122.9	61.5	51.1	1737.30
Fonte: Data derived from Deutscher Wetterdienst, note: sunshine hours are from 1991–2013[5]

Na provincia canadiense de Saskatchewan esiste una ciudá llamada Leipzig. Tamién n'Estaos Xuníos hai dellos pueblos nomaos n'honor a la ciudá. En Delaware esisten dos pueblos y n'Ohio unu llamaos Leipsic, según la pronunciación inglesa. En Dakota del Norte amás esiste un New Leipzig, fundáu por alemanes de Rusia en 1901.

 

Ciertu historiadores alderiquen si una aldega saxona ente los sieglos II y III puede considerase l'asentamientu más antiguu que daría llugar más tarde a Leipzig. Trátase d'un pobláu romanu-xermánicu a 13 km de la ciudá; atopáronse inscripciones que yá llamen a l'aldega Lips, Lipz, Lipzon o, yá nel sieglu V, na crónica de la batalla del monte de Teutoburgu, Læpzium y, por dexeneración, Læpicium (confer lit. rom. esp.).

El primer documentu en 1015 fala d'un asentamientu eslavu. En 1165, concédese-y privilexu de mercáu.

El 19 d'ochobre de 1813 Leipzig foi testigu de la primer derrota de Napoleón I na llamada "batalla de les Naciones", en que'l so alcordanza llevantar en 1911 el Völkerschlachtdenkmal, con una plataforma de 91 m d'altor qu'ufierta una vista panorámica.

Tres la Segunda Guerra Mundial, Saxonia foi ocupada pol Exércitu Coloráu, polo que Leipzig entró a formar parte de la República Democrática Alemana (RDA), dempués de ser tomada'l 19 d'abril pol Primer Exércitu de los Estaos Xuníos.

Na ilesia de San Nicolás celebráronse les oraciones pola paz, puntu de partida de la revolución pacífica de 1989 que condució a la reunificación alemana. Los rezos de los llunes, que depués se convirtieron en manifestaciones pacífiques, abrieron la puerta a la revolución de la RDA.

 

 

Los habitantes de Leipzig pertenecieron, hasta la Reforma Protestante, al obispáu de Merseburg. Nel sieglu XIII construyeron cuatro monesterios na ciudá: San Pablo (Sankt Paul, Orde de Predicadores dominicos), Santu Tomás (Sankt Thomas, agustinos), del Espíritu Santu (Zum Heiligen Geist, franciscanos) y San Jorge (Sankt Georg, monxes cistercienses y benedictines).

Los primeros sermones luteranos pronunciar en 1522. En 1539 introducióse la reforma protestante. Na actualidá, les parroquies luteranes de la ciudá pertenecen, bien a la Ilesia evanxélica-luterana de Saxonia, bien a la Ilesia evanxélica-luterana llibre, o bien a la Ilesia evanxélica-luterana independiente.

En 1697 volvieron celebrase mises católiques na ciudá y en 1921 restablecióse'l obispáu de Meißen, reconfigurado como de Dresde-Meißen dende'l 15 de payares de 1979. Leipzig ye sede d'un decanatu y la ilesia católica principal ye la Propsteikirche St. Trinitatis.

La primer mención del xudaísmu en Leipzig provién d'un documentu d'Enrique III de Meissen del añu 1248. Yá nel sieglu XIV hubo los primeres pogromos contra los xudíos. Coles mesmes prohibióse-yos asitiase na ciudá. Recién en 1710 dexóse-yos asitiase nuevamente na ciudá. De 1800 d'equí p'arriba formóse una comunidá xudía. En 1820 construyóse la primer sinagoga de reforma. Hasta'l nazismu, los habitantes xudíos de la ciudá tuvieron una gran influencia como empresarios, científicos, artistes y mecenes. En 1912 el rabín Ephraim Carlebach fundó la Escuela Secundaria Israelita (Höhere Israelitische Schule), la primer escuela xudía en Saxonia. Esta esistió solo hasta 1942. En 1929 Leipzig tenía, con más de 14 000 habitantes, la comunidá xudía mayor de Saxonia y una de les más grandes d'Alemaña. A partir de 1933 empezó la deportación y estinción de la vida xudía en Leipzig. Casi tolos xudíos de la ciudá morrieron o fuxeron del nazismu. Depués de la guerra, la comunidá xudía de la ciudá cuntaba con tan solo 24 miembros. A mediaos de la década de 1990 la comunidá empezó a crecer gracies a los inmigrantes rusos. En 2004, la Comunidá Relixosa Israelita de Leipzig cuntaba con 1000 miembros. Na cai Gottschedstraßy, nel terrén de l'antigua sinagoga más grande de Leipzig, esiste un monumentu pa recordar el pogromo y deportación de los xudíos de la ciudá.

En Leipzig viven aproximao 5000 musulmanes. La mezquita más grande la ciudá llámase Ar-Rahman-Moschee. Amás hai una mezquita turca y una chiita de menor importancia.

El nome Leipzig provién del sorabo Lipsk y significa «llugar del tilal». En llatín la ciudá llamóse Lipsia (nome que caltién n'italianu) y en polacu y sorabo llámase entá Lipsk. En checu, la ciudá llámase Lipsko.

En Fausto, Goethe eternizó na escena nel suétanu de Auerbach (Auerbachs Keller) a Leipzig como'l París chiquito. Esti llamatu establecer nel Leipzig pudiente del sieglu XIX y acompañó a la ciudá dende entós.

 

L'Antiguu Conceyu de la ciudá ye unu de los edificios más destacaos del Renacimientu alemán y alluga unu de los mayores museos históricos d'Alemaña. En Leipzig atópase la Biblioteca Alemana que colecciona tol material bibliográfico en llingua alemana y les sos correspondientes traducciones a otros idiomes dende 1914 d'equí p'arriba.

Esta ciudá carauterizar por tener una rica tradición musical.

Foi nesta ciudá onde'l grupu de black metal noruego Mayhem realizó la grabación del álbum en direuto Live in Leipzig, nel cual apaez el fináu vocalista Pelle Ohlin sosteniendo un candelabru.

A partir de la reunificación alemana desenvolviéronse trabayos de renovación y construcción na ciudá gracies a les subvenciones del Gobierno federal y de la Xunión Europea (XE). Asina, la universidá preparar pa festexar nel 2009 los sos 600 años por aciu una completa renovación de la fachada. Per otra parte, ta construyéndose^[¿cuándo?] un túnel que va travesar gran parte de la ciudá pa entainar el tráficu ferroviariu.

Leipzig tien un importante recintu ferial, la Feria de Leipzig, qu'atrai a profesionales de toa Europa.

 

Friederike Caroline Neuber y Johann Christoph Gottsched reformaron nel sieglu XVIII el teatru alemán dende la ciudá de Leipzig. Anguaño pertenécen-y al Teatru de Leipzig delles sales, como por casu el Neue Szene y el Theater hinterm Eisernen. Amás esiste una gran escena teatral con dellos grupos teatrales y sales de teatru independientes. Amás esiste un teatru de títeres y marionetes, un cabaré y un teatru de variedaes. El Leipziger Pfeffermühle y el Academixer son teatros de cabaré reconocíos en toa Alemaña.

La ópera de Leipzig tien una tradición de más de trescientos años, pos foi fundada en 1693. L'edificiu actual foi construyíu en 1960 en Augustusplatz, la plaza central de la ciudá.

 

La Orquesta del Gewandhaus de Leipzig ye una orquesta renombrada a nivel internacional. Ente los sos direutores figuraron Felix Mendelssohn Bartholdy, Wilhelm Furtwängler, Václav Neumann, Kurt Masur y Herbert Blomstedt. Dende 2005 encárgase Riccardo Chailly de la direición.

La Orquesta sinfónica MDR foi fundada en 1924 como Leipziger Sinfonieorchester y trátase de la heredera de la orquesta sinfónica esistente dende 1915. En 1925 foi asumida pol Mitteldeutscher Rundfunk AG y se la renombró Rundfunk-Sinfonieorchester Leipzig, nome col que se fixo conocida. Güei dirixir Xun Märkl. Dempués de la fundación del Mitteldeutscher Rundfunks nos años 1990, la orquesta recibió'l so nome actual.

La Capella Fidicinia am Musikinstrumenten-Museum der Universität Leipzig foi fundada por Hans Grüß en 1957. La orquesta de cámara toca obres de los maestros antiguos nos preseos orixinales. Ye dirixida dende 1954 por Horst Förster y añalmente da 6 conciertos nel Gewandhaus.

La orquesta universitaria foi fundada en 2003 como una orquesta estudiantil. Los músicos son toos estudiantes o profesores de la Universidá de Leipzig. Da añalmente un gran conciertu sinfónicu y dellos de música de cámara.

 

La orquesta de cámara Pauliner Kammerorchester foi fundada en 1992 y foi dirixida hasta 2004 por Wolfgang Unger. La orquesta barroca Pauliner Barockensemble foi fundada nel mesmu añu y toca puramente con preseos históricos.

La Kammerphilharmonie Leipzig ta compuesta por músicos graduaos de la Universidá de Música y Teatru Felix Mendelssohn Bartholdy o de profesores de la mesma. La orquesta foi fundada en 2001 y tien un gran repertoriu con conciertos nel Gewandhaus y nel Konzerthaus de Berlín. Amás realicen xires de conciertos, apocayá n'India y China. La orquesta taba dirixida por Michael Köhler.

La Leipziger Streichquartett ye un conxuntu de cuerdes fundáu en 1988 por estudiantes de la Universidá de Música Felix Mendelssohn Bartholdy, que güei formen parte de la Orquesta del Gewandhaus.

El Ensemble Amici musicae Chor & Orchester foi fundáu en 1994 y dedícase a tocar les obres de los antiguos compositores de la ciudá. Ye dirixida Ron-Dirk Entleutner.

L'afamáu Coru de Santu Tomás foi fundáu en 1212 con 12 neños de la Thomasschule zu Leipzig.

El Gewandhauschor Leipzig foi fundáu en 1869 pal estrenu del Deutschen Requiems de Johannes Brahms. Dirixir dende 2007 Gregor Meyer, con apenes 28 años d'edá. El Gewandhaus-Kinderchor ye un coru infantil, fundáu en 1973, y unu de los coros infantiles más renombraos n'Alemaña.

El MDR Rundfunkchor Leipzig foi fundáu en 1924 como Leipziger Oratorienvereinigung. So la direición de Herbert Kegel, de 1949 a 1978, el coru establecióse como unu de los más afamaos d'Europa. El direutor actual ye l'inglés Howard Armen. Amás esiste'l coru infantil MDR Kinderchor, fundáu en 1948 por Hans Sandig, que ye anguaño l'únicu coru infantil perteneciente a l'ARD, una de les canales de televisión pública alemana.

Leipzig tien munchos platos típicos, ente ellos el Leipziger Allerlei, el Leipziger Lerche y el Leipziger Gose. El Leipziger Allerlei consiste de llegumes variaes con cámbaru, mantega y albóndigues de pataques. El Leipziger Lerche yera orixinalmente un platu de carne de páxaru, pero desque se prohibió'l so caza, los pasteleros de la ciudá inventaron un postre relleno de mazapán que lleva la forma del platu orixinal.

• Ilesia de Santu Tomás (Thomaskirche): Con oríxenes de mediaos del sieglu XII, l'actual edificiu ye d'estilu góticu tardíu, de fines del sieglu XV. L'interior y la entrada principal (oeste) son del sieglu XIX, n'estilu neogóticu. Destaca'l retablu del coru, del sieglu XV, que vien de la ilesia de San Pablo, que yera la de la Universidá, y que foi dinamitada pol réxime comunista alemán en 1968. Nesta ilesia luterana, Johann Sebastian Bach, qu'ocupó'l cargu de cantor, direutor musical y direutor de la so escuela de neños cantores (Coru de Santu Tomás/Thomanerchor) (1723-1750), compunxo la mayor parte de la so obra relixosa. Tres la Segunda Guerra Mundial, los sos restos, orixinariamente asitiaos na destruyida ilesia de San Xuan, treslladar a la de Santu Tomás, asitiándose nel centru del so coru.

• Ilesia de San Nicolás (Nicolaikirche): Dedicada al patrón de los comerciantes, los sos oríxenes son románicus. A principios del sieglu XVI ampliar n'estilu góticu tardíu. El so interior foi reformáu dafechu nel sieglu XVIII, n'estilu clásicu, siguiendo modelos franceses. Ente 1723 y 1750, Johann Sebastian Bach foi'l so organista y cantor; ente otres obres, nella estrenó la Pasión según San Juan (1724). Esta ilesia foi unu de los llugares d'onde partió en 1989 la rebelión contra'l réxime comunista alemán.
• Ilesia de San Pedro (Peterskirche)
• San Alejo. Iglesia Memorial n'honor a Rusia (St. Alexi. Gedächtniskirche zur Russischen Ehre).
• Gran sinagoga.

 

La ciudá dispón dende 1917 d'autobuses y tranvíes que conecten tolos barrios de la ciudá ente sigo. Amás, ta construyéndose un metro pa ciertes llinies de la tranvía.

Leipzig tien tamién un tren suburbano que lo coneuta coles ciudaes y pueblos cercanos d'una manera rápido y efectivo, denomináu S-Bahn Mitteldeutschland. En 1915 inauguróse la estación de ferrocarril de la ciudá, Leipzig Hauptbahnhof, y coneuta a Leipzig con tol país. Con 83 460 metros cuadraos, ye la mayor estación ferroviaria del mundu en términos d'área total.^[6]

Los aeropuertos más cercanos son:

• Aeropuertu de Leipzig/Halle, a 15 quilómetros de Leipzig.
• Aeropuertu de Leipzig-Altenburgu, a 42 quilómetros de Leipzig.

L'anováu Zentralstadion de Leipzig foi una de les 12 sedes de la Copa Mundial de la FIFA Alemaña 2006, onde s'apostaron los siguientes partíos:

• Serbia y Montenegru vs. Holanda (0-1)
• España vs. Ucraína (4-0)
• Francia vs. Corea del Sur (1-1)
• Angola vs. Irán (1-1)
• (Octavos de final) Arxentina-Méxicu (2:1 a.y.t ;1:1, 1:1)

Per otra parte, nesta ciudá realizó'l sortéu final de la Copa Mundial de la FIFA 2006, dirixíu pola super modelu alemana Heidi Klum, na Nueva Feria de Leipzig.

 

Leipzig ye'l trubiecu de munches personalidaes famoses, tales como'l filósofu y científicu Gottfried Wilhelm Leibniz (1646), el compositor Richard Wagner (1813), l'historiador d'arte Nikolaus Pevsner (1902), el tipógrafu Xin Tschichold (1902), el pintor Max Beckmann o'l comunista Karl Liebknecht (1871).

Munches otres personalidaes trabayaron mientres gran parte de la so vida na ciudá, tales como Johann Sebastian Bach, que morrió nella en 1750, y Felix Mendelssohn Bartholdy, el filósofu Friedrich Nietzsche, el premiu Nobel de Física Werner Heisenberg o'l constructor d'automóviles August Horch.

Die Prinzen ye un grupu de música famosu en tol país, que los sos integrantes estudiaron nel Conservatoriu Cimeru Felix Mendelssohn-Bartholdy. El grupu empezó la so carrera musical a finales de los ochenta y foi unu de los pocos "productos" orixinarios de la República Democrática Alemana que llogró caltener la so popularidá na Alemaña reunificada. Die Prinzen tienen 14 discos d'oru y 6 de platín (hasta 2001), ente otros premios.

Till Lindemann, cantante de la banda Rammstein, nació nesta llocalidá.

Los ximielgos Bill Kaulitz y Tom Kaulitz de la banda alemana Tokiu Hotel nacieron tamién nesta ciudá.

• Enerxíes anovables n'Alemaña
• Sistema educativu alemán

•   Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Leipzig.

•   Sitiu web oficial (n'alemán)

•   Leipzig n'OpenStreetMap.